DANIEL PANE

SELAMAT DATANG DAN MENIKMATI YANG TELAH DISAJIKAN

Rabu, 05 Februari 2014

Jamita Minggu V D. Ephipanias, Minggu 09 Februari 2014



JAMITA MINGGU
MINGGU V DUNG EPHIPANIAS
Minggu, 09 Februari 2014
Ev.: Mateus 5: 13 – 20;Ep.: Jesaya 58: 1 – 9 (6+8); S.Patik: Efesus 5: 15 – 16



Oleh. Pdt. Daniel Bonardo Pane, S.Th.

GABE SIRA DOHOT PANONDANG MA HO
JALA DENGGAN MA ULAHON PARUGAMOONMU!

Patujolo
                Adong do panghorhon ni ngolunta songon sahalak Kristen manang na porsea sadari on? Di torop ni halak di Indonesia, boha do parange manang peranan ni halak Kristen (siihuthon Kristus)? Dos do parange ni halak Kristen tu halak na so Kristen? Dos do peranan ni Kristen tu na so Kristen? Nunga torop be halak Kristen di Indonesia dohot di portbi on na so adong panghorhonna tu halak na so Kristen. Jala na masa idaon, aha do panghorhon ni halak Kristen di tongatonga torop ni jolma di luat on nang di Indonesia dohot di portibi.
                Turpuk jamita on, ima udut ni poda ni Jesus di dolok, jala di turpuk on disosoi Jesus do asa adong panghorhon ni halak na siihuthon Ibana di torop ni jolma dohot ragam ni parngoluan na masa. Poda ni Jesus on paandaphon hadirion ni siihuthon Ibana, asa unang gabe asal jolma manang asal siihuthon Ibana. Alai ingkon boi do gabe sira dohot panondang didia halak Kristen pe mian.

