DANIEL PANE

SELAMAT DATANG DAN MENIKMATI YANG TELAH DISAJIKAN

Senin, 28 Agustus 2023

BAHAN JAMITA EVANGELIUM MINGGU, 03 SEPTEMBER 2023; 2 KORINTUS 8: 1 - 7

 BAHAN JAMITA
MINGGU XIII DUNG TRINITATIS
MINGGU, 03 SEPTEMBER 2023
EV.: 2 KORINT 8: 1 – 7; EP.: 2 KRONIKA 9: 1 – 8; PATIK
 

ULAHON MA ULAON PARASINIROHAON!

Pdt. Daniel Bonardo Pane, M.Th.

Patujolo

            Parhorasan ma di hamu saluhutna na hinaholongan di bagasan Jesus Kristus! Asi ni roha dohot dame na sian Debata Amanta, holong satia ni Tuhan Jesus Kristus dohot parsaoran ni Tondi Parbadia ma na tongtong mangaramoti jala mandongani hita saluhutna, amen.

            Sada sian 3 ulaon na ingkon sihobasan huria ima ulaon parasinirohaon manang na jotjot didok diakonia. Boi dope masa ulaon parasinirohaon di ganup huria di partingkian sisaonari? Tontu adong na mandok: “boi”, adong na mandok “marnida na masa” jala adong na mandok “maol” gariada iba hurangan boha ma mangurupi. Apostel Paulus marhite turpuk jamita on, naeng ma paingothon huria na adong di Korint asa unang lalap nasida holan laho mamingkirhon panghobasion na ringkot tu nasida sandiri, hape tading di ulaon parasinirohaon. Disosohon si Paulus do huriaon asa songon pangharingkthon huria i di angka panghobasion di huria songon i ma nang nasida mangharingkothon ulaon parasinirohan. Asa lam antus hita mangantusi turpuk jamita on, masuk ma hita tu hatorangan ni turpuk.

 

Hatorangan ni Turpuk

            2 Korint ima surat na paduahon na tinongos ni apostel Paulus tu huria na adong di huta Korint. Surat on disurathon si Paulus hirahira taon 53 – 56 Masehi uju di Makedonia ibana rap dohot si Titus. Ditongos apostel Paulus do suratna on laho mangalusi dohot mangalo angka parpoda haliluon na mangajarhon angka pangajarion na marasing taringot Jesus (adong ma disi horong: gnostik dohot dekotisme) dohot na mampartontanghon taringot haapostelon ni si Paulus di huta i. Umbahen i masa ma parsalisian, hagunturon dohot angka parbolatbolaton di huria i. Hinorhon ni i torop ma halak Kristen tarlumobi angka parhobas sumurut sian haringgasonna manghobasi huria i, godang na mandele jala manadinghon pangajarion na sintong i. Umbahen i ma marhite si Titus ditongos si Paulus suratna on.

            Dibuhai si Paulus do suratna na paduahon on pabotohon dirina apostel ni Jesus Kristus (avpo,stoloj Cristou/) sian lomo ni roha ni Debata (2 Korint 1: 1), na marlapatan nada sian roharoha ni si Paulus ibana gabe apostel, jala ndada sian lomo ni rohana. Alai sian lomo ni roha ni Debata do umbahen parsidohot ibana gabe apostel ni Jesus Kristus. Ayat 1 turpuk jamita on dipabotohon si Paulus do taringot asi ni roha ni Debata (ca,rin tou/ qeou/) tu angka huria na di Makedonia. Asi ni roha (ca,riV) marlapatan las ni roha, holong ni roha, pambahenan angka na denggan, pangaramotion dohot panumpahion. Hombar tusi naeng do dipabotohon si Paulus di ayat 1 on angka pambahenan na denggan, holong ni roha, pangaramotion dohot panumpahion ni Debata tu huria Makedonia. Huria Makedonia ima huria na adong di luat Makedonia, Junani, ima luat mula ni budaya/ tradisi helenisme jongjong uju kaisar Aleksander Agung. Huria na pogos jala mansai tertinggal alai ringgas patupahon pangurupion tu huria na adong di huta Jerusalem (pat. Rom. 15: 27). Hata huria na nidokna dison ima halak Kristen. Halak Kristen di huta Jerusalem ima huria na pogos jala na ringkot siurupon hinorhon ni angka pangaleleion dohot ragam angka haporsuhon na dibinahen halak Jahudi.

