DANIEL PANE

SELAMAT DATANG DAN MENIKMATI YANG TELAH DISAJIKAN

Selasa, 14 Desember 2021

Bahan Jamita Minggu, 19 Desember 2021; Jesaya/ Yesaya 7: 10 - 16

                                                                     BAHAN JAMITA

MINGGU ADVENT IV

Minggu, 19 Desember 2021

Ev.: Jesaya 7: 10 – 16; Ep.: Rom 15: 7 – 13; S. Patik: Psalmen 24: 7 – 10

IMMANUEL: DONGANTA MA DEBATA

Pdt. Daniel Bonardo Pane, S.Th.

Patujolo

            Horas...! masuk ma hita tu minggu advent na paopathon, jala on ma minggu Advent parpudi di taon 2021 on. Di minggu adven IV on marojahan ma taringot ende ni si Maria (magnificant) di naung dapotan tua ibana sian sude angka parompuan (ida Lukas 1: 46 – 55). Di ende ni si Maria on dipatuduhon las ni rohaNa di naung manomunomu sahalak Raja manang Mesias naung dibagabagahon ni Jahowa Debata marhite panurirang di Padan Na Robi. Marendeende jala marlasniroha si Maria ala ditodo Jahowa Debata do ibana, sahalak na marbaju (virgin/ perawan) inganan hatubuan Raja manang Mesias na pinarbagabaga i. di naung ditodo Jahowa Debata si Maria gabe na manubuhon Kristus/ Mesias i, jumpang jala gok ma songon na sinuriranghon ni panurirang Jesaya di Jesaya 7: 14: “ida ma, gabegabean ma sada na marbaju, jala tumubuhon sada anak, jala bahenanna ma goarna, Immanuel.” Laos on ma na gabe jamita dohot ojahan ni Jamita di minggu Adven na paopathon on. Boha do pangalapation ni Immanuel di konteks Jesaya songont turpuk jamita di minggu on? jala aha do na boi putihononnta songon mutiha na arga di minggu Adven IV on? masuk ma hita tu hatorangan ni turpuk jamita on.

 

Hatorangan ni Turpuk

            Jesaya ima sahalak panurirang na dipillit Jahowa gabe sahalak panurirang uju di taon hamamate ni raja Usia, raja Juda marhite pangungkapon na hasangapon dohot habadiaon ni Jahowa na niida si Jesaya di Bagasjoro (ida Jesaya 6). Andorang so hamamate ni si Usia, nunga mandapot pangungkapon si Jesaya, anak ni si Amos. Jala di tingki si Usia, si Ahas dohot si Hiskia raja Juda masa ma pangungkapon tu si Jesaya taringot aha na masa tu Juda dohot Jerusalem (bdk. Jesaya 1: 1). Jesaya marlapatan: “Jahowa do na paluahon” manang “Jahowa do na patupahon haluaon”. Haluaon na nidokna dison ima haluaon tu bangso Israel, haluaon sian biar ni roha, ganggu ni roha maradophon ondamondam ni harajaon na bolon na hehe laho maralo dompak Juda; jala haluaon sian dosa dohot sorop ni dosa ni bangso i. Jala turpuk jamita on masuk ma tu horong proto Yesaya manang Yesaya I, panurirang na manurirangi dompak Juda manang Jerusalem andorang so masa dope habuangon.

            Dungkhon hehe si Ahas gabe raja ni Juda dohot Jerusalem, lumlam ma angka pangalaho ni bangso Juda. Ndang dapot hatigoran dohot hasintongan di adopan ni Jahowa Debata. Nunga lam tu deakna ma dosa i jala nunga lam tu jorbutna angka pangalaho ni jolma pangisi huta Juda manang Jerusalem. Umbiaran nama jolma i tu gogo porang ni bangso na mangondam bangso i martimbanghon biar mida Jahowa. Dipuji nasida do Jahowa alai anggo roha dohot pingkirannasida ndang tu Jahowa, tangannasida na dipangke laho martangiang, laos tangan i do na patupahon na so uhum tu halak na pogos jala na dangol, jala mangarupa halak na daulat. Dipelehonnasida angka pelean situtungon marhite na pasahathon pelean na mokmok dalan laho manesa dosanasida. Dirimpu halak Juda/ Jerusalem molo dipelehon pelean na mokmok tu Jahowa, nunga sesa be angka dosanasida i, hape hagigion do di adopannasida. Marende do nasida mamuji nasida, alai gok gabus dohot angka tahitahi na jat di roha nang pingkiranna.

