DANIEL PANE

SELAMAT DATANG DAN MENIKMATI YANG TELAH DISAJIKAN

Jumat, 22 Juni 2012

Bahan Khotbah 19 Agustus 2012



 BAHAN JAMITA
Minggu, 19 Agustus 2012
MINGGU XI DUNG TRINITAS
PODA 9: 1 – 6 (EP. EFESUS 5: 15 – 20)
Cal.Pdt. Daniel Bonardo Pane, S.Th.

Ro ma ho tu habisukhon i jala topot ma habisukhon i!


Patujolo
    Torop do jolma naung hea manjalo manang mangalehon poda, nang pe sipata adong na mangulahon poda manang mangalo poda na dipinodahon. Somalna do natoras na pantas marroha mangalehon poda tu anakhonna dohot panghirimon, asa ture angka dalan ni anakhonna, asa lam tu denggan parngoluan ni anakhonna i, apalagi molo naeng manang naung lao mangaranto. Poda na dilehon somalna do poda na mamboan tu hangoluan. Tung na so adong do poda na mardompakhon tu hamagoan, alai pasti do tu hangoluan. Songon poda di halak batak ima, “pantun do hangoluan jala tois do hamagoan”. Jempek do hata ni poda i, alai mansai bagas do pangantusion dohot lapatan ni hata ni poda i.
    Ise do si lehon poda? Laos tu ise do dipasahat poda? Pasahat ma poda tu halak patut sipasahathon poda, asa mangolu poda i. Somalna do silehon poda ima sahalak natoras tu ianakhonna; pangajari tu na niajarna; halak na naung adong parbinotoan manang pengalamanna tu halak na oto manang na naung adong pengalamanna. Umur ndang jaminan sahalak gabe silehon poda manang manjalo poda. Isarana, sahalak naung marumur 40 taon, boi do mangido poda tu na ditoru ni umurna hinorhon alani pengalaman, status, parbinotoan, manang kemampuan.
    Tingki on, turpuk jamita na sahat ima taringot poda tu na manjanghon habisukhon, jala manadinghon haotoon jala ro tu habisukhon. Di tingki panurat ni turpuk on, marpoda do angka na bisuk tu halak na oto asa denggan parngoluonna, jala asa pantas marroha. Di tongatonga na masa di tingki panurat ni turpuk on, ragam manang torop jolma laho mangalului angka na boi mambahen hasonangan manang las ni roha sian portibion jala torop do jolma mangalului hapistaran manang parbinotoan tu dirina sandiri. Alai parbinotoan manang hapistaran na didapot nasida bertujuan do i laho pagandahon hasangapon, hamoraon, dohot sonang ni roha tu dirina sandiri nang pe torop halak na gabe marsingkor manang lam tu pogosna hinorhon parbinotoan manang hapistaranna i.

Hatorangan ni Turpuk
    Marasing do na pistar marasing do na bisuk. Torop do halak na pistar alai dang bisuk. Sahalak  na bisuk ima sahalak na arif, na marlapatan mangantusi; jala ndang pintor hatop mangula sada ulaon manang mambuat sada haputusan so jolo dipahami betul (matang betul) aha na naeng siulahonna, jala patubuhon las ni roha manang kesuksesan ndang holan tu dirina, alai dohot do torop jolma manghalashon parbue ni na niulana (boi ma diida habisuhon ni si Salomo tu dua halak ina na marbadai laho merebut sada posoposo 1 Raj. 3: 16-28). Molo halak na pistar ima halak na berpengetahuan (ratio) jala holan tu dirina sandiri do disarihon dipangke hapistaranna i, jala boi do marhitehite hapistaran i ma ibana laho mangotootoi donganna.
    Di ayat 1 – 2 digombarhon parpoda do habisukhon i tarsongon sahalak pajongjonghon jabu jala mandakdak (menegakkan) angka tiangna batu sipitupitu. Ayat 1 on boi do marlapatan sahalak na patupahon inganan mangalap habisuhon. Molo di hata bibel on dipangke do hapistaran. Alai molo dibahasa aslina, huterjemahon ma gabe habisukhon. Jala hata didakdak tiang batu sipitupitu marlapatan hahothon inganan i dohot hatoguon ni inganan i. Angka  7 marlapatan do i angka na singkop, angka na badia jala angka las ni roha. Berarti boi ma ayat 1 dilapatati habisuhon i didapot merhite inganan pangalapan habisuhon; inganan na singkop jala na hot, jala las ni roha. Di ayat 2 digombarhon do habisukhon i mengadakan ulaon pesta na balga. Tarida do i sian mamotongi pinahan, mamampang anggur (mencampur anggur), padiri meja. Sada hapapatarhon pesta na balga jala gok las ni roha.
    Di ayat 3 - 5 dipabotohon do na adong gokkon asa ro tu inganan manang pesta na pinatupa habisukhon i. Jala disuru ma angka surusuruanna boruboru manggokkon jolma. Surusuruan boruboru ima sahalak na naung berpengalaman, naung mandapot habisuhon, ima angka pangajari manang sahalak parpoda. Di ayat 5 dipaboahon do adong joujou laho manganton na dipatupa, manjalo manang manganhon habisuhon marhitehite pangajarion habisukhon. Gokkkon i disoarahon do tu halak na mauas di pangajarion jala na olo dibentuk dibagasan pangajarion tu habisukhon. Manjalo manang manjanghon pangajarion tu habisuhon sarupa ma i sahalak na martua di ulaon pesta na balga jala gok las ni roha (ay. 5).
    Di ayat 6 disosoi do asa ganup na ro manadinghon angka na neang roha (menanggalkan kebodohan) asa mangolu. Na neang roha dison ima halak na anggap enteng tu pangajarion habisukhon i, manang menganggap ibana sok umboto saluhutna, jala na so olo manjanghon pangajarion na naeng sijaloonna sian angka pangajari. Jala diihuthon laho mangihuthon dalan hapantason. Na mardomu do i tu angkap panosoion laho manjanghon pangajarion habisukhon i jala tarida ma i marhite roha hapantason marhite moral manang karakter na denggan di parngoluonna.

