DANIEL PANE

SELAMAT DATANG DAN MENIKMATI YANG TELAH DISAJIKAN

Selasa, 14 Desember 2021

BAHAN JAMITA MALAM NATAL 24 DESEMBER 2021; PSALMEN/ MAZMUR 147: 1 - 11

 

BAHAN JAMITA 

MALAM NATAL (CHRISTMAS EVE)

Jum’at, 24 Desember 2021

Ev.: Psalmen 147: 1 – 11; Ep.: Mateus 1: 18 – 23

 

ENDEHON HAMU MA HAMULIAON NI JAHOWA!

Oleh: Pdt. Daniel Bonardo Pane, S.Th.

Patujolo

            Selamat malam natal ma di hita saluhutna. Haleluya... haleluya.. nunga tubu be Jesus Kristus. Haleluya... haleluya... nunga patar be hatimbulon pambahenan ni Jahowa di ngolu ni angka jolma dohot sude na tinompa. Pambahenan ni Jahowa na papatarhon hamuliaonNa na gabe haluaon jala gok halongangan bolon do sude angka pambahenan ni Jahowa na sun timbul i mangatasi saluhut hagogoon dohot hamuliaon di sude inganan, nang tingki. Tama situtu do pangiarhon ni saluhut bangso nang sude angka na tinompa ende pujipujian mamuji Jahowa. Jala sude nasa ulu ni tot marsomba tu adopanNa na gok habadiaon dohot hamulioanNa i. Laos di ulaon borngin Natal sadari on, diarahon do asa parsidohot hita mangendehon hamuliaon ni Jahowa, mangendehon ende pujipujian ni GoarNa na sun timbul i. Asa ampit do pangantusionta taringot ende na pinabotohon di tupuk on, masuk ma hita tu hatorangan ni turpuk.

 

Hatorangan ni Turpuk

            Anggo buku Psalmen ima sada buku na marisihon ragam angka tangiang, pangajarion, pamujion dohot panghatindanghon haporseaon ni ragam panurat di ragam partingkianna be. Anggo Psalmen 147 dang pola patar disurathon ise do panurat ende pujipujian on. Deba angka na bisuk mandok si Daud do panurat ni psalmen 147 on ala borhat sian Psalmen 145, laos udut ni ende Psalmen 145  anggo Psalmen 147. Na deba muse mandok ndang si Daud na manurathon Psalmen 147 on ala martudutudu do ende on tu las ni roha bangso Israel dung malua sian rimas ni Jahowa marhite habuangon ni bangso i. marolopolop ma bangso i manghalashon haluaon na pinatupa ni Jahowa tu Israel, bangso na niasianNa i. Ndang pola bagas hita ingkon mamboto taringot ise do panurat ni ende on. Alai na mansai ringkot nian botoonta anggo Psalmen 147 on disurathon sahalak na daulat, jala marhite ende on do ibana manghatindanghon haporseaonna dohot panandaionna tu Jahowa Debata. Dihatindanghon ibana haporseaonna dohot panghatindanghononna taringot hagogoon dohot pambahenan ni Jahowa Debata na gok hamulioan dohot hasangapon i.

            Dipungka do Psalmen 147 on marhite hata: “Haleluya”. Laos marhite pamuhaion on do diantusi ma Psalmen 147 on ima sada ende Hallel. Haleluya marharoroan ma sian hata Heber ima Haleluyah (Hy"“ Wll.h;î). Hata Haleluyah marharoroan sian dua hata: “Hallelu” dohot “Yah”. Hata Hallelu ima kata kerja untuk merujuk kepada sesorang (personal/ tunggal) na marlapatan “puji ma”, dung i hata “Yah” na martudutudu tu Jahowa (di halak Heber didok YHWH (YAHWEH)). Sian i botoonta anggo Haleluyah marlapatan: “Puji ma Jahowa”. Dang boi dilapati hata Haleluya “puji ma Debata”, ala marragam bangso ragam do Debatana, molo pe Haleluya on dilapati: “puji ma Debata”, ingkon do martudutudu tu Jahowa, Debata ni Israel. Debata ni si Abraham, Ishak dohot Jakob. Hata Haleluya holan tu JAHOWA sandiri do sipuji on. I do umbahen molo halak na mar-Haleluya ima halak na mamuji Jahowa. Jala pamujion i marudut do tu hadaulaton (peribadahan/ haundukhon) tu Jahowa. Unang ma pamanganta mandok Haleluya, alai molo pingkiranta jala rohanta dang tu Jahowa alai tu gogo ni portibi on. Mamuji Jahowa dituntut do pamerengonta manang parnidaonta songon nang rohanta ingkon hibul tu Jahowa.