Hatorangan ni Turpuk
                Di ragam na masa di parngoluan ni halak Jahudi dipanggomgoman ni bangso Rom hatiha ni turpuk on, nunga hira dos be parange manang hadirion ni halak na mandok dirina Jahudi (ima halak na gabe bangso ni Debata (asing ni goar ni bangso Israel)) tu halak na so Jahudi. Lapatanna, nunga lam sar be angka parangeparange na disogohon ni Jahowa di bangso i, isarana: nunga tu peolna be angka uhum dohot hatigoran; dipisat angka na mora i do donganna na pogos; angka panggomgomi pe mamisat angka halak na pogos marhitehite pajak; angka malim ugamo pe ndang be mangulahon angka ulaon na hombar tu tohonanna; torop do halak manghirim andigan do salpu saluhutna i na martudutudu tu haroro ni Mesias i. panghirimonnasida taringot haroro ni Mesias ima parsalpu ni sude angka na hansit na dihilalanasida sian portibi on.
                Marnida na masa i, Jesus pasahathon jamitaNa. JamitaNa on ima apulapul jala hatuaon tu angka torop jolma na sai tongtong manghirim jala na masihol di haroro ni Mesias i, nang pe pangantusionnasida taringot Mesias marasing tu sangkap ni Jahowa, Debata marhite Mesias i. Di Jamita ni Jesus on diajarhon Jesus do parange ni halak na sai tongtong mian jala unduk di hata ni Jahowa jala na lomo ni roha tumangihon hata ni Jesus nang pe ragam na masa di ngolunasida. Lapatanna, jamita manang pangajarion ni Jesus on ndada laho paluahon jolma i hombar tu pangantusionnasida, alai boha asa boi margogo jala boi marparange hombar tu hata ni Jahowa dohot na dihalomohon ni Jahowa nang pe ragam sitaonon
                Di Jamita dolok on, diajarhon Jesus do asa halak na unduk di hata ni Jahowa dohot na manangihon podaNa, ingkon boi do gabe sira dohot panondang. Sira dohot panondang ima dua na mansai ringkot di ngolu ni jolma. Songon dia pe ngolu ni jolma pasti do mangharingkothon sira dohot panondang. Di ayat 13 adong do panorangion taringot hadirion ni halak na manghalungunhon Jahowa di ngoluna, ima gabe sira. Sira di tongatonga ni pargulmiton ni ngoluna; sira di humaliang ngoluna; gabe sira di ragam angka na masa di ngoluna. Adong do pangantusion ni sira jala na ingkon mian di angka na porsea di Jesus Kristus:
  1. Gabe mambahen tabo angka sipanganon. Marasing do dai ni sipanganon na so marsira dohot na marsira. Tung na so tabo do didai sipanganon molo so marsira (kecuali jika ada seseorang yang tidak dapat memakan garam karena penyakit tertentu). Lapatanna, sira do mambahen tabo sipanganon. Lapatanna disi, halak na porsea di Jesus Kristus (Kristen) ingkon boi do marlapatan di parsaoranna, alai marlapatan tu na denggan jala na uli. Unang gabe dos na adong manang na so adong halak Kristen di sada parsaoran. Ingkon boi do halak Kristen i dihasiholi manang dihalungunhon torop halak hinorhon ni panghorhonna di parsaoran i. Marhite i, lam tu toropna ma jolma na manjanghon Jesus Kristus marhite hita na porsea di parsaoranta humaliang.
  2. Boi do sira gabe obat. Molo marsahit sada jolma pintor hatop do dokter mambahen infus. Dipamasuk pe infus tu jolma na marsahit martujuan do i mangalehon kesegaran di pamatang ni na marsahit i, jala manambah aek di pamatang (cairan tubuh) dohot cairan elektrolit na mambahen segar di pamatang ni na marsahit. Marhite i, diigil Jesus do angka na porsea (Kristen) ingkon boi do gabe obat di angka humaliangna, boi mambahen lam tu sehatna parsaoranna. Obat di torop jolma na marsahit di pingkiran, marsahit di moral (parange); obat ni angka torop na gale hinorhon ni angka na masa di ngoluna. Songon halak Jahudi di turpuk on, nunga torop be angka na marsahit, isarana halak na so marpanghirimon hinorhon na masa di ngoluna, halak na sai jotjot naeng malua sian parungkilonna marhite ragam dalan nang pe dalanna i ndang marpardomuan tu lomo ni roha ni Debata; dohot halak na sai jotjot marparange na holan mamisat donganna, paroaroahon donganna, korupsi, papeol uhum dohot lan hajahoton na binahenna (ido halak na marsahit di moral (etika). Naeng ma halak Kristen gabe obat tu halak na songon i. molo didok obat, ingkon boi do pamalumhon jolma na marsahit i, jala pamagohon sahit i.
  3.  Sira boi do panahan manang mambahen manahan (pengawet manang penangkal kebusukan) uju so adong dope kulkas, dipangke do sira lao mambahen tahan sada dengke manang jagal asa unang pintor hatop busuk jala adong proses pengeringan (isarana: dengke robus; dengke kepala batu). Marlapatan do i, halak Kristen ingkon boi do mambahen parsaoranna manahan di haporseaon dohot dipanghirimon; jala mambahen tahan haporseaon ni halak. Ala ni i, halak Kristen manang halak na porsea i pe ingkon parjolo do tahan/ manahan haporseaonna (nasiniraan) asa boi manira (manahan) jolma. Molo pe adong ragam na mambahen ganggu manang busuk haporseaon dohot panghirimon hinorhon ni angka parange na jat dohot na roa, boi ma manahan haporseaon dohot panghirimon i.

