DANIEL PANE

SELAMAT DATANG DAN MENIKMATI YANG TELAH DISAJIKAN

Rabu, 02 Maret 2022

Bahan Jamita Evangelium Minggu Invocavit, 06 Maret 2022; Rom 10: 8 - 13

 

BAHAN JAMITA EVANGELIUM
MINGGU INVOCAVIT
Minggu, 06 Maret 2022
Rom 10: 8 – 13
 
AI MALUA DO GANUP NA MANJOU GOAR NI TUHAN I!

Oleh: Pdt. Daniel Bonardo Pane, S.Th.

Patujolo

            Horas, masuhanta ma minggu Invocavit na marhite minggu invocavit on dipaingothon do tu hita asa unang marnaloja hita joujou tu Jahowa, marhite tangiangta. Manjou goar ni Jahowa di bagasan sitaonon dohot habernito na diadopi, marlapatan do i ma mangido pangurupion dohot mangido haluaon do hita sian Jahowa, Debatanta. Marhite minggu invocavit on dipabotohon do tu hita taringot pangaramotion dohot pandonganion ni Jahowa di ngolunta, na so jadi paloasonNa hita punjung manaon angka na hansit dohot na bernit di hasiangan on. Molo tung lam gale pamatangta hinorhon dokdok ni sitaonon itajou ma goar ni Jahowa, mananggukhi hita tu Jahowa marhite tangiang mardongan haporseaon na polin jala pos ni roha. Holan marhite haporseaon do hita boi lam mananda sude angka pambahenan dohot angka hahomion na pinatupa ni Jahowa patupahon haluaon tu hita. Boha do panghorhon ni haporseaon tu haluaon na pinamasa Jahowa di ngolunta? Antong manat ma hita paihutihut hatorangan turpuk jamita on.

 

Hatorangan ni Turpuk

            Huta Rom ima huta na mansai ribur jala na gabe ibukota harajon ni Rom (Romawi). Nunga sahat be barita na uli tu huta Rom andorang parsahat ni surat ni si Paulus on, jala ndada si Paulus na jumolo marbarita na uli di luat on, jala si Paulus ndang hea ro laho marbarita na uli nang pe sihol situtu roha laho marbarita na uli di huta i. Holan tingki panguhuman do ibana ro tu huta Rom. Angka na bisuk mandok Apostel Petrus do na pajongjonghon manang na paojakhon barita na uli di huta Rom jala jongjong/ ojak ma disi huria manang punguan halak Kristen, na sian Jahudi dohot na so sian Jahudi. Uju panurat ni turpuk on, didapot si Paulus do barita angka na masa tu halak Kristen na adong di huta Rom ima uju panggomgomion kaesar Nero Claudius Caesar Agustus Germanicus (kaesar Nero). Didapot si Paulus angka na masa di huta Rom sian dongan sapanghobasionna iama si Gayus, jala surat on dipasahat ma tu si Febe asa dipasahat tu huria Rom (ida: Rom 16).

            Aha do barita na binege si Paulus? Ima anagka sitaonon na mansai dokdok jala bernit na diampehon kaesar Nero tu halak Kristen di huta i. Dibahen do dibahen si Nero dalan asa marutang hosa halak Kristen tu harajaon Rom. Masa ma hagoran api huta Rom, molo si Nero mandok: “halak Kristen do na mambahen gabe matutung huta Rom.” Angka hata na so tutu ma dipasahat si Nero jala gabe i ma dalanna asa ditangkup, dihurung jala ingkon mate halak Kristen. Aha do na gabe haulion didapot halak Kristen di huta Rom i maradophon angka sitaonon dohot na bernit na masa di nasida. Boasa ma lam jonok tu Tuhan i, gabe lam dokdok manang lam borat sitaonon niadopan? Mangangguhi do halak Kristen mangido haluaon, asa malua nasida sian panggosagosa kaesar Nero. Torop do halak Kristen na manadinghon haKristenonna asa malua ibana sian sitaononna i. Tubu ma sungkunsungkun, tung na so margogo be Jahowa Debata, Ama ni Jesus Kristus laho paluahon nasida sian angka sitaonon na masa i?

            Ditongos ma surat on hirahira taon 55 – 56 Masehi laho mangalusi sungkunsungkun i. Disurathon do taringot hapintoran na gabe haluaon na sasintongna. Haluaon na nidokna dison ndada holan haluaon sian panggomgomion portibi on, alai haluaon sian dosa na jorbut i. Hapatean haluanta ndada ihotihot portibi alai hapatean haluanta ima hangoluan saleleng ni lelenga. Antong, aha do na boi sibahenonta asa pintor hita di adopan ni Jahowa Debata? Ndada ala ni na mangulahon patik (Hukum Taurat), angka ulaon na denggan, sinamot, dohot gogo dohot angka hauliion ni portibi on ndang boi mambahen pintor hita di adopan ni Jahowa. Alai holan asi roha ni Jahowa Debata sambing do (sola gratia). Asi roha ni Jahowa ndada sian jolma manang sian portibi on, alai sian Jahowa Debata sandiri. Ibana do na patuduhon asi ni rohaNa tu hita, na na dilehonNa i AnakNa na sasada i, ima Jesus Kristus gabe haluaonta (patudos: Johanes 3: 16).

            Holan marhite haporseaon do hita mananda asi roha ni Jahowa dohot angka sangkap haluaon na naeng patupaon ni Jahowa tu angka na joujou tu Ibana. Di Heber 11: 1, 3 didok: “Alai anggo haporseaon i, pos ni roha do i di angka sihirimon, jala pamotoan na tontu taringot tu na so niida. Hinorhon ni haporseaon do taantusi, naung marhitehite pandok ni Debata dipaojak angka hasiangan, asa sian na so tarida manjadi na tarida i.” Buni jala holip do asi roha ni Jahowa dohot angka pambahenan ni Jahowa di angka na so manghaporseai Ibana, alai anggo na porsea do ibana tu Debata Ama marhite Jesus Kristus, patar jala tangkas ma ibana mananda haluaon i. Haporseaon i tubu marhite hata ni Debata naung binege sian angka parbarita na uli. Didok do di Rom 10: 17: Asa sian na tumangihon do ro haporseaon; ia panangihon i, sian hata ni Kristus do. jala di ayat 8 turpuk jamita on didok si Paulus: nuaeng talpe do di ho hata i, di bagasan pamangamu dohot di bagasan roham do, ido hata haporseaon i na hubaritahon hami.

            Barita na uli na binoan angka parbaritanauli ima mambaritahon barita haluaon, barita hamubaon ni roha dohot barita taringot hangoluan saleleng ni lelengna. Barita na uli na binaritahon angka apostel ima angka ulaon dohot huaso nang songon i asi roha ni Jahowa di angka na niasianNa. Patar do saluhut angka pambahenan dohot haluaon na pinatupa ni Jahowa di bagasan hadirion ni Jesus Kristus. Ido umbahen didok di ay. 9: “ai malua ma ho, molo diparhatopot pamanganmi Tuhan Jesus i, huhut dihaporseai roham naung dipahehe Debata Ibana sian angka na mate.” Barita hahehehon ni Tuhan Jesus, ima barita na mansi maol tarjalo halak na so manghaporseai Jesus Kristus. Torop do angka na bisuk laho mangalului hasintongan taringot haheheon ni Jesus. Sahat tu sadari on pe torop dope na so porsea naung hehe Jesus sian angka na mate. Hahehehon ni Jesus Kristus ndada holan haheheon ni tondi (kebangkitan roh), alai hahehehonNa ima hahehehon ni pamatang (kebangkitan tubuh). Di evangelium Johannes tangkas do angka sisean i marnida naung hehe Jesus, ditiop si Tomas do tanganna naung hona labang i dohot andora ni Jesus. Anggo tondi, nda tung mardaging jala nda tung marholiholi. Jesus manganlang dengke di jolo ni angka siseanNa (Lukas 24: 43). Sude na i paboahon haheheon ni Jesus sian na mate ima hahehehon ni pamatang (kebangkitan tubuh), ndada haheheon ni tondi (kebangkitan Roh). Apostel Paulus mandok di suratna 1 Korin 15: 14 dohot 17: “ai anggo so hehe Kristus sian angka na mate, rumar ma jamitanami, laos rumar ma nang haporseaonmuna. Alai anggo so dipahehe Kristus (ima Jesus) i, magopo ma haporseaonmuna, jala tong dope hamu di bagasan dosamuna.” Haheheon ni Jesus Kristus ima hataridaan ni gogo dohot huaso ni Jahowa di bagasan Jesus Kristus na so margogo do sibolis dohot hamatean i mangabat haluaon dohot hangoluan na pinatupa ni Jahowa. Sibolis dohot hamatean na jorbut na gabe upa na tinuhor ni dosa ndang margogo mardapohon huaso dohot gogo ni Jahowa marhite Jesus Kristus.