Ai denggan do endehonon Debatanta ai hasudungan do Ibana tama pujipujian (ay. 1). Alamat ni ende on ima tu Debatanta, ima JAHOWA, Debata ni Israel. Molo didok denggan marlapatan do i ulaon na marguna do, jala marlapatan diulahon. Ragam do ende dipangke di Padan na robi. Adong do ende andung (lamentation), ima sada ende taringot andung hinorhon ni haberniton dohot na hansit na niae manang na dihilala sahalak na daulat. Marhite ende andung on ma dipabotohon taringot hinahansit jala hinabernit dohot dokdok ni sitaonon na songgop di ngolu ni sahalak na daulat jala marningot dohot mangidohon asi ni roha dohot pangurupion ni Jahowa nang songon i pambahen ni Jahowa laho margogoihon, mandongani jala paluahon ibana sian na masa i (ima Ende Andung Jeremia, Psalmen 41 – 42). Adong do ende panolsolion ni dosa ima na sada ende na marisihon taringot panolsolion ni sasahalak naung dipinsang Jahowa marhite naposoNa hinorhon ni dosa na binahenna i, disolsoli ma dosana i, jala dipangido ma asa tung unang diuhum Jahowa manang ditabunihon Jahowa bohiNa maradophon ibana, mangidohon hasesaan ni dosa sian Jahowa na tuk manesa dosa (Psalemn 51) dohot ende na asing. Alai molo turpuk jamita on ima mansohon asa mangendehon ende pujipujian tu Jahowa Debatanta. Aha do alana umbahen pola hita mengendehon ende pujipujian tu Jahowa Debatanta? Ala Ibana do pauli Jerusalem, jala papunguhon halak Israel angka na mampar i (ay. 2). Ayat on martudutudu tu haluaon na masa tu halak Israel rea (Israel Raya). Jerusalem naung sega binahen ni harajaon ni Babel, dipauli Jahowa marhite Cyrus/ Koresy na paloashon halak Israel saluhutna mulak tu bona pasogitnasida, jala sude halak Israel na tarbuang sian sude luat mulak ma tu Israel. Jahowa do paulakhon hasangapon ni Israel.

Ibana do na pasabam angka parroha na bojok jala dililiti angka bugangnasida (ay. 3). Nunga tung hansit jala bernit na tinaon ni halak Israel uju masa habungan Babel i (nang pe deba adong do halak Israel na hundul di hundulan harajaon ni Babel, isarana Daniel dohot 3 donganna). Haberniton ni halak Israel ndada ala na hansit dihilala nasida di luat Babel manang di luat na asing, alai hinabernitonnasida ima di naung sega hadirionnasida songon sada bangso na bolon, bangso na marDebatahon Jahowa nunga malengese be saluhutna. Tung so adong be na boi sihirimon laho mulak jala paulihon angka naung sega i hinorhon ni parporangan na masa uju Nebukadnesar raja Babel maralohon harajaon ni Juda. Hansit na dihilala i ima songon sada bugang ni pamatang na mansai hansit. Dililit Jahowa ma bungang i marhitehite naung talu harajaon ni Babel maralohon Persia. Marsuraksurak bangso i mulak tu bonapasogit nasida. Marolopolop jala mariaria ma nasida. Ndang dihilala be bungang i, ima hinaberniton i.

Ay. 4 – 6 ima mambaritahon taringot hasongkalan ni Jahowa dohot hasintongan ni uhum ni Jahowa. Jahowa do na manompa angka bintang jala na manjouhon goar nasida (bdk. 1 Musa 1: 16 – 18). Di Padan na Robi adong do goar ni bintang, isarana bintang Orion (bintang pemburu) (Job 38: 29 – 31); bintang poriama, bintang sidongdong, bintang hala (Job 9: 9; Jesaya 13: 10; Jesaya 14: 12; Amos 5: 8); bintang maratur (Jesaya 3: 22) dohot lan na asing. Pangantusion bintang di padan na robi ima: parangan di langit (tentara langit) (ida 5 Musa 17: 3; Jer. 33: 22); panggomgom ni bangso (Dan 8: 10); pabotohon hahomion jala habalgaon pambahenan ni Jahowa (Psalmen 8: 4; Jes 40: 25) dohot pangantusion na asing. ay 4 turpuk on ima na gabe kritik tu bangso na porsea tu gogo ni langit parlangitan songon i marsomba tu bintang di langit (bdk. Amos 5: 26; Jer. 8: 2). Paingothon ndang na gabe sisombaon bintang dohot angka na adong di langit, ai na tinompa Jahowa do nasida jala marisuang do jolma na marsomba tu bintang na di langit. Jahowa do manggomgom angka bintang jala marsomba tu adopanna do sude angka bintang jala sude parangan na adong di langit (pat. Psalmen 148: 2 – 5). Jahowa do Raja na marmulia na manggomgom saluhutna jala sintong do angka uhumNa. Ndang tardodo angka pangantusion na adong di portibi on ianggo parbinotoan ni Jahowa, ndang tuk pangantusion ni jolma laho mambatasi parbinotoan ni Jahowa (bdk. Jesaya 55: 8). Ala ni i unang adong na paginjanghon diri dohot mangasahon parbinotoanna laho mamuji Jahowa. Unang ma mangasahon hamaloona molo pe laho marsomba tu Jahowa. Molo pe adong hamaloon dohot parbinotoan pangkeon ma i mangulahon na denggan. Dengganan do mangulahon angka na denggan unang tumagon na jat. Jahowa sandiri do na paluahon angka na nirupa marhite naposo na pinillitNa i (pat. Psalmen 4: 4).

Ay. 7 ima sosososo asa mamuji Jahowa marhitehite uninguningan mangendehon ende hamauliateon hinorhon ni sude angka pambahenan ni Jahowa na gok halongangan bolon. Ende las ni roha, ende parolopolopon dipangiar patuduhon las ni roha di sude angka pambahenan ni Jahowa. Uninguningan ima sada alat musik tradisional di halak Batak, molo di hata Heber didok marhite hasapi (rAN*kib.= bekhinnor), alat na dipangke si Daud laho mamuji Jahowa, jala na dipangke halak Israel laho mamuji Jahowa. Turpuk on paboahon tu hita asa itapuji Jahowa marhite budayanta, alat musik budayanta. unang pola dipinjam budaya na asing laho mamuji Jahowa. Aha pe budayanta, bahasa, alat musik itapangke ma laho mamuji Jahowa. Jahowa do na manarihon sude angka na tinompaNa i (ay. