DANIEL PANE

SELAMAT DATANG DAN MENIKMATI YANG TELAH DISAJIKAN

Rabu, 26 Juli 2017

BAHAN JAMITA MINGGU VII DUNG TRINITATIS, 30 JULI 2017; 1 RAJARAJA 3: 4 - 12

BAHAN JAMITA MINGGU
MINGGU VII DUNG TRINITATIS
Minggu, 30 Juli 2017
1 Rajaraja 3: 4 – 12

AHA DO PANGIDOANTA DI NGOLUNTA ON?
Oleh: Pdt. Daniel Bonardo Pane, S.Th.
Patujolo
     Aha do sipangidoanta molo martangiang hita? Ra ndang adong jolma mangido ro hasusaan, sahit, hapariron, hapogoson manang angka sitaonon na dokdok ro di ngoluna, ndada holan tu ngoluna dohot do tu ngolu ni sude angka pomparanna. Angka sibahen na sonang do jotjot isi ni pangidoanta molo martangiang hita, isarana: gabe na niula, sinur na pinahan, parbinotoan, hapistaran, sinamot, hahipason, dohot lan angka na boi mambahen sonang panghilalaanta. ganup jolma sai angka haringkot parsatongkinan do dipangido di tangiangna. Antong aha do hadomuan pangidoan tu turpuk jamita on? Tangkas ma itapaihutihut hatorangan ni turpuk on.

Hatorangan ni Turpuk
     1 Rajaraja, ima sada buku sejarah na sinurathon ni angka panurat na marasing be hombar tu partingkian ni raja na manggomgom uju harajaon ni Israel. Ndang pola dipatorang ise do panurat ni buku 1 Rajaraja on. Sai na adong do panurat (seperti seorang sekretaris)  na manurati saluhut aha do na masa di sada harajaon nang pe ndang disurathon ise do goar ni panurat on. Molo itajaha sian buku Samuel boi ma itadapot molo 1 Rajaraja on ima udut ni buku 1 Samuel dohot 2 Samuel. Buku Rajaraja dibuhai ma sian di na laho mate si Daud jala na dipillit si Salomo, ima anakna sian si Betsyeba singkatna gabe raja, manggomgom luhutan harajaon ni Israel. Adong do nian anak ni si Daud naung suman gabe raja di na laho manggomgom Israel, ima si Adonia, alai ndang na gabe i dipillit si Daud gabe raja. Dung hehe si Salomo gabe sada raja ni luhutan harajaon ni Israel, ragam do angka naung binahenna di harajaon i nang pe ingkon godang mate ala ni i, isarana si Adonia, Joab, dohot Simei (jaha 1 Rajaraja 2: 12 – 46).
     Dung dioli si Salomo tu boru ni si Parao ro ma ibana tu Gibeon laho pasahathon pelean situtungon. Gibeon na didokna dison, ndada songon Gibeon na di Sibisa, Kab. Toba Samosir. Alai Gibeon ima sada huta di Kanaan jala na nimianan ni halak Amori dohot Hewi andorang so masuk halak Israel tu Kanaan. Alai ndung masuk halak Israel di panggomgomion ni si Josua tu Kanaan, monang ma si halak Israel laho mambuat Gibeon gabe ampuna ni Israel (ida Josua 10: 6 – 15; 2 Samuel 21: 2). Laos di inganan i do dipeakhon angka malim ma undungundung ni Jahowa (ima poti parpadanan/ tabut perjanjian naung dibahen si Musa hian) (ida 1 Kronika 21: 29). Laos di atas robean ni Gibeon, gabe inganan parjumpangan dohot Debata Jahowa, jala disi ma halak Israel pasahathon pelean situtungon tu Jahowa, jala mangido pangajarion sian Jahowa. Umbahen i do didok dolok Gibeon ima dolok partangiangan halak Israel uju so jongjong dope Baga Joro di dolok Sion.
     Songon naung diulahon halak Israel pasahathon pelean di Gibeon, songon i do si Salomo pasahathon pelean situtungon tu Debata di inganan i (ay. 4). Pelean situtungon, ima pelean hamauliateon ni sasahalak naung manghilalahon sude ragam pasupasu dohot pangaramotion ni Jahowa di ngoluna. Laos marhite pelean situtungon on do tangkas boi idaon songon dia do jonok ni parsaoranta dohot pengabdianta tu Jahowa. Di tingki na pasahathon pelean i si Salomo di inganan na badia, inganan parsaoran dohot Jahowa pajumpang ma ibana dohot Jahowa marhite nipina (ay. 5). Boi do na masa tu si Salomo on ima sada pangungkapon. Aha do isi ni pangungakponna? Rap ma hita manjaha udut ni hatorangan on.
     Ro ma sungkunsungkun Jahowa tu si Salomo, “pangido ma manang aha sipangidoonHu tu ho”? sungkunsungkun ni Jahowa dison ima sada basabasa na mansai balga masa tu si Salomo. Boi do si Salomo mangidohon songon angka na di roha ni ganup jolma, ima arta, pangkat, dohot lan angka hagiot ni daging na boi mambahen sonang ngoluna. Alai di ay. 6 adong do panghatindanghon na mansai tangkas dihatahon si Salomo andorang so didok ibana aha sipangidoonna i. Dihatindanghon do taringot sude angka pangaramotion dohot saluhut asi ni roha ni Jahowa tu si Daud, amana. Jala dihatindanghon do sude angka naung niida ni Salomo sahat tu na gabe raja ibana, saluhutna i holan basabasa ni Jahowa sambing do. Ditanda si Salomo do dirina ndang songon hahangna dohot amana na malo laho marporang ibana, jala mansai poso dope ibana na gabe raja, dohot ndang diboto dope taringot ruhutruhut na masa di balian nang di huta. Hape manggomgom harajaon ni Israel na mansai bidang molo songon na niadopan ni si Salomo, na maol situtu do diulahon harajaonna (ay. 7 – 8).
     Aha do na ringkot dipangido si Salomo? Ima roha na pantas laho manguhum (ay. 9). Roha (lev) ima sada na mansai ringkot di ngolu ni jolma. Roha ndada ditanda songon sada organ tubuh, alai roha dison ima parange, karakter. Songon roha ni halak Israel identik do i karakter ni bangso i, ima na mangalo, jotjot marungutungut dohot parange na so di halomohon i Jahowa. Roha manang karakter adong do marragam, isarana adong do na lembek (mura mardandi, mura mandele, gale di ngoluna), adong do karas (ndang boi dipasingot, ingkon na di roha dohot dipingkiranna na saut), adong do roha na sai mangotootoi donganna, roha na laho manegai dohot lan parrohaon na roa na asing. Di turpuk jamita on, tangkas do itaida aha do sipangidoon ni si Salomo, ima roha na pantas. Roha na pantas dison ima parange na manat marnida, manat manghata, manat manimbangi, manat nang mamutushon siputusonhon. Di roha na pantas umgodangan do manangihon sian na manghatai, jala sian na manangihon i dapotan roha na bisuk ibana laho manimbangi saluhutna. Roha na pantas ima roha na olo marsiajar, na serep marroha, ndang jadi sumurut haringgasonna laho marsiajar taringot ngolu nang harajaon, jala olo manjanghon saluhut angka na ro tu ibana. Marhite roha na pantas do boi manimbangi angka na denggan dohot na roa.
     Mansai lomo do roha ni Jahowa di pangidoan ni si Salomo (ay. 10). Laos dilehon Jahowa ma songon na dipangido ni Salomo i, jala dilehon ma muse angka ragam silehonlehon na mansai uli tu si Salomo. Dibahen Jahowa do si Salomo gabe icon, gambaran taringot habisukhon asa sude angka na bisuk di portibi on na so jadi andong tudosahon ibana sian na robi, angka naung salpu i, nang na tubu muse (ay. 11 – 12). Jahowa siboto roha na buni mangalehon angka na so dipangido si Salomo ima hamoraon, dohot hamuliaon na so hatudosan, lobi sian naung jinalo ni amana hian. Jala dipodahon do si Salomo, molo ndung saut angka saluhut na dipangido ni si Salomo i, sai marparange ma si Salomo di angka dalan ni Jahowa, mangaradoti angka patik ni Jahowa, songon parange ni amana si Daud. Jala sai tumpahon ni Jahowa ma ibana huhut sarimatua. Sai mangihut do angka pasupasu ni Jahowa tu angka jolma na sai manghalomohon dalan dohot patik ni Jahowa. Na so jadi masa di ibana pandelean manang keputusasaan, ai Jahowa do donganna. Na so jadi tagamon humordit patna, ai Jahowa do na pahothon ibana.