            Ro muse ma raja Israel Utara (Efraim) ima Pekah dohot raja Siria ima Rezin mandok asa parsidohot ma Juda tu horongnasida, ima horong na maralo dopak Asyur. Nunga pola didok si Jesaya asa unang mabiar si Ahas maradophon gogo ni bangso na so marDebatahon Jahowa, jala unang olo mangihuthon tahitahi ni si Pekah dohot si Rezin i. Alai dang ditangihon si Ahas na nidok ni si Jesaya, jala gabe mardongan jala mangido pangurupion ma ibana tu Tiglat Pileser raja Asyur. Ndang adong be pos ni roha tu Jahowa, biar nama na manggohi roha dohot pingkiran ni si Ahas. Dung mardongan Juda dohot Asyur maralohon Efraim dohot Siria masa ma sinkritisme, parsombaon tu Baal dohot Asyera masa ma di Juda. Disomba halak Juda dohot Jerusalem do ianggo Jahowa alai huhut do disombanasida Baal dohot Asyera, songon i nang hasomalan parugamoon ni Asyur pe gabe diulahon (songon hatorangan di bahan jamita Minggu, 12 Desember 2021 na salpu). Angka malim dohot sintua ni bangso i pe gabe panggunturi di bagasjoro jala dongan ni angka panangko na mambuat hauntungan na so sian dalanna (korupsi, hukum dapat diperjualbelikan).

Di na masa i ma disuru Jahowa ma si Jesaya pasahathon panurirangon taringot uhum na masa tu Jerusalem dohot Juda, jala dijouhon ma asa marhamubaon ni roha bangso i. manadinghon dosanasida. Marburi ma nasida jala mangurasi dirinasida marhitehite hata ni Jahowa. Marguru ma nasida mambahen na denggan, lului ma uhum, dipintori ma na nirupa, dipatingkos ma uhum tu na sopot so marama, jala mangondi angka na mabalu. Ido nian na dipangido Jahowa masa tu halak Juda manan Jerusalem, alai ndang tarjalo roha ni raja Ahas dohot pangisi ni Juda dohot Jerusalem. Halak na daulat jala na mandok hasintongan dohot hatigoaran ni uhum songon suga do i di parsaorannasida.

Ise be na boi paluahon bangso i sian dosanasida? Ise be na boi mamintori bangso Juda? Pelean do manang endenasida? Ari rea bangso i do manang hasomalan parugaomoonnasida? Ndang adong. Ndang boi ala ni pelean manang endenasida manang na mangulahon ari rea dohot haringgason mangulahon parugamoon gabe pintor nasida sian dosa jala malua sian parpior rimas dohot uhum ni Jahowa Debata na naeng masa songon upa tinuhor ni dosa na binahennasida i. Holan Jahowa Debata sambing ma patupahon haluaon tu bangso i, holan Jahowa Debata sambing do na boi paluahon bangso i sian upa tinuhor ni dosa i. Jala ragam do dalan ni Jahowa Debata laho pabotohon haluaon na naeng pamasaonNa. Isarana sai marulakulak do si Jesaya manjou asa mulak ma saluhut pangisi ni Juda dohot Jerusalem tu Jahowa, mulak manadinghon hajahatonnasida. Unang be sai marhaposan tu gogo ni portibi on dohot gogo ni angka harajaon na asing. marhaposan ma tu Jahowa jala ulahon hatigoran dohot hasintongan ni uhum, ido na naeng dipatupa bangso i.

Dalan na binahen ni Jahowa Debata laho patupahon haluaon i ima marhite bagabaga taringot haroro ni Sipalua (Mesias/ Kristus) marhite sada na marbaju (virgin/ perawan), ima turpuk jamita sadari on. Ro ma hata ni Jahowa marhite si Jesaya tu si Ahas, ima raja gumomgom Juda (ay. 10). Pangido hamu ma tanda di ho sian Jahowa Debatam, pangido sian banua toru manang sian banua ginjang sahali (ay. 11). Ayat 11 on ima songon sada kritik taringot na so pos be rohani raja Ahas dohot na so porsea be si Ahas taringot gogo dohot huaso ni Jahowa na boi paluahon bangso i sian ondamondam ni halak Siria, Efraim dohot Asyur jala ondamondam angka harajaon na asing. Jahowa na marhuaso jala na marmulia di banua ginjang dohot di banua toru, jala ndang adong huaso na boi dipados manang na mangatasi huaso dohot hamuliaon ni Jahowa nang di banua ginjang, banua tonga dohot di banua toru (pangantusion banua toru di padan na robi ima banua ni angka naung mate). Molo jolma na marhuaso nuaeng di banua tonga, alai na so adong be huasona maradophon banua toru. Alai Jahowa mangatasi saluhut angka huaso nasa na adong di sude inganan dohot tingki. Tanda na naeng didok dison ima pambahenan ni Jahowa na naeng niida si Ahas laho mangalusi jala manesa biar dohot ganggu ni rohana i. Tanda na nidok di ay. 10 ima sada tanda taringot pambahenan ni Jahowa na laho paluahon bangso i.

