DANIEL PANE

SELAMAT DATANG DAN MENIKMATI YANG TELAH DISAJIKAN

Kamis, 21 April 2022

Bahan Jamita Epistel, Minggu Jubilate, 08 Mei 2022: 1 Raja - raja 17: 17 - 24

BAHAN JAMITA EPISTEL
MINGGU JUBILATE
Minggu, 08 Mei 2022
1 Rajaraja 17: 17 – 24

 HUASO NI JAHOWA NA PANGOLUHON
Pdt. Daniel Bonardo Pane, S.Th.

Patujolo

            Horas! Anggiat ma di bagasan hahipason dohot pangaramotion ni Jahowa Debata hita di na manjaha bahan jamita on. Amen. Molo didok taon Jobel, ima sada partingkian na mansa las roha di halak Israel, ala marningot do hita di sude pambahenan ni Jahowa tu bangso i. Pambahenan ni Jahowa ima hangoluan dohot haluaon di bangso manang na di halak na niasianNa. Diulahon halak Israel do taon Jobel 50 taohn sahali (sekali dalam 50 taon), agak andul manang marasing sian perayaan angka huria na patupahon pesta Jubeleium sahali sataon. Molo didok jubeleium diulahon ma sahali ganup 50 taon, jala disi dang adong be boban manang sipingkiron angka ruas, ndang adong be disi mangido panumpahion. Molo marpesta jubeleium huria ingkon do manghatindanghon asi ni roha ni Debata dohot pamabahenan ni Jahowa marhite: patupahon panumpahion manang pangurupion tu angka na pogos, tu angka na hurangan, mandulo manang manangianghon angka na marsahit, mandulo jala manangianghon na tarhurung asa marhambaon (molo tung ala ni hajahaton ibana tarhurung), dohot angka ulaon parasinirohaon na asing. Molo marjubeleium huria i ndang adong be parmusumusuhon manang parbolatbolaton, ingkon patupahon hadameon do saluhutna, parhaladona nang songon i ruasna.

            Jamita Epistel di minggu Jubilate ima taringot huaso ni Jahowa Debata marhite si Elia. Marhite huaso ni Jahowa i, patupahon halongangan tu sada na mabalu di Sarpat. Huaso na songon dia do na pinatupa ni Jahowa marhite si Elia jala boha do panghorhon ni huaso i di ngolu ni ina na mabalu i dohot di hita sinuaeng? Tangkas ma itapaihutihut hatorangan songon i hahonaan ni turpuk jamita on.

 

Hatorangan ni Turpuk

            Ndang adong na tontu taringot ise do panurat buku 1 Rajaraja on. Molo dijaha buku 1 Rajaraja on ima taringot harajaon ni bangso Israel andorang so marujung ngolu raja Daud sahat tu angka na masa tu harajaon ni Israel tingki si Salomo jala na masa dung tarbagi harajaon Israel ima Israel Utara (Efraim) dohot Israel Dangsina (selatan) (Yehuda). Taon andorang si Salomo gabe raja Israel singkat ni amana si Daud sahat taon na tarbagi harajaon i dohot ragam angka na masa dung tarbagi harajao mansai dao, i do umbahen ndang adong na boi mambahen pandapot na tontu taringot ise do panurat buku 1 rajaraja on.

            Turpuk jamita epistel on ima panghobasion ni panurirang Elia tu sada parompuan na mabalu di Sarfat. Panurirang Elia ima sada panurirang na dijou jala dipabangkit Jahowa gabe sada panurirang di harajaon Israel Utara (Efraim) uju panggomion si Ahab, Ahazia dohot Yoram di abad IX andorang so tubu Kristus. Dipabangkit Jahowa do angka panurirang tingki pamarentaon (monarkhi) harajaon Israel. Ulaon ni panurirang on ima laho pabotohon sude angka hata ni Jahowa tu raja dohot tu sandok pangisi ni harajaon Israel saluhutna (utara dohot dangsina), pabotohon panurirangon taringot haluaon, dohot panguhuman na naeng sipamasaon Jahowa tu harajaon Israel, songon i nang laho pasingothon raja molo diulahon raja i angka na jat manang ulaon na maralo tu lomo ni roha ni Jahowa (patudos ma panurirang Nathan na pasingothon raja Daud uju na diparjolma ibana si Betsyeba na so sian dalanna). Songon i nang si Elia, halak Tisbi, saian halak paisolat di Gilead sada panurirang mansai barani pasingothon raja Ahab do jolmana si Isebel asa unang madabu tu parsombaon tu debata ni si Isebel, ima Ba’al songon i nang parsombaon tu Asyera.