Sira dang boi malua sian dai ansimna, jala daina i do mamboan panghorhon tu na mandai (rasa asin itu merupakan substansi dari garam, jika substansi (rasa asin) itu hilang maka itu hanyalah bagaikan butiran kristal yang tidak sesuai dengan eksisten (keberadaan) sebagai garam dan itu sama saja tidak ada gunanya). Songon i do nang angka na manangihon hata ni Jesus on (jolma na torop) dohot hita na manangihon sadari on, ingkon adong do panghorhon ni ngolunta songon halak Kristen ditongatonga ni parsaoran manang humaliangta. Molo hita mandok dirinta Kristen (halak na porsea) alai ndang adong panghorhonna songon 3 panghorhon ni sira i, sarupa ma hita songon butiran kristal ni sira i na so marlapatan jala ido na dibalongkon jala didege halak. Asi do nian roha marnida na mandok dirina Kristen (siihuthon Kristus) alai ndang marlapatan ngoluna di donganna dohot di parsaoranna jala dang adong panghorhon na denggan sian ibana.
Di ayat 14 – 16, diigil jala disoarahon Jesus do angka na porsea i gabe panondang, panondang ni portibi on. Adong do na boi italapati taringot panondang:
  1. Ndang hea talu panondang maralohon hagolapon. Panondang i manorushon sinondangna manaluhon hagolapon. Panondang i papatarhon sude angka masa di inganan na mandapot sinondang; na sursar, na rundut dohot lan na asing, dung i pe boi dipalengket jala dipauli. Ndang adong be na tartuktuk manang dadapdadap, ala nunga patar be saluhutna jala denggan. Jolma na oto do molo nunga patar diida matana lobang manang batu manang meja alai boi muse madabu manang tartuktuk. Songon i do diigil Jesus sian halak na porsea, ingkon boi manondangi hagolapon ni parrohaon dohot pingkiran ni jolma. Panondang na sinondangna ima sinondang ni hamuliaon ni Debata marhite Jesus Kristus. Marhite i, ditanda halak ma dirina maradophon Debata, jala olo paulihon parangena hombar tu na dihalomohon ni Debata di ngoluna. Mamboan sinondang ni Debatat tu halak na sai tongtong dadapdadap manang bohaboha on di ngoluna, dung mandapot sindong i boi ma mangalangkahon silangkahononna pola so dadapdadap manang bohaboha on.
  2. Panondang mamboan las (kehangatan), molo ngalingali do pamatang ni jolma boi do didok na marsahit (kecuali molo di cuaca na ngali manang baru maniop es manang aek na ngali ipe pintor dilului do na boi mambahen las pamatangna). Ingkon na las do pamatang patandahon denggan pardalanan ni mudar di pamatangna jala ido mambahen sehat (alai unang gabe mohop, na mohop tong do i didok na marsahit). Marhite on, halak na porsea di Jesus ingkon do boi gabe mambahen las di parsaoranna, ingkon adong panghilalaan na las angka dongan molo mardongan manang marsaor.
  3. Dang hea sinondang ni panondang i so, alai marserak do sinondang ni panondang i, patar jala boi ma diida mata sude angka na masa jala boi manghilala sinondang i. lapatanna dison, halak na porsea (Kristen) ingkon boi do marserak mamboan sinondang ni Debata i tu ganup halak (termasuk tu halak batak sipelebegu dohot bangso sipelebegu di portibi on). Boi do i tarida marhitehite hata dohot parange ni halak na porsea. Unang didok ibana panondang alai golap jala holom do roha nang parangena. Unang didok ibana Kristen alai songon halak sipelebegu do hata nang parangena siapari. Alai denggan ma nian parange dohot hata ni halak na porsea (Kristen) asa ganup jolma na dibagasan haholomon boi marnida dohot mandapot sinondang i, jala marhite i dipuji nasida ma Debata Jahowa marhite Jesus Kristus.
Haroro ni Jesus Kristus ndada na laho mangarumpakhon Patik ni Debata, alai laho pahothon dohot pajongjonghon patik i do Ibana asa ro (ay. 17). Mansai borat situtu do diulahon halak Jahudi angka patik ni Debata jala angka malim ugamo jotjot do mambahen patik i gabe boban tu angka jolma na torop di hatiha i. hape patik ni Debata ndada laho asa boban na naeng situhukon, alai patik ni Debata ima manggomgom angka na porsea dohot na pinalua ni Debata asa hot di aturan ni Debata jala ido hatuaon i. ndada sian jolma patik i; ndada sian habisukhon ni jolma patik i; manang ndada sian hatigoran ni jolma patik i, alai sian Jahowa, Debata do i. Dilehon Jahowa, Debata pe patik i tu Israel (bangso na niasianna) asa laho mangarahut angka halak na pinalua ni Jahowa asa tongtong mian di aturan ni Jahowa. Dilehon Jahowa do patik i ndada tu angka na tartaban manang na tarhurung manang tu angka hatoban asa malua alai tu angka na pinalua ni Jahowa do; halak na merdeka asa dirahut patik i nasida mandalanhon pardalanan ngolu ni bangso i (ida 2 Musa 19 – 24). Ala sian Jahowa do Patik i, marlapatan do tung na so boi rumpak manang sega sada sian patik i binahen ni jolma (ay. 18).
Na masa ima na jotjot do jolma i ndang olo mian di gomgoman ni Patik ni Debata, alana pangantusiona asa malua. Asa malua do nasida sian parungkilon manang sitaonon na masa di nasida, jotjot do dipangke nasida hatigoranna be alai mengatasnamakan patik i (songon angka malim ugamo, mengatasnamakan hata ni Jahowa laho mambahen boban tu jolma na torop alai dipasiding do i tu dirina ima na didokna kemunafikan). Halak na mangulahon jala na mangajarhon patik ni Debata ima halak na tongtong mian di bagasan patik i jala tarida do i sian parangena dohot hatana (songon sira dohot panondang). Marhite ayat 19 - 20 mansai tajom do poda ni Tuhan Jesus tu jolma na torop asa denggan parugaomoonnasida hombar tu haundukhonnasida mangoloi Jahowa. Unang songon hatigoran angka sibotosurat (angka malim (pendeta; sintua: istilah nuaeng)) na so patuduhon parangena manang hatana hombar tu ulaoonna i songon sira dohot panondang, ndang boi parange ni malim gabe tiruan na denggan hinorhon ni kemunafikanna. Di ayat 19 – 20 on naeng do nian halak na porsea tongtong denggan parugaomoonna songon sada sira dohot panondang di portibi on, ndang pola ingkon haluar sian realita na masa laos ido na goaronna na balga di harajaon ni banua ginjang, posisi kehormatan di banuaginjang rap dohot Ama i.