Refleksi – Teologis
    Aha do pangajarion habisukhon i? pangjarion habisukhon ima hata ni Jahowa. Hata ni Jahowa ma na gabe pangajarion laho marparange hapantason. Pangajarion tu hata ni Jahowa marasing do tu pangajarion tu angka pengetahuan manang filsafat na tubu sadari on. Hata ni Jahowa marharoroan sian Jahowa, jala molo pengetahuan manang filsafat tubu do i manang marharoroan sian pengalaman. Jala hata ni Jahowa i nunga ojak di tano on, tarlumobi di inganan naung sahat barita na uli. Nunga rade be inganan laho inganan mangalam pangajarion tu hata ni Jahowa, boi ma i marhitehite huriaNa.
    Sadari on ro ma panjouon tu hita ganup jolma na sai mian dope di haotoon manang na neang roha. Pangajarion taringot hata ni Jahowa ima sada tugas na mansai ringkot diulahon laho membentuk karakter manang moral hombar tu hata ni Jahowa. Adong do analisa na boi hudapot sian na masa sadari on, sada na mambahen tu ambrukna manang tu lam jorbutna pangalaho ni jolma dohot moral ni jolma ima ala nunga neang be roha ni jolma i tu hata ni Jahowa. Boasa boi songon i? nunga lam tutoropna angka jolma holan mangasahon utokutokna manang hapistaran dohot pengalaman na naung didapotna. Holan pingkirianna do dibentuk, alai moralna laos tading do ala ni neang ni roha. Boi do taiida na masa nuaeng. Dang boi tasoadahon na naung tumajuna do angka parbinotoan ni jolma dohot angka alat tekhnologi, alai boi do kemajuan i menentukan tu majuna moral manang parange na denggan ni jolma i? na masa nuaeng ima nunga lam tu rondopna moral manang etika ni angka jolma tarlumobi halak Kristen. Hapistaran i pe dipangke laho pasonanghon dirina, nang pe torop angka jolma marsingkor hinorhon ni i.
    Ala ni i, sadari on mansai ringkot do pangajarion taringot hata ni Jahowa tu angka sundut na umposo asa terbentuk moral manang etika na hombar tu hata ni Jahowa. Pangajarion on mansai ringkot do dipatupa di huria songon i tu ganup keluarga songon organisasi sosial yang pertama. Unang gabe tubu panolsolion di ari mangihut molo gabe so bermoral manang beretika na denggan angka sundut na umposo, tarlumobi tu ruas ni huria.
    Nunga ojak be habisukhon i, ima hata ni Jahowa. Jala ro do gokkonna marhitehite angka pangajari. Ro ma, tadinghon ma neang ni roha asa mangolu ho. Jala ihuthon ma dalan hapantason dibagasan hata habisukhon i, ima hata ni Jahowa. Topot ma jojou ni gokkon i jala mangolu ma dibagasan habisukhon dohot hapantason sian hata ni Jahowa. Amen.