            Dibahen si Paulus do huria na di Makedonia gabe tiruan tu huria na di Korint taringot tu silehonlehon dohot haringgason patupahon panghobasion di huria. Nang pe huria na di Makedonia ima huria na pogos jala na mangadopi sitaonon manang haporsuhon godang, alai tung na so mansohot do nasida patupahon panghobasion dohot marsilehonlehon tu huria na hurangan. Hinapogosnasida do habasaon na lumobi. Asi ni roha ni Debata tu huria Makedonia mampanghorhon hamoraon di partondion (kaya dalam rohani). Hamoran partondion on ma na gabe hasurungan ni huria Makedonia. Tarida do habason na lumobi halak Makedonia ima las ni roha ni huria mangurupi angka huria na adong di Jerusalem dohot angka na hurangan. Ndada na lobiannasida umbahen na olo mangalehon, alai nang pe di bagasan hapogoson dohot hinahansit/ sitaonon na mansai dokdok masa tu huria i alai las ni roha ni huria i mangalehon (ay. 2 – 3). I do na gabe sitiruon tu huria i tu huria  na di Korint.

            Huria na di Makedonia (Junani tungkan utara) mangolu di hapogoson alai huria na di Korint mangolu do di ragam hamoraon. Huta Korint ima huta na mansai bidang jala na maju, torop angka ro tu luat i laho martigatiga jala marsiajar taringot bisnis, budaya dan pengetahuan. Asing ni konteks hapogoson, huria na di Makedonia ima huria na dipasiding (orang – orang yang terpinggirkan) jala sai dilele do ganup halak Kristen di luat i. alai tung so mansohot do huria i patupahon pangurupion dohot panghobasion justru sai didosak huria Makedonia do asa parsidohot nasida mangurupi angka na badia, ima halak Krsiten na mian di Jerusalem.. Marsiadu do nasida patupahon panghobasion di tongatonga ni huria. Ndang sumurut nang pe sitaonon masa di nasida (ay. 4). Ndang adong pamingkirion untung rugi patupahon panghobasion dohot pangurupion i. Boi ma idaonta di 2 Korint 4: 1 – 10 songon dia ringgas jala komitmen ni huria i patupahon panghobasion dohot pangurupion i. tung ala na nionjar asi ni roha ni Debata do ndada ala ni haboion dohot hadirion huria i.

            Gumodang sian na nihirim tarpatupa huria na di Makedonia mangurupi na badia i (ay. 5). Nang pe huria Makedonia burju patupahon panghobasion dohot marsilehonlehon alai ndada na gabe hurangan nasida di hapogosonna i, sebalikna, habasaonnaisa i mampanghorhon las ni roha dohot hatuaon sude na i na nionjar asi ni roha ni Debata do naung jumolo dipanghilalahon huria i. Pambahenan ni huria Makedonia on ma na patuduhon huria i na mamparsaoran (koinonia), marbaritanauli/ mampanghatindanghon (marturia) dohot marasiniroha (diakonia). Tubu ma parsaoran na uli, lam rarat ma parbaritanaulion jala lam ringgas ma mangulahon ulaon asi ni roha, ima parbue haluaon na diparbuehon huria Makedonia. Dipatupa huria Makedonia pe ulaon i ima songon peleanna dohot pambahenanna tu Tuhan Jesus Kristus (patudos Mat. 24: 40) jala marhite asi ni roha ni Debata parsidohot ma angka apostel manghilala panghobasion dohot pangurupion ni huria na di Makedonia i.

            Ido umbahen disuru/ diapoi ma si Titus asa ro ibana tu huria Korint asa songon na binahen ni si Titus di Makedonia songon i ma nang ibana patupahon ulaon parasinirohaon di huta Korint marhite manosohon jala mangapoi asa parsidohot ma huria Korint patupahon ulaon panghobasion dohot parasinirohaon (ay. 7). Unang be sai lalap di angka persoalan holan ala ni parbolatbolaton dohot ragam parpoda haliluon. Ringkot do nian pasiduhon jala manggotaphon angka parpoda haliluon i dohot parbolatbolatan i di huria i. Denggan ma huria mamparsaoran nasida tu nasida, unang be adong parbolatbolaton, rap marsijangkonan ma nasida. Alai dang boi so disi. ingkon boi dipatuduhon parbue hatuaon dohot haluaon marhite na ringgas patupahon panghobasion dohot parasinirohaon songon tanda na parsidohot do huria i (na di Korint) manjalo asi ni roha ni Debata.

