DANIEL PANE

SELAMAT DATANG DAN MENIKMATI YANG TELAH DISAJIKAN

Rabu, 30 Maret 2022

Bahan Jamita/ Khotbah Minggu Palmarum, 10 April 2022; Psalmen/ Mazmur 118: 19 - 29

 

BAHAN JAMITA

MINGGU PALMARUM

Minggu, 10 April 2022

Ev.: Psalmen 118: 19 – 29; Ep.: Mateus 21: 1 – 9; S. Patik: 1 Petrus 4: 13

PINASUPASU MA NA RO MARHITEHITE GOAR NI JAHOWA!

(Pdt. Daniel Bonardo Pane, S.Th.)

Patujolo

            Horas! Masuk ma hita di Minggu Palmarum di minggu sadari on. Di Minggu Palmarum on marningot ma hita di suraksurak ni angka jolma uju na ro Jesus mangebat tu Jerusalem. Torop angka jolma na mansai las rohana jala marolopolop manomunomu Jesus Kristus, nang pe di pangantusionnasida taringot Jesus ima sahalak na gabe Raja laho paluahon halak Israel tarlumboi halak Jahudi sian panggomgomion ni bangso Rom. Boi do idaonta olopolop ni natorop i di na manomunomu Jesus i marhite soara na mandok: Hosanna! Pinanasupasu ma na ro marhite Goar ni Tuhan i, Raja ni Israel! (ida: Johannes 12: 13 bdk: Mateus 21: 9, 15; Mark. 11: 9 – 10).

Di minggu palmarum sadari on, dibaritahon ma tu hita taringot olopolop dohot las ni roha halak Israel manghalashon saluhut angka pambahenan ni Jahowa tu bangso Israel. Las ni roha manghalashon haluaon naung pinatupa ni Jahowa tu bangso i. Marsoara do angka halak Israel i marolopolop mangendehon ende hasangapon dohot hagogoon ni Jahowa naung patar marhite haluaon ni bangso i. Haluaon na songon dia do dipatupa Jahowa tu bangso Israel i umbahen pola marsuraksurak jala marolopolop bangso i? boha do hadomuanna i tu angka na masa i sisaonari? Boi dope hita marolopolop jala marsuraksurak songon na masa di turpuk on? asa lam tu antus hita mangantusi turpuk jamita on, masuk ma hita tu hatorangan ni turpuk.

 

Hatorangan Ni Turpuk

            Masa habuangon ima masa na mansai hansit dohot bernit na tinaon ni bangso Israel. Uju i ma masa hasesega ni harajaon ni Israel. Bagas joro dohot tembok Jerusalem pe nunga sega jala malengse (menjadi puing – puing batu). Dang adong be hataridaan ni bangso i gabe sada bangso na tarpillit ni Jahowa. Tutu mansai marsak jala marungkil situtu do bangso i di hamamasa i. Gabe i ma dalan ni bangso Babel manginsahi halak Israel mandok: “didia do Debatam?” (Psalmen 42: 11). Panginsahion i tubu hinorhon ni pangantusion na masa taringot parporangan ni angka debata marhite parporangan angka harajaon. Molo talu do harajaon i marlapatan talu ma debatana maralohon debata harajaon na monang i. Molo pangantusion i do diboanhon tu harajaon/ bangso Israel, boi ma dohonon na talu Jahowa, Debata ni Israel maralohon Marduk, debata ni Babel.

            Molo marnida taringot hasesega ni harajaon i, ra ndang adong be dalannna boi mulak bangso Israel i gabe sada bangso.