            Ragam do tanda halongangan na pinatupa ni Jahowa, Debata marhite si Elia na patuduhon huaso dohot hamuliaon ni Jahowa na mangatasi sude angka pardebataon sileban di sude inganan dohot di sude tingki songon i nang Ba’al dohot Asyera, songon i nang di turpuk jamita on. Huta Sarpat ima huta na metmet di Pinisia – Tirus, 13 km tungkan dangsina luat Sidon. Disuriranghon si Elia do taringot haroro ni logo ni ari ranggapuri masa tu sude luat na ginomgoman ni si Ahab (1 Rajaraja 17: 1 – 6), raja ni Efraim i. Nunga tung angka ulaon na jat diulahon si Ahab uju di panggomionna tarlumbi na olo ibana manangihon hata ni si Isebel, jolma na i na mambahen so uhum tu halak na ginomgomanna. Boi ma dohonon sada uhum do na ro sian Jahowa, Debata na masa logo ni ari ranggapuri i. Tontu masa ma haraparon, angka parbue tano pe nunga koring jala mate, mual pe nunga marsik, maol ma jumpang sipanganon na naeng dipangan. Sahat ma na masa i tu Sarpat. Di Sarpat adong ma sada na mabalu na so pola dipabotohon ise goarna. Sahalak na mabalu na mansai pogos jala na so adong be na laho sipanganonna be dungkon dipangan sagusagu na tading dope. Molo dung dipangan sagusagu i, suda ma sagusagu i, laos mate ma ibana rap dohot anak sasadana i (ida 1 Rajaraja 17: 12). Nang pe masa paruhuman sian Jahowa tu luat i, alai ndang sundat IBANA patuduhon huaso dohot hamuliaonNa di na manarihon sipanganon tu na mangulahon hataNa, songon ina na mabalu on. Diulahon na mabalu i ma sude angka na dihatahon si Elia asa diulahon, jala diida ibana ma tanda halongangan na binahen ni Jahowa marhite si Elia. Itak manang sagusagu na otik i, ndang marnasuda, jala miak na di bagasan guriguri i ndang jadi marsik, paima jumpang ari haroro ni udan tongoson ni Jahowa tu sisik ni tano on (1 Rajaraja 17: 14, 16).

Dungkon masa sasudena i (1 Rajaraja 17: 7 – 16), marsahit ma anak ni parompuan na mabalu i, jala pasang situtu sahitna laos tos hosana (ay. 17). Tontu tung mansai lungun jala marsak situtu roha ni parompuan i di na masa i, jala diarsakhi ibana do haroro ni si Elia na dirimpu ibana ala ni haroro ni si Elia di na laho patupahon uhum ni dosana gabe marujung ngolu anak sasasda i. Tarida do i sian pandohan andungna: “aha parsaoranhu tu ho, ale halak ni Debata? Rupa do ho tu ahu laho pasingohothon dosangku dohot mamunu anakhi?.” Molo sian psikologi boi do dang diantusi halak mandok sidohononna ala ni lungun dohot arsak ni rohana, hata lungun jala hata arsak do dihatahonna. Songon i do ma na masa tu parompuan na mabalu di huta sarpat i. I dope diida ibana halongangan na pinatupa Jahowa marhite si Elia, alai dungkon diadopi ibana anakhonna naung monding, pintor lupa do ibana halongangan i.