            Di ay. 7 dipabothon si Paulus do hasurungan ni huria Korint. Ndada na mambuat roha si Paulus dison songon na binahen angka parjamita manang panurirang gapgap na sai olo mamuji na mora jala na sangap asa dapotan ibana sian na mora dohot na sangap i. Laho manosohon dohot mendedikasikan huria i mamangke hasurunganna i songon na binahen ni huria na di Makedonia. Hasurungan na dipabotohon si Paulus dison ima: di haporseaon, di hata, parbinotoan, di nasa haringgason, di pangholongion huria Korint tu si angka apostel dohot huria. Songon i ma nang hasurungan ni huria i patuaphon ulaon parasinirohaon. Sude hasurungan na pinabotohon si Paulus di ay. 7 ima parualon ni Tondi Parbadia (patudos tu 1 Korint 12). Hasurungan ni huria Korint taringot tu ulaon partondion (songon di 1 Korint 12) naeng ma dos balgana tu ulaon parasinirohaon tu huria na pogos jala na hurangan. Songon las ni roha dohot haringgason huria i patupaon ulaon panghobasion di huria i songon i ma nang nasida mangharinggashon patupahon pangurupion tu huria na hurangan. Na marlapatan ndada holan mangharingkothon habalgaon ni huriana sandiri (selfish ministry) alai naeng ma panghobasion tu luhutna (holistically ministry) songon na pinatupa huria Makedonia.

            Alai naeng ma dipatupa saluhutna i di bagasan haburjuon ni roha, ndada na songon paksaan (ay. 8). Disosohon si Paulus do naeng ma dos panghobasion ni huria i tu ulaon parasinirohaon marhite roha na olo mangurupi. Ndang be holan mangharingkothon huriana gabe tading mangharingkothon huria na asing tarlumobi di huria na asing. Molo pe boi diula ulaon parasinirohaon ndada patuduhon haboion dohot siadongon alai ala nionjar asi ni roha ni Debata do na manosohon hita patupahon ulaon parasinirohaon. Huria na digohi asi ni roha ni Debata naeng ma patupahon ulaon parasinirohaon.  

           

Hahonaan ni Turpuk

            Adong dope huria di partingkian on holan sibuk tu: persoalan na masa, boha ma asa bagak gedung ni huria, boha ma asa adong hepeng kas, boha ma asa godang ro hepeng, dohot lan angka na asing. Sadar atau tidak sadar, godang do huria na di hasiangan on madabu tu paham mamonisme, hedonisme na patuduhon keberhasilan ulaonna molo: adong pembangunan huria, gok saldo, naek sipalasroha, bagak parsaoran di huria hape laos tading tu ulaon parasinirohaon. Holan didok, lehon ma deba na di hita on mangurupi huria na asing, lehon ma deba na di hita mangurupi angka halak na hurangan, halak na sopot so marama sopot so marina, mangurupi angka na mauas jala na male, olo do berpikir dua kali hita patupahon i. jolo niida ma kas, jolo niida ma na masa dohot lan na asing.

            Marhite turpuk jamita on diajarhon do hita nuaeng naeng ma marsiadu laho patupahon ulaon parasinirohaon nang pe songon dia kondisi ni ngolunta manang huria na tahobasi. Ndada ingkon songon na binahen huria Makedonia na ingkon baheonta, molo tung boi pe songon i ndang na gabe ambaton. Nda tung gabe hurangan hita molo pe sian las ni rohanta hita olo mangurupi. Tahangoluhon ma ngolu parasinirohaon mangurupi angka donganta, huria na ringkot siurupon, na hurangan dohot na pogos, songon sada hataridaaan naung jumolo hita manjalo pasupasu dohot asi ni roha ni Debata hita.

            Alai molo pe hita patupahon ulaon parasinirohaon, unang ma ala ni paksaan ingkon sian las dohot ias ni roha ma. Apostel Paulus mandok disuratna: “ganup na nionjar ni rohana, unang sian muruk manang sian na so tarjua, ai dihaholongi Debata do na las roha mangalehon. Alai marhuaso do Debata mangusehon saluhut asiasi tu hamu, asa sandok tuk situtu di hamu jala marlobilobi hamu laho patupahon saluhut ulaon na denggan. hombar tu na tarsurat: "Na manaburi ibana, mangalehon tu angka na pogos; hot do hatigoranna i ro di salelenglelengna” (2 Korint 9: 7 – 9). Laos didok muse: “ Gabe dipasangap hamu Debata, ia dung tau hamu jumpang di ulaon parhobason on, ala ni pangoloion ni rohamuna, laho mangkatindangkon barita na uli na sian Kristus, dohot ala na buas pangantoionmuna di nasida dohot di dongan saluhutna” (2 Korint 9: 13). Hasangapon ma di Debata na di ginjang, amen.