Aplikasi Theologi – Refleksi
  1. Gabe sira dohot panondang ma ngolunta di portibi on. Adong mamboan panghorhon na denggan di humaliangta, jala marhite i boi ma idaon ni jolma angka na denggan jala manjanghon Jesus Kristus di ngoluna. Jala marhapatean ma i tu pamujion tu Ama i marhite Jesus Kristus. Jala marhite on, diragam ni hamaolon manang sipingkiron ni ngoluon, gabe pasupasu ma hita tu humaliangta, unang gabe panusai manang mambahen sega parsaoran hinorhon ni hata manang parangenta.
  2. Gabe Kristen manang halak na porsea songon sira dohot panondang ma hita, asa adong marlapatan ni ngolunta songon halak na porsea. So tung gabe so marlapatan hita halak Kristen hinorhon ni parange manang hatanta di humaliang.
  3. Hatigoran manang parange ni malim (Pendeta; manang parhalado manang na mandok dirina Naposo ni Debata) ndang boi gabe tolak ukur ni hatigoran ni Debata. Jala parange na songon i dang na patok ukuran hita masuk tu banuaginjang. Alai na rumingkot ima mambahen Jesus Kristus gabe tolak ukur hatigoran ni Debata, ala di bagasan Ibana do singkop diulahon Ibana sude Patik ni Debata.  Ingkon boi ma denggan parugamoon manang hatigoranta hombar tu na dihalomohon ni Jahowa marhite haundukhon manang pangoloion di hata ni Jahowa di ngolunta. Jala denggan parugaomoonta na gabe sira dohot panondang di ngolunta di portibi on (Jesaya 58: 1 – 9) marhite i, taruli ma hita di haundulan hamuliaon ni Debata di banuaginjang. Amen.

 
Ende ni Huria
  1. 11: 1 - 3
  2. 72: 1 + 4
  3. 461: 1 + 3
  4. 202: 1 – 2
  5. 248: 1.......
  6. 127: 1 – 2
  7. 518: 1.....


Tidak ada komentar:

Posting Komentar