Di ay. 19, didok si Elia ma mandok tu parompuan i: “boan tuson anakmi” laos di boan ma tu bilut parginjang laos dipapeak ma tu podomanna. Di ay. 20, martangiang ma si Elia tu Jahowa: “o ale Jahowa, Debatangku! Tung dohot ma parompuan na mabalu on sorangnhi marhinamago bahenonMu laho mamunu anakna?” Memang sekilas molo dijaha tangiang ni si Elia on seolah – olah do dohot si Elia ”menyalahkan” Jahowa. Hata: “O ale Jahowa, Debatangku!” Na patuduhon parsoaran ni panuriang i dohot Jahowa, ima Debata na mamillit ibana gabe panuriang; adong panghatindanghon na tutu do Jahowa Debatana, jala na so jadi holang parsaoranna tu Jahowa; adong panghatindanghon taringot huaso dohot hamuliaon ni Jahowa na mangatasi saluhut, jala na ampuna hosa hangoluan. Jahowa do Debata na manompa jolma i, na mangulushon hosa hangoluan jolma i gabe martondi mangolu jolma i (patf. 1 Musa 2: 7). Hata “Tung dohot ma parompuan na mabalu on sorangnhi marhinamago bahenonMu laho mamunu anakna?” ima soara ni panurirang na parsidohot manghilalahon songon panghilalaan ina na mabalu i, jala dison ma si Elia mangidohon asi ni roha ni Jahowa tu parompuan i. Sai marpanatap ma nian Jahowa mida parompuan i na mangoloi jala mangulahon sude angka na nihatahon ni si Elia (patudos tu Psalmen 4: 4).

Dung sidung si Elia martangiang, dipabustang ma ibana tolu hali di ginjang ni dakdanak i, huhut joujou tu Jahowa: ale Jahowa Debatangku, ua paulak ma hosa ni dakdanak on tu bagasan ibana (ay. 21). Agak maol do tarjalo roha metode na dibahen ni si Elia di na laho mangido asi ni roha ni Jahowa marhite paulakhon hosa i tu bagasan dakdanak i. Ragam do dalan na binahen ni Jahowa di na laho patupahon dohot patudauhon huaso dohot gogoNa. Saguru tu IBANA do saluhut hosa hangoluan, ai sian IBANA do hosa hangoluan, na sian IBANA mulak ma tu IBANA. Jahowa Debata do nampunasa hosa hangoluan ni ganup angka jolma. Tutu ma na masa i, ditangihon Jahowa do soara ni si Elia, jala gabe mulak hosa ni dakdanak i tu ibana laos mangolu ma dakdanak i (ay. 22). Ai na mangolu pe dakdanak i ndada ala gogo dohot huaso ni si Elia, parhitean do ianggo si Elia. Huaso dohot gogo ni Jahowa do na patupahon haheheon jala saguru tu Jahowa Debata do ganup hosa hangoluan on, ala IBANA do parmulaan ni saluhut angka mulamula, jala IBANA do hatongtongon saleleng ni lelengna.

Dung i, diboan ma dakdanak i tu natorasna (ay. 23). Masa ma halongangan muse di bagas ni parompuan na mabalu di huta sarpat i. Dung diida ibana halongangan marhite sagusagu na so olo suda dohot miak na so ra marsik, masa ma halongangan bolon, halongangan na so boi diulahon angka debata sileban songon na disomba si Isebel (Ba’al dohot Asyerah). Ndang hapalang las ni roha parompuan i, dipapujipuji ibana taringot huaso dohot gogo ni Jahowa Debata na masa tu dirina dohot di ngolu ni ianakhonna marhite haroro ni si Elia (ay. 24). Haroro ni si Elia, ndada na laho patuduhon hadirionNa, alai pabotohon huaso dohot gogo ni Jahowa na mangatasi saluhut angka huaso na adong di ganup tingki dohot di sude inganan.

