BAHAN JAMITA
MINGGU II DUNG EPIPHANIAS
Minggu, 14 Januari 2018
Ev.: 2 Musa 6: 1 – 7
DIPILLIT JALA DIUTUS JAHOWA DO HITA
PABOAHON HABALGAON HUASO DOHOT HAMULIAON NI JAHOWA,
DEBATANTA
Oleh: Pdt. Daniel Bonardo Pane, S.Th.
Patujolo
Horas jala dame ma di
hita saluhutna di naung taripar hita manalpuhon taon 2017 tu taon na gok
pasupasu dohot asi ni roha di taon 2018 apala tongon sadari on. Ragam do naung
itabolus di taon 2017 na sipata molo itaingotingot jala itarimangrimangi olo do
i mambahen hita tangis, mengkel, muruk, jala ragam na asing. Alai ingkon
ringkot do hita manghamauliateon sude pangaramotion jala pandonganion ni
Jahowa, Debatanta boi dope hita taripar tu taon na gok asi ni roha jala
pasupasu apala di taon 2018 on.
Ditaon Minggu sadari on
ima Minggu Dung Ephipanias dibaritahon do taringot huaso ni Jahowa na itasomba
jala itahaporseai di bagasan Jesus Kristus. Apala di Minggu Ephipanias sadari
on dibaritahon do hapapataron ni Jahowa Debatanta marhite Jesus Kristus
huaso-Na, jala marhite hapapataron-Na i tubu ma hiras ni roha (semangat) laho tongtong mian di bagasan
holong ni rohaNa di na laho mandalani taon 2018 dohot di ari na naeng ro. Ndang
itaboto aha do na naeng masa di ngolunta di taon 2018 na naeng itadalanhon, ido
mansai ringkot do di hita tangkas jala andap mananda jala manghaporseai huaso
dohot gogo ni Jahowa Debata, jala songon dia do pangaramotion ni Jahowa di
ngolu na hinaholongan jala na pinillit-Na. ala ni i, masuhanta ma hatorangan ni
turpuk asa boi muse putihononta parbue ni barita na uli di minggu sadari on.
Hatorangan ni Turpuk
Aha do na umbahen
Jahowa mamillit jala papatarhon diriNa tu halak Israel marhite si Musa? Tung
aha ma nian jolma i umbahen pola ditaringoti rohaM ibana? Jala anak ni jolma i
umbahen pola diebati Ho? Ido na ringkot idaonta panghophopion ni Jahowa tu
angka pinompar ni na pinilllitNa i (Abraham, Ishak dohot si Jakob). Di
pardalanan ngolu bangso Heber (panjouon tu halak Israel uju di Misir dope halak
i) di luat Misir, toho ma i di Gosen mansai hansit do parniahapan dohot
sitaononnasida umbahen parhatobanon na masa uju i. Dung dipatandahon si Josep
dirina na gabe panggomgom di Misir tu hahana dohot anggina tarlumobi tu amana
si Jakob, lam torop ma halak Israel na ro sian Kanaan tu bangso Misir, jala na
adong muse bagabaga sian si Parao na menjamin
kesejahteraan ni halak Israel di tano Kanaan dohot di Misir, ido umbahen
deba sian halak Israel i mulak tu Kanaan deba tading ma di Misir (1 Musa 45 –
47).
Lam torop ma halak Israel di luat Misir, laos i do mambahen mabiar Parao
na so mananda si Josep hian. Dipaluar ibana ma sada patik na mambahen hansit
jala marsitaonon halak Israel di tano Misir (2 Musa 1: 8 – 22). Ragam ma
dipaporsanhon si Parao i angka na hansit tu halak Israel. Mangangguhi halak Israel
i dompak Jahowa, Debata ni ompunasida (ima Debata ni si Abraham, Isahk dohot si
Jakob). Laos ditangihon Jahowa ma angguangguk halak Israel i (ida 2 Musa 3).
Laos marhite i ma disuru Jahowa do si Musa, ima sahalak anak Israel na
pinagodanggodang ni boru si Parao (ima anak ni si Amram dohot si Yokhebed na
binalongkon tu sungai Nil asa mangolu ibana, jala malua sian patik ni si Parao
na mamunu posoposo na marumur 2 taon tu toru, laos didapot boru ni si Parao ma,
dibehen ma goarna Musa). Molo itajaha 2 Musa 3: 1 – 4: 17 songon dia do Jahowa
marsuru si Musa naung lari sian Misir ala na dibunu ibana prajurit ni Misir i.
mansai bangkol situtu do si Musa mangoloi jala mangulahon parsuru ni Jahowa,
Debata i. Alai marhite pos ni roha na binahen ni Jahowa ima taringot tu
hadirion ni Jahowa, Debata pargogo na so hatudosan, IBANA NAUNG ADONG, JALA
MAMBAHEN ADONG SIAN NA SO ADONG, JALA TONGTONG DO IBANA ADONG, na martudutudu
hatongtongon dohot huasoNa na so hatudosan tu ragam debata di langit
parlangitan dohot di tano dohot di toru ni tano.