            Roha i do na porsea, jala pamangan i do manghatindanghon asa tu haluaon (ay. 10). Ayat 10 on ndang na marlapatan molo nunga didok hata haporseaon, pintor dapotna haluaon i. Alai ayat 10 on pabotohon na manghatindanghon haporseaon ima na barani manghatindanghon Jesus ima Tuhan, Sipalua, Hasintongan dohot Hangoluan.  Panghatindanghon i marudut ma tu hadaulaton (hidup beribadah). Pabotohon tu sandok bangso dohot houm angka haluaon naung pinatupa ni Jahowa marhite Jesus Kristus, asa lam torop angka na porsea jala mandapot hangoluan saleleng ni leleng. Jala di ayat 11: “ndang sipailaon nasa na porsea di Ibana.” Ayat 11 on martudutudu tu Jesaya 28: 16. Ayat 11 on marlapatan na so jadi jumpang partuktukhan jala na so jadi pargasipan ngolu ni angka na porsea, na tongtong barani manghatindanghon barita haluaon na sian Jahowa Debata. Sitiruon do sude ngoluna, jala tao las ni roha di angka na mambege barita na uli na dihatindanghon sian pamanganna.

            Ndang holan tu halak Jahudi haluaon i dipatupa Jahowa nang pe hamamasa haluaon i di halak Jahudi. Halak Jahudi na marharoroan sian bangso Israel, ima bangso na pinilit Jahowa. Bangso ni Jahowa ima punguan ampuna ni Jahowa. Alai dipillit Jahowa pe halak Israel gabe bangsoNa, ndada asa holan tu halak Israel haluaon i. Alai marhite angka pambahenan ni Jahowa na masa di halak Israel gabe haluaon tu sandok bangso na di portibi on. Sude angka bangso na marnida angka pambahenan ni Jahowa tu halak Israel marsuraksurak borhat tu Sion asa rap nasida gabe ampuna ni Jahowa jala taruli di haluaon. Songon i ma na mambaritahon barita haluaon na pinatupa Jahowa Debata marhite Jesus Kristus sude ma angka bangso marbinege barita na uli i, gabe porsea ma nasida jala marhadaulaton tu Jahowa marhite Jesus Kristus. Ido umbahen didok di ay. 12: “ai ndang adong imbar ni Jahudi manang Gorik (Junani). Ai sada do Tuhan ni saluhutna, naung marbasabasahon sian hamoraonNa tu saluhut halak na manjou Ibana.” Dipatupa Jahowa do angka ulaon haluaon tu sandok bangso, tu saluhut marga dohot salhut jolma asa somba tu Goar ni Jesus nasa ulu ni tot, jala nasa na marsoara marhatopothon Jesus Kristus do Tuhan, bahen hasangapon ni Debata (Jahowa) Ama i.

            Ay. 13, “ai malua do ganup na manjou goar ni Tuhan i”. Molo na manjou dison dilapati na mangido pangurupion tu Tuhan Jesus. Songon sahalak na mapitung na joujou tu Tuhan Jesus asa marnida, songon si Jairus na joujou tu Jesus Kristus asa dipamalum boruna na marsahit, laos marhite panjouo ni Jairus i, dipahehe Jesus ma boru ni si Jairus naung mate ala ni sahitna i, songon i ma hita joujou tu Tuhan Jesus Kristus. Ai ala haporseaon do hita umbahen na joujou hita tu Ibana. Mangido panguripon dohot haluaon sian Jahowa. Marhite jala di bagasan Goar ni Jesus (Jesus: Jahowa na paluahon) do haluan i jumpang. Ndada holan haluaon hombar tu haringkot ni portibi on, alai haluaon sian dosa dohot sorop ni hamatean. Molo pe tung ingkon dibolus ragam sitaonon jala sahat tu hamatean, alai di bagasan goar ni Tuhan Jesus, ndang hahuahon ni dosa dohot sorop ni hamatean be halak na porsea. Ndada gabe hamatean hapatean ni angka na porsea alai hangoluan saleleng ni lelengna.