 

Hahonaan ni Turpuk

            Jo hamatean, dida soropmi? Jo hamatean didia hamonanganmi (1Kor. 15: 55) on ma sada las ni roha halak Kristen naung dipamonang Jesus Kristus sian jorbut dohot sorop ni hamatean i marhite haheheonNa. Haheheon ni Jesus Kristus, ima haheheon jala hangoluan saleleng ni lelengna do diboan jala ditumpalhon tu angka ganup jolma na satia tu Jahowa Debata di bagasan Jesus Kristus. Las ni rohanta di sude angka pambahenan ni Jahowa mamboan haluaon dohot hangoluan naung patar jala singkop di bagasan hadirion ni Jesus Kristus, Tuhanta i.

            Adong do 2 mutiha na mansai arga siputihonta  marhite turpuk jamita on

1.       Sian si Elia, diajarhon do hita taringot hardeonta gabe parhitean ni Jahowa papatarhon taringot huaso dohot gogo ni Jahowa di parngoluonta be. Ndang pola ingkon songon na binahen ni si Elia gabe parhitean ni Jahowa, Debatanta. Lehononta ma dirinta dohot ngolunta gabe sihatindanghon huaso dohot gogo ni Jahowa. Ragam do dalanna di na mangulahon i, boi do i marhite hatanta na gok hasintongan dohot hatigoran, dang jumpang parhata manggang, parhata gabus, parhata pamolamola, parhata metmet jala parhata na gok tahitahi na jat; boi do marhite pangulahon na manghangoluhon hata ni Jahowa Debata di bagasan Jesus Krsitus, mangurupi angka na gale dohot na di bagasan hasusaan, mangharingkothon hadameon, hatigoran dohot sintong ni uhum dohot angka ulaon na nihalomohon ni Jahowa; marhite pingkiran ima na marsangkap haulion dohot hatigoran ma disangkapi, ahama na boi hademakhon dohot togu ni parsaoran na marhuria dohot na sahuta i ma nian dipingkiranna, sai angka tahitahi na denggan ma manggohi pingkiranna. Alai ingot ma hita, ndang boi tarulaonta saluhutna i molo itapangasahon do gogonta, hamaloonta dohot sude angka siadonganta. Holan Jahowa Debatanta di bagasan Jesus Kristus do na boi patauhon hita jala mampargogoihon hita mangulahon saluhutna i. Marsinggang jala martangiang ma mangido gogo sian JAHOWA Debatanta, Pargogo na so hatudosan i.

2.       Sian Parompuan na mabalu. Di ragam angka sitaonon na masa, sipata sai tubu do partontangan taringot haporseaonta tu Jahowa Debata maradaphon angka sitaonon na masa. Boha do tahe tutu, “ai uhum ni Debata do na masa tu ahu, umbahen pola hupanghilalahon songon on? Hansit na i, jala nunga sibaranhu hape ingkon hutaon sisongon on” didok na deba. Nuaeng marhite turpuk jamita on dipaingot do hita taringot panarihonon ni Jahowa Debata tu angka haholongan jala na niasianna. Sai disarihon, jala didongani Jahowa do hita di sitaonon saluhutna i, asa tung marnida hita habalgaon dohot hatimbulon huaso dohot gogo ni Jahowa Debata na pamonanghon hita di sitaonon i. Masa ma parolopolopon dohot lasniroha di ngolunta. Ngolu na marhaposan tu Jahowa Debata jala marbenget ni roha ndada marsuru hita asa holan na hundul manang holan na peak paimahon angka tanda halongangan i masa di jolonta. Ngolu na marsitutu, jala hobas mangulahon angka ulaonna di bagasan panghirimon na togu, i do na ingkon siulahononta songon halak na niasian ni Jahowa Debatanta. Amen. Pasupasu hataMi

 

Digurithon: Pdt. Daniel Bonardo Pane, S.Th

(Pandita ni HKI na marsingkola lanjut)

Tidak ada komentar:

Posting Komentar