Borhat do si Musa hombar tu parsuru ni Jahowa i tu ibana. Hape ditulak
si Parao ma tona ni Jahowa Debata na binoan si Musa, ima taringot asa dipalua
ma halak Israel i sian Misir, jala dipaloas mulak mandinghon tano inganan
parhatobanonnasida di Misir. Laos di turpuk jamita di Minggu sadari on, ima
hapapataron ni Jahowa na paduahalion tu si Musa (na parjolo ima di 2 Musa 3 –
4). Molo itajaha 2 Musa 5: 22 ima mula ni panghataion ni si Musa dompak Jahowa
di hapapatar ni Jahowa i. dipaboa si Musa do na niidana jala na
dipanghilalahonna dung pajumpang dohot Jahowa. Laos dialusi Jahowa ma sude
angka na dipaboa si Musa i ima di 2 Musa 6: 1 – 13 on. Alai molo turpuk ni
jamita on ima sahat tu ay. 7, alai ndang na gabe moru mutiha na ringkot idaonta
di turpuk jamita on.
Ayat 1.
Ayat 1 ima alus ni Jahowa tu si Musa mangalusi angka alualu ni si Musa
dung pajumpang ibana dohot si Parao. Di ayat 1 turpuk jamita on ima sangkap na
disangkapi Jahowa tu angka jolma manang bangso na so mar-Debatahon jala na so
mangulahon hombar na tinonahonNa hian sian angka suruanNa. “idaonmu ma annon”,
ima na marlapatan na ingkon masa do angka na disangkapi Jahowa. Masa do
saluhutna i marhite 10 bala ni Jahowa (10 tulah) maradophon bangso Misir
tarlumobi angka parao. Ndang na so boi nian Jahowa sandiri pintor paluahon
bangso manang halak Israel, alai dipatupa Jahowa do hamuliaonNa dohot huasoNa
pola sahat 10 hali ro bala di bangso Misir. Boasa ingkon songon i? asa marnida
bangso Misir dohot sude angka malim ugamo halak Misir hapapataron huaso dohot
hamuliaon ni Jahowa na so boi disundati si Parao dohot malim ugamo Misir dohot Ra,
ima debata Misir nang tahe sude angka debata ni Misir. Marhite hapataron huaso
dohot hamuliaon ni Jahowa i, gabe patubuhon biar ni si Parao marnida huaso
dohot hamuliaon ni Jahowa, laos disi ma dipaluar halak Israel i sian
parhatobanon ni Misir (bdk. 2 Musa 13).
Ayat 2 - 3
Ayat 2 – 3 on ima na Jahowa, Debatanta sandiri do patandahon jala
paboahon hadirionNa marhite GoarNa na badia i. . Ndada si Musa manang jolma na
patadahon taringot hadirion ni Jahowa, Debatanta. Gariada si Abraham, Ishak
dohot si Jakob ndada nasida na patandahon hadirion ni Jahowa Debata. “Ahu do
Jahowa” (ay. 2). Hata JAHOWA marharoroan sian 4 huruf Israel na sun Badia molo
digabung (tetragrammaton) ima hwhy
manjaha YHWH na marlapatan “Ahu naung adong, na mambahen adong sian na so
adong, jala Ahu na tongtong adong”. Sian goar ni YHWH on dipapatar do taringot
huaso dohot hamuliaonNa jala hatongtongonNa na so jadi marujung huaso manang
hamuliaonNa. “Ahu do Jahowa” paboahon huaso dohot hamuliaonNa na mangatasi
saluhut angka debata na dipardebatahon jolma dohot portibi on. “Ahu do Jahowa”
paboahon na so jadi adong gogo dohot huaso dohot hamuliaon na boi dipatudos
manang na mangatasi tu hamuliaon, huaso dohot gogo ni Jahowa. Goar ni Jahowa, ima
Goar na pinapatar ni Jahowa tu si Musa na parjolo sahali (2 Musa 3: 14 – 15).
Andorang so tu si Musa ditanda halak Israel do Debatanasida ima, Debata ni si
Abraham, Debata ni Ishak, dohot Debata ni si Jakob. Dipapatar Jahowa do
hadirionNa tu si Abraham ima Debata na sun Hinagogo (ay. 3) (El-Shadai = Allah Maha Kuasa) (lih. 1
Musa 17: 1). “Debata na sun Hinagogo” papatarhon taringot huasoNa na so
hatudosan, jala guru di Ibana do saluhut angka na masa di portibi on. Guru di
Ibana do sandok tano dohot langit, jala gogo dohot hamuliaonNa mangatasi
saluhut angka na tinompaNa.