Hahonaan ni Turpuk
     Aha do na boi putihononta sian turpuk jamita on? Ima:
1.      Sai mananda ma hita di sude angka pasupasu dohot asi ni roha ni Jahowa di ngolunta. Songon panandaion ni si Salomo di angka pasupasu dohot asi ni roha naung sahat di amana si Daud sahat tu ibana.
2.      Di na mandalani ngolu na gok na marganti soring na masa on ingkon adong do di hita roha na pantas dohot na bisuk asa marlapatan do ngolunta di hasiangan on. Molo sai arta, pangkat dohot haulion ni portibi on do na itapangeke di na laho mandalani ngolu on, ndang adong marlapatan ngolunta. Marhite roha na pantas dohot na bisuk ingkon malo do hita manimbangi saluhut angka na masa asa unang gabe lilu manang mago hita ala ni pangago sian sibolis i. Dibagasan roha na pantas do adong roha na serep, olo marsiajar, jala manat di na laho manghatahon, manat mamingkiri, manat marpangalaho, manat manimbangi, dohot manat mamustushon hata manang haputuson na ringkot.
3.      Sian dia do boi hita boi mandapot roha sisongon i. Nda tung sian gogonta manang pingkiranta sandiri. Alai holan sian Jahowa do dapot sisongon i. Didok do di Poda 1: 7, “biar mida Jahowa do mula ni hapistaran” na marlapatan ingkon jumolo do adong roha na biar mida Jahowa. Biar mida Jahowa ima parange na olo unduk jala serep maradophon Jahowa di ngoluna. Na ai manghalungunhon patik dohot tona ni Jahowa di ngoluna. Naeng do hita marbisuk jala dapotan roha na pantas, ingkon jumolo do adong di ngolunta on ima roha na biar mida Jahowa. Amen.