Alai marhite panurirang Jesaya, Jahowa mandok tu halak Israel: “Ai ndada pingkiranHu pingkiranHu pingkiranmuna i, jala ndada dalanmuna angka dalanHu ninna Jahowa” (Jesaya 55: 8) na marlapatan ndang hombar pingkiran manang pangantusion pingkiran ni jolma suhatsuhat pingkiran ni Jahowa, jala ndada dalan pingkiran dohot pangantusion ni jolma dalan ni Jahowa laho patupahon haluan tu bangso Israel. Dipatupa Jahowa haluaon bangso Israel sian Babel marhite suruanNa ima raja Koresy (Cyrus), raja halak Persia. Talu ma harajaon ni Babel maralohon harajaon ni Persia. Dung talu harajaon ni Babel i, dipaloas raja Koresy (Cyrus) ma halak Israel na gabe tarbuang i mulak tu bona pasogitnasida ima huta Israel. Ndang be gabe status na tartaban bangso i, alai status na malua (status merdeka) nang pe gabe wilayah harajaon ni Persia bangso Israel i. Nang pe naung malua bangso i sian status tartaban jala sidung masa habuangon i, ndang apala singkop dope las ni roha ni halak Israel naung mulak tu bona pasogitnasida. Adong dope na siparungkilonnasida ima hajongjongan ni bagas joro. Dipaloas raja Koresy do halak Israel i laho patuapahon ruhutruhut parugamoon ni halak Israel. dipilit ma si Esra laho mangaturhon ruhutruhut parugamoon ni Israel, jala Nehemia gabe gubernur wilayah Israel. Dipatupa nasida ma sangkap laho paulihon bagas joro naung malengse i. Mansai ringkot situtu do hajongjongan ni bagas joro di sada bangso/ harajaon di partingkian Timur Dekat Kuno. Ndada holan hataridaan na marugamo, alai hataridaan hajonjongan ni sada bangso (identias menjadi suatu bangsa).

            Dung sidung hajongjongan ni bagas joro i, marolopolop ma bangso i jala dipatupa ma arakarakan laho mamasuhi bagas joro i. Suraksurak, ende las ni roha dohot ende parolopolopon ni halak Israel di arakarak i disurathon ma gabe sada Psalmen, ima Psalmen 118 on. Lungun, sitaonon dohot parungkilon ni halak Israel uju hamamasa habuangon ni Babel nunga gabe malum marhitehite hajongjongan ni bagas joro. Hinsakhinsak na binahen ni harajaon Babel mandok: “didia do Debatam” nunga so be marhitehite hajongjongan ni bagas joro na imbaru i. Jahowa Debata mian do di tongatonga ni halak Israel jala mian di tongatonga bangso Israel. Las roha bangso i di sude angka pambahenan ni Jahowa. Tarpatupa Jahowa do las ni roha di bangso i di tongatonga kemustahilan ni halak Israel (ida Psalmen 118: 1 -13)

            Ayat 19 – 20: ungkap hamu ma di ahu angka bahal ni hatigoran, asa hubongoti angka i laho mamuji Jahowa. Ima sada ende laho mamasuhi bagas joro na imbaru i. On do bahal ni Jahowa, bongotan ni angka partigor i sogot. Bahal na nidokna dison ima bagas joro na imbaru. Inganan habongotan ni angka partigor ima halak na tongtong manghalungunhon pambahenan ni Jahowa Debata, halak na tongtong satia marsomba jala marhaposan tu Jahowa Debata, na tongtong mian dibagasan pangondianan ni Jahowa Debata. Di bagas joro i ma halak Israel mangolophon sude pambahenan ni Jahowa Debata, di bagas joro i ma halak Israel saparsaoran laho manangihon pangajarion angka patik dohot hata ni Jahowa. Patik dohot hata ni Jahowa do palito dohot tungkot di halak partigor (ida Psalmen 119). Tama ma nian mandok mauliate bangso i di panangihonhon ni Jahowa tangiang dohot angka joujou nasida uju di Babel, jala ima na gabe hatuaon i bangso i (ay. 21). Batu naung binolonghon ni angka pande bagas, ima na jadi batu parsuhi (ay. 22). Ayat on martudutudu tu halak hadirion ni bangso na digombarhon batu na ponsa jala gabe puingpuing na kecil, dibolongkon ma i ala dianggap ndang marlapatan jala ndang boi be pangkeon. Apa yang kecil di hadapan manusia dan dianggap tidak ada arti, bisa jadi Allah memakainya untuk sesuatu yang lebih berarti untuk pekerjaan yang sangat besar.