Ayat 4
Diparata Jahowa do muse padanNa na mangalehon tano Kanaan i tu bangso Israel
marhite si Musa di turpuk jamita on songon padan naung dibahenNa tu si Abraham
uju na dijou ibana sian Ur-kasdim tu luat Kanaan. Padan naung dibahen Jahowa tu
si Abraham, sai na hot do i sahat tu pinompar ni si Abraham, nang tu tingki
sadari on. Tano Kanaan ima tano na tarpasupasu, tano habaoran ni susu dohot
situak ni loba. Jala sahat tu na masa pe parhatobanon halak Israel di Misir,
alai na hot do ianggo pandan i naung dilehon Jahowa. Marningot padan na binahen
ni Jahowa tu si Abraham i naeng do dipaluar Jahowa halak Israel na gabe hatoban
di Misir mulak tu tano Kanaan, tano naung nilehon ni Jahowa hian tu si Abraham
(bdk. 1 Musa 12 – 15). Marhite tangan dohot gogoNa na so hatudosan i do
dipaluar Jahowa halak Israel sian parhatobanon Misir, maralohon sude angka
debata dohot gogo na adong di Misir.
Ayat 5
Di ayat 5 on tangkas do dipaboa nunga ditangihon Jahowa be anggukangguk
ni halak Israel. Hombar tu padan naung dibahen Jahowa tu si Abraham sahat tu
sundut ni halak Israel na di parhatobanon Misir sai tongtong do hot padan i. marhite
ayat 5 on tangkas do idaonta jala tangkas hita mangantusi na so jadi ndang
ditangihon angka anggukangguk ana na porsea di Ibana. Sai na tinangihon Jahowa
do angka alualu manang anggukangguk ni angka na niasianNa, jala na so jadi
mansohot pangaramotionNa tu ganup na niasianNa i, ima Israel. Hata manangihon
ndada sarupa i tu na mambege, alai manangihon marlapatan do i tu na manatap,
mangalehon roha tu na niasianNa i. Ido na gabe hasurungan halak na niasian ni
Jahowa (bdk. Psalmen 4: 4).
Ayat 6
Di ayat 6 on tangkas ma idaonta sada sian sangkap haluan na dipatupa
Jahowa tu na niasianNa i. Marhite si Musa disuru Jahowa do ibana paduahalion
laho paboahon barita haluaon na dipatupa Jahowa tu Israel. Hata “tobuson” ndada
martudutudu songon sahalak na manggarar na tinuhorna manang manggarar utangna.
Alai “tobuson” na marlapatan doi i tu haluaon dohot haimbaruon na binahen ni
Jahowa songon singkat ni hinahansit na ditaon jala na niahap bangso i di tano
Misir. Dilehon Jahowa do olopolop tu bangso Israel. “Tangan na toltol”
martudutudu tu angka paruhuman ni Jahowa dompak Misir na mambahen bangso Israel
gabe hatobanNa.
Ayat 7
Di ain Jahowa ma bangso Israel gabe bangsoNa jala Jahowa gabe Debatana.
Martua ma jolma manang bangso na mambahen Jahowa gabe Debatana. Boasa ma ingkon
Israel gabe bangsoNa? Boasa ndang bangso Misir dohot Filistin manang Siria
dohot Assyur? Jala boasa dang bangso Haiti dohot Ammon manang halak Kanaan na
manginganhon tano Kanaan andorang so masuk si Abraham tusi? Aha do hasurungan
ni Israel dipillit Jahowa gabe bangsoNa? Ndada adong hasurungan ni bangso
Israel asing ni bangso sian pinompar na pinillitNa ima Abraham, Ishak dohot
Jakob. Jala padan na binahen ni Jahowa tu si Abraham sahat tu sude pinomparna
dohot sude angka na porsea tu Jahowa songon haporseaon dohot pos ni roha si
Abraham parsidohot ma ibana gabe pinompar ni si Abraham. Holan guru tu Jahowa
Debata do Ibana mamillit bangso na niasianNa jala ndada bangso Israel na
mamilit Jahowa gabe Debatana. Jala molo gabe na niasian ni Jahowa ndang na
marlapatan i dang adong na ringkont diulahon. Songon bangso na pinillit ni Jahowa,
tung na so jadi be bangso i mardebatahon ragam debata di tano on; na so jadi be
bangso i mangulahon angka ulaon na maralo tu lomo ni roha ni Jahowa,
Debatanasida; tung na so jadi mandao bangso i sian patik dohot tona ni Jahowa;
jala marhite Israel marnida jala manatap ma sude bangso di huaso dohot hamulian
ni Jahowa di bangso Israel, jala diuduti ma tu parsombaon tu Jahowa Debata..
Molo diain Israel gabe bangso ni Jahowa marlapatan ma i sahat ma nasida tu
bagabaga naung dibahen Jahowa tu si Abraham hian, ompunasida (ida 1 Musa 12).
Jala molo itauduti tu ayat 8 boi do idaonta tudia do bangso Israel, bangso na
pinillitNa i diboan? Ima tu tano naung dimangmanghon Jahowa hian tu si Abraham,
Ishak, dohot si Jakob (bdk. 1 Musa 22: 16).
Molo itauduti sahat tu ay. 13 ndang tarjalo halak Israel na didok ni si
Musa i hombar tu parsuruon ni Jahowa hinorhon ni hinahansit na tinaonnasida. Alai
ndang na gabe i muse mambahen sumurut semangat ni si Musa mandalanhon tona
manang parsuruon ni Jahowa tu ibana ima mambaritahon habalgaon ni huaso dohot
hamuliaon ni Jahowa tu halak Israel dohot Misir marhite angka na naeng masa di
tano Misir i.
Hahonaan ni Turpuk
Di taon 2017 na salpu ragam do na masa na itabereng di luatta dohot di
luat sihadaoan na mambahen hita songon na hansit panghilalanta, tangis,
mangangguhi do hita hinorhon ni angka pambahenan ni pihak parugamo na anarkhis. Hurianta ma na di bom,
dibangkar, jala dipaksa ditutup holan laho mangambat marsaringar Barita na uli
jala na mansogohon haroro ni Kristus mamboan haluaon. Adong do rohanta rasa
geram, jala marsangkap mambahen na jat songon alo ni na jat na binahen i.
Di taon 2018 on, ro do
Jahowa papatarhon tu hita marhite jamita on ima taringot habalgaon gogo dohot
hamuliaon ni Jahowa. hapapataronNa di Minggu Ephipanias on ima gabe gogonta
jala hiras ni roahanta (semangat,
keberanian) di na laho mandalani taon 2018 on. Ai ndang adong hita na
mamboto aha do na naeng masa di ngolunta di sataon 2018 on, alai molo jumolo do
biar ni roha, manang tahuton manjoloani ngolunta jala mangarajai ngolunta tontu
ndang adong be itadapot gogo laho mandalani taon gok asi ni roha dohot pasupasu
on. Marhite turpuk jamita on tongtong do diapuli Jahowa hita, sai ditatap jala
ditangihon Jahowa do sude angka sitaononta i, jala ndang na gabe sip Jahowa
marnida saluhutna. Ndang pola ingkon itaboto songon dia Jahowa patupahon
haluaonta sadari on. Jala itaingot ma, mangula do Jahowa ganup ari jala ganup
tingki laho patupahon haluaonta di ngolunta. Ingot ma hita, ai molo anak
haholongan ni Jahowa do hita, marlapatan ma i sai ditangihon Jahowa do hita
molo joujou hita tu Ibana.
Nunga dipapatar Jahowa
be habalgaon gogo dohot hamuliaoanNa marhite Jesus Kristus, Anak ni Jahowa,
Hata ni Jahowa naung gabe jolma. Hapapatar ni Jahowa marhite Jesus Kristus
mambaoan jala patupahon haluaon di ngolunta, jala haluaonta ima mamasuhi sada
tano naung pinaradeNa, di surgo hasonangan. Ndada tu Kanaan na di Israel be
situjuonta, Kanaan na olo sega. Alai Kanaan na naeng itatuju ima Kanaan na di
Surgo, na so olo sega jala ndang boi disegai. Tano kanaan na gok ende
pujipujian, gok ende parolopolopon di habangsa ni Jahowa, Debatanta marhite
Jesus Kristus.
Antong, gabe parsodohot
ma hita mambaritahon habalgaon huaso dohot hamuliaon ni Jahowa di ngolunta be,
nang pe ingkon ragam na itataon di hangoluan on. Itaboan ma barita haluaon
naung patar Jahowa jala hadirion ni Jahowa di bagasan Jesus Kristus. Asa ganup
bangso jala jolma marnida jala mangantusi saluhutna i, jala disi ma adong roha
marsomba tu Jahowa, Debatanta marhite Jesus Kristus.
Digurithon ni : Pdt. Daniel Bonardo Pane, S.Th.
HKI Resort Khusus Hutasoit Pardomuan