 

Refleksi Teologi

            Adong do pigapiga mutiha na boi siputikhononta marhite turpuk jamita on:

1.       Goar ni Minggu on ima Invocavit: “jounna ma Ahu” sai joujou ma hita tu Jahowa Debata jala Amanta di bagasan Jesus Kristus. Tung na so hea do dipasiding Jahowa sipareonNa laho manangihon joujounta tu Ibana. Satia do hita manatap jala manangihon angka na satia i, jala marhite na ditatap jala ditangihon Jahowa hita patuduhon ndang dao Ibana sian hita.

2.       Haporseai ma Hata i, ai I do hangoluan. Gabe halak na bisuk ma hita di na manangihon hata ni Jahowa na dijamitahon angka parbarita na uli (ingkon parbarita na uli na sintong manjamitahon barita na uli, unang ma parbarita na uli na pargapgap). Molo ditangihon barita na uli, unang ma holan manangihon sambing alai marudut ma tu manghangoluhon barita na uli. Martua ma halak na tumangihon hata ni Debata jala na umpeopsa.

3.       Marhite na manangihon barita na uli i, tubu ma haporseaonta taringot haluaon naung pinatupa ni Jahowa holan ala asi ni rohaNa sambing. Marhite haporseaon i do boi tangkas manda hita taringot asi roha ni Jahowa na singkop jala patar di bagasan Jesus Kristus. Marhite sude angka parngoluan ni Jesus andorang di portibi on Ibana sudena i patuduhon haluaonta. hatutubuNa, pangajarionNa, panghobasionNa, hamamateNa dohot haheheonNa sude na i haluaonta. Ndang margogo anggo sibolis dohot sorop ni dosa i maradophon Jesus Kristus. Tutu ma: “Jesus do Dalan, Hasintongan dohot Hangoluan, na so jadi adong na sahat tu Ama (JAHOWA) i molo so marhite Ibana” (Patudos Johanes 14: 6).

4.       Molo mananda do hita taringot tu asi roha ni Jahowa marhite haporseaonta, itabaritahon ma i marhite hatanta pabotohon denggan basa dohot asi roha ni Jahowa tu sandok portibi on. Unang maila hita manghatindanghon barita Jesus Kristus molo pe ingkon disogohon jala ingkon hamagoan hosa hita ala ni i. Unang maila hita manghatindanghon barti haluaon dohot hangoluan i, nang pe ditulak hita ala ni barita na uli i. Dang jadi pargasipan ngolu ni halak na tutu manghatindanghon goar ni Jesus Kristus, unang ma gabe partuktukhan, alai gabe sitiruon do. asa sude angka na manangihon barita na uli jala panghatindanghon haporseaonta i parsidohot gabe porsea di goar ni Tuhan Jesus. Dang be marnida marga, marnida warna kulit manang manida kasta taringot haluaon i.

5.       Marhite haporseaonta i do umbahen na gabe joujou hita tu Jesus Kristus. Unang mansohot hita joujou tu Ibana, mangido asi ni rohaNa dohot pangurupionNa. Joujou ma hita tu Jesus Kristus di bagasan haporseaon na sintong jala na polin. Unang ganggu, jala unang olengoleng. Songon halak na mapitung na joujou tu Jesus Kristus, songon ma hita joujou tu Ibana. Nang pe ragam angka gogo portibi on na boi mangambat hita joujou tu Jesus Kristus, alai unang olo hita gale. Lam gogo hita joujou tu Ibana marhite na manjugulhon martangiang (Rom 12: 12). Tutu do mansai godang dope na masa di portibi on na boi mambahen gale haporseaon isarana: sitaonon dohot haporsukhon; terkontaminasi dohot pangajarin na sala, kekecewaan. Alai manang aha pe na boi mambahen hita gale, lompit ma tanganmi, marsinggang ma jala martangiang ma joujou tu Jahowa mangido gogo asa dipargogo hita di angka sitaonon. Tangiang i marudut tu pos ni roha di tangiang i marhite hiras ni roha mangulahon angka na denggan. Lam porsuk sitaonon, lam dijugulhon ma martangiang, jala lam margogo ma hita di saluhutna i. Amen.


Tidak ada komentar:

Posting Komentar