            Ay. 23 ima panghatindanghon halak Israel di saluhut angka pambahenan ni Jahowa na gok halongangan. Pambahenan na gok halongangan ima sada pambahenan na mangatasi saluhut suhatsuhat pangantusion dohot na di roha angka jolma. Ai dang hombar tu suhatsuhat pangantusion ni jolma dipatupa Jahowa angka pambahenanNa. Diida halak Israel do angka tanda halongangan na binahen ni Jahowa tu nasida uju mian nasida di Babel (boi idaonta parbaritaon ni buku Daniel) sahat tu naung talu harajaon ni Babel. Diida mata ni halak Israel do puingpuing ni bagas joro dohot Jerusalem naung binolongkon i laos marhite i ma muse jongjong haulion bagas joro na imbaru i. ai ndang adong na so tarpatupa Jahowa Debata. Ari on do na jinadihon ni Jahowa, marolopolop ma jala marlas ni roha ma hita disi. Iale Jahowa sai manumpak ma Ho! Iale Jahowa sai Ho ma mambahen manjadi! (ay. 24 – 25). On ma na gabe tangiang halak Israel mangidohon saluhut panumpahion ni Jahowa. Ai manghorhon las ni roha dohot hatuaon do sude panumpahion ni Jahowa. Manghorhon olopolop jala dang mardongan hangaluton. Ndang marnaloja ganup jolma naung taruli di panumpahion ni Jahowa, sai mandapot gogo na imbaru ganup ari jala ganup tingki. Manjadi do angka ulaonna, manghorhon haulion tu saluhut humaliangna.

            Pinasupasu ma na ro marhitehite goar ni Jahowa, hupasupasu hami ma hamu angka na sian bagas ni Jahowa (ay. 26). Halak na ro marhitehite goar ni Jahowa ima halak na mamboan Goar ni Jahowa. Manang didia Goar ni Jahowa dibaritahon, disi ma hajongjongan huaso dohot haluaon na sian Jahowa Debata. Goar ni Jahowa, goar na badia sian nasa goar ni angka debata na adong di saluhut inganan dohot tingki. Marhite Goar ni Jahowa do huaso dohot hamuliaonNa na mangatasi saluhut huaso dohot hamulioan angka pardebataon na disomba angka harajaon di sude inganan dohot tingki. Ehyeh Esyer Ehyeh (Aku adalah Aku) pabotohon hadirion ni Jahowa sian hatongtongon, na patupahon panompaon na gok halongangan i, huasoNa na so hasuhatan jala ndang hadodoan bagas ni pambahenanNa. Halak na ro marhitehite Goar ni Jahowa ima na mamboan jala patupahon hatuaon, hadameon, pos ni roha. Ndang adong be ganggu ni roha di angka na manjanghon Goar ni Jahowa. Sai mamasumasu ma saluhut jolma na manjanghon Goar ni Jahowa di rohana. Ay. 27 – 28 panghatindanghon dohot parbue ni panghatindanginon ni halak Israel na dibagasna Goar ni Jahowa dibaritahon. Las ni roha i marudut tu pasahathon pelean. Pelean na dipasahat ima pelean hamauliateon, pelean na mansai denggan na dipasahat sian roha na ias. Ndang ala ni godang dohot nilai ni pelean i na mansai ringkot, alai boha do roha i pasahathon pelean i songon sahalak naung marnida jala manghilala saluhut angka pambahenan ni Jahowa na gok hamuliaon i. Mandok mauliate ma hamu tu Jahowa ai pardengganbasa do Ibana, ai ro di salelenglelengna do asi ni rohaNa.

 

Hahonaan ni Turpuk

            Songon hata olopolop ni halak Israel do olopolop ni halak Jahudi mangolophon haroro ni Jesus uju laho mamasuhi huta Jeruselam Ibana. Boha do di tingki sisonari ngolu ni haKristenonta diparadophon dohot ragam na masa. Adong ma na masa parporangan, gareja na disorbu, gareja na lupa hadirionna (sai na adong do gareja dipangke holan hinaringkot ni sasahalak na sangombas i) torop do nuaeng parhalado dohot halak Kristen gabe batu partuktukhan di pangalahona be hinorhon ni ketidakpuasan di partingkian sinuaeng. Nunga torop be Gareja dipangke ajang kampanye, torop masa hagaoron dohot haributon jumpang di gareja. Nunga maol be jumpang roha dame. Laos ro muse ma angka na antipati tu Jesus Kristus marhite halak Kristen. Sude na masa i mambahen lam gale parngoluan. Deba mandok: Tudia ma tondongonku asa unang huadopi na masa saluhutna i? tumagon ma ndang marugamo alai olo mengurupi sian na maruagamo alai sai manusai, na so manatap jala na so mangula Jahowa marnida saluhutna i umbahen masa saluhutna i? tubu ma ganggu ni roha, pandelean jala mandate ma daging dohot tondi mamingkiri saluhutna i.

            Nang pe masa saluhutna i, unang ma gabe sumurut jala gabe so ende dohot soara olopolopta mangalophon saluhut angka pambahenan ni Jahowa. Autsugari marbilangbilang hita di saluhut angka pambahenan dohot panumpahion ni Jahowa di ngolunta, ra ndang tarhabilangan saluhutna ala ni godangna, ndang tardodo ala ni bagasna. Tongon tahe denggan basa ni Jahowa manggohi ngolunta di ragam angka hamaolon, dohot sitaonon na masa di ngolu on. ido ringkot hita marsoarahon “hosanna” (ida Epistel Mateus 21: 1 – 9). Hosanna (sian hata Heber ‘HOSYI’AH NA‘ sian 2 pandokan YASHA na marlapatan “palua” , NA na marlapatan “tangiang/ pangidoan”: Hosanna: Tangiang na disurakhon na marisihon asa paluahonna; “Palua ma ahu”. Hata on dipasahat do sahalak Raja manang tu na boi paluahonnasida. Dipasahat nasida ma hata i tu Jesus, ala sian marga manang pinompar ni si Daud do Ibana. “Pinasupasu ma na ro marhitehite goar ni TUHAN (YHWH; JAHOWA)” (ida. Psalmen 118: 25 – 26), sada pandohan Pinasupasu ma na ro marhitehite Goar ni Na- manongtong i, Goar ni na sun hinatimbul, jala tongtong di bagasan hata i adong pangidoan haluaon.

Sadari on torop do halak mangangguhi: “palua ma au ale TUHAN”. Palua ma au ale TUHAN sian sitaonon na dokdok di tano on; palua ma au ale TUHAN sian na hansit on; palua ma au TUHAN sian hapogoson, palua ma au ale TUHAN sian rura ni linggoman ni hamatean on; dohot ragam na asing dope. Nang pe adong do muse na jolma natorop na gale haporseaonna jala gabe manadinghon haporseaonna mangadopi hamaolon manang na hansit di portibi on; jala adong do na so mangido haluaon na sian TUHAN i jala dirina manang portibi on ma dipangasahon (pangasaahon na olo salpu). Batu na dibolongkon angka pande bagas, ima Jesus Kristus naung ditulak angka malim angka na mansogohon pangajarion dohot angka na manulak barita hangoluan na binaritahon ni Jesus Kristus. Ibana ma batu parsuhi hajongjongan sandok huria. Ibana ma na ro marhitehite Goar ni Jahowa.

Di bagasan Jesus Kristus, Jahowa patupahon angka halongangan na mansa bolon. Ndada holan halongangan na marhadomuan tu pamatang, alai manghorhon na marhadomuan tu partodion. Marhite Jesus Kristus do Goar ni Jahowa patupahon haluaon sian huaso dosa dohot patupahon hadengganon dohot hadameon, hatuaon, nang songon i pos ni roha. Antong, unang be sumurut haringgasonta mangolophon saluhut denggan basa dohot pambahenan ni Jahowa na gok hasatiaon i. pasahat ma pelean hamauliateon na mansai denggan sian nasa roha na denggan dohot las ni roha. Unang ma sian neang ni roha. Pasahat ma pelean songon tanda las ni rohanta manghalashon saluhut panumpahion ni Jahowa di ngolunta. Iale Jahowa sai manumpak ma Ho! Amen.

            Usulan ni Ende:

1.       581: 1 - 3

2.       425: 1 – 2

3.       452: 1, 3

4.       240: 1, 3

5.       28: 1....

6.       467: 2 – 3

7.       754: 1..........


 


Tidak ada komentar:

Posting Komentar