Alai ditulak si Ahas ma na nidok ni si Jesaya i, jala ninna si Ahas ma: “ndang olo ahu mangido, asa unang huunjuni Jahowa” (ay. 12). Tontu alus ni si Ahas on ala ni biar ni rohana taringot na masa songon di Massa dohot Meriba uju na diunjuni halak Israel Jahowa marhite si Musa di halongonan (2 Musa 17) na gabe torop halak Israel hona rimas ni Jahowa ala na so porsea nasida taringot panarihonon ni Jahowa, na sai ganggu di pardalanannasida. Marasing do hata “unjuni” di Maleakhi 3: 10 tu na mangunjuni songon na masa di Massa – Meriba dohot di turpuk jamita on. hata “unjuni” di Maleakhi 3: 10 ima ala ni porsea do bangso i taringot panarihonon ni Jahowa di ngolunasida jala na so tupa ganggu taringot pardalanan ni ngolu ni bangso i mian di uhum dohot di patik ni Jahowa. Molo na masa di Massa – Meriba dohot di turpuk on ima ala na so porsea jala ganggu rohanasida. Hape nunga tung ragam panarihonon dohot pangaramotion ni Jahowa tu bangso Israel dohot Juda, hape dang porsea, ganggu dohot tahuton nasida hinorhon ni ondamondam dohot hinorhon na masa di parngoluan ni bangso i, na boi parrohon rimas dohot hamatean tu bangso i. Alai diuduti si Jesaya ma di ay. 13: “ua tangihon hamu ma, ale pinompar ni si Daud! Ndang dope sae hamu paururuhon jolma, dohot do Debatangku naeng lojaonmuna.” Dipaingot do taringot bagabaga ni Jahowa tu si Daud dohot tu sude pinompar ni si Daud na gabe manggomgom bangso na nipillit jala na niasianNa. Dipauruuru si Ahas do angka jolma na ginomgomanna marhite angka uhum na boi dipapeol, mangarupa angka na pogos dohot na gale, mamaksa mambayar upeti na mansai balga na mambahen angka na pogos gabe lam tu pogosna, korupsi  di angka inganan sahat tu bagas joro. Nuaeng dohot do halojaonna Jahowa Debata marhite na panulakhononna di pangidoan na pinasahat ni si Jesaya tu Ibana. Hata “halojaon” na dituduhon tu Jahowa marlapatan tu penyangkalan dohot na so porsea be ibana tu gogo dohot huaso ni Jahowa, Debata.

Alai nang pe songon i, dang na sundat ulaon haluaon na pinatupa ni Jahowa nang pe ditulak si Ahas haluaon i. ndang na sundat haluaon dipatupa Jahowa tu portibi on nang pe ditulak portibi on haluaon i. Jahowa Debata sandiri do na patupahon sada tanda haluaon marhite gabegabean sada na marbaju, jala tumubuhon sada anak, jala bahenonna goarNa Immanuel (ay. 14). Ndang ala gogo ni jolma dohot angka pambahenan ni jolma gabe ro haluaon i. alai Jahowa Debata sandiri do na pamasahon haluaon i marhitehite angka so tuk dipingkiran ni jolma jala na so tuk tu pangantusion ni jolma. Boha do sahalak na marbaju boi tubuhon anak molo so marhite gogo ni jolma? Ndang hombar tu pingkiran ni jolma i Jahowa pamasaon haluaon, jala ndang suhatsuhat ni pangantusion dohot pingkiran ni jolma na jempek Jahowa pamasahon haluaon. Hata Immanuel na marlapatan donganta ma Debata manang Debata di tongatonganta. Hata Immanuel on pabotohon taringot hadirion ni Jahowa na mian di habadiaon dohot hamuliaonNa alai jonok do tu bangso na niasianNa. Ibana na mian di tongatonganta. Molo Jahowa do di tongatonganta marlapatan ma i ndang dao Ibana dohot hita. Jahowa sandiri do paluahon hita, jala Ibana sandiri na marmudumudu ngolunta. Mentega dohot situak ni loba ma panganonna, paima diboto mambolongkon na jat, jala mamillit na denggan (ay. 15). Mentega dohot situak ni loba ima sipanganon na somal dipangan angka dakdanak na asing di luat i. ayat on pabotohon nang pe hatutubu ni Immanuel on ima marhitehite huaso ni Jahowa Debata (divine power) alai anggo hangoluanna songon hasomalan ni dakdanak na masa (ay. 17). Hagodanganna pe songon dakdanak na asing, paima so jumpang tingkina Ibana gabe panguhum di sude angka bangso. Ayat 16 – 17 marnida dakdanak i mangolu di hajolmaon, alai anggo haroroanna ndada sian gogo ni jolma alai gogo ni Jahowa marhite Tondi na songgop tu na marbaju i.    

 

Hahonaan ni Turpuk

            Jumpa ma songon na diturpuk on marhite hatutubu ni Jesus Kristus. Jumpa ma na tarsurat di Jesaya 7: 14 tu ngolu ni si Maria, sahalak na marbaju na sinonggopan ni Tondi Parbadia ma ibana jala linggoman ni hagogoon ni Natumimbul i do si Maria, ala ni i na badia do dohonon na tubu i, Anak ni Debata (ida Lukas 1: 35 patudos tu Mateus 1: 22 – 23). Nunga tubu be Jesus Kristus, jala hatutubuna songon hatutubu ni dakdanak pada umumnya, nang pe haroroan ni Jesus Kristus ima huaso dohot hamuliaon ni Jahowa marhite Tondi Parbadia na songgop tu si Maria. Ndang di tingki Pentakosta mula ni Tondi Parbadia adong songon na masa di Ulaon ni Apostel 2, di parmulaan ni panompaon i pe nunga adong Tondi Parbadia, ima Tondi ni Jahowa, Tondi na so sian portibi on ala Jahowa sandiri do nampua Tondi i. Hatutubu ni Immanuel ndada holan pabotohon naung tubu sada dakdanak songon partubu ni dakdanak na asing, alai pabotohon taringot habalgaon dohot hahomion ni pambahen ni Jahowa Debata laho patupahon haluaon tu ganup jolma dohot portibi on. Unang pangasahon pingkrianta dohot pangantusionta taringot boha do parjadina masa songon na dibaritahon turpuk jamita on? boha do parjadina sada na marbaju tubuhon anak molo so marhite gogo dohot ulaon ni jolma songon na somal. Boto ma angka dongan, ndang pingkiranta jala ndang suhatsuhat ni pingkiranta i dipangke Jahowa laho patupahon haluaon i (bdk. Jesaya 55: 8 – 9).

            Immanuel: donganta ma Jahowa Debata. Marlapatan dang dao Ibana sian hita. IBANA mian rap dohot hita di sitaononta dohot di ragam habernitonta. Laos on ma na paposhon rohanta di na mandalani ngolu on. unang ganggu jala unang tahuton. Unang ma ganggu di panarihonon ni Jahowa di ngolunta, unang ganggu di pangaramotionNa di ngolunta. Unang tahuton. IBANA do nampuna hita. Molo di tongatongata do Jahowa Debata ndang na mandok pasrah hita di ngolu on so mulaulaon, ndang na mandok pasrah hita laho pasahathon boban pingkiranta tu IBANA, ndang mandok molo di tongatonganta do Jahowa Debata ndang masa be sahit, parungkilon, haberniton dohot sitaonon di ngolunta. Alai, anggo haroroNa di tongatonganta patubuhon gogo na marimpotimpot dohot las ni roha, patuguhon panghirimon na tontu taringot haluaon dohot panarihonon ni Jahowa di ngolunta. Gogo i do na mambahen hita manahan, marbisuk, marbenget ni roha, jala manghamonanghon saluhut haberniton, na hansit dohot sitaonon na masa. Panghirimon i do na lam mambahen hiras rohanta di na mandalani ngolu on. dang ganggu jala pos situtu rohaNa di Jahowa Debata na mangurupi jala na mandongani hita jala marhasatiaon laho mangulahon angka na denggan. Molo mian do Jahowa Debata di tongatonganta boasa be hita marhaporusan tu gogo ni portibi on. Jahowa di tongatonganta manjou hita asa tatundalhon ma dosa, ditanggalhon ma bangkobangko dohot tahitahi na jat. Tinggalhon jala tadinghon ma angka ulpuhan hadatuon, tanggalhon ma panjagaan ni daging unang be olo hita dipahatoban sibolis pangago i.

Immanuel, donganta do Debata manang di tongatonganta do Debata. Immanuel ima hataridaan pambahenan ni Jahowa Debata, ima haluaon i. Unang ma tatulak haluaon i, unang ma ditulak soara ni Tondi ni Debatanta i. Jesus Kristus, Ibana ma Immanuel i. Saor tu jolma pardosa alai ndang na gabe pardosa Ibana. Saor do Ibana na so tumanda dosa laho patupahon haluaon na sian Jahowa Debata. Ibana na manuktuk pintu ni rohanta i asa mian Ibana di rohanta. Sadari on, di na binegemuna soaraNa, unang ma papir hamu rohamuna songon nasida na tangkang i di ari pangunjunan di halongonan i (Heber 3: 7 – 8). Amen.

Ginurithon: Pdt. Daniel Bonardo Pane, S.Th.

Pandita ni HKI na marsingkoa muse

 

Tidak ada komentar:

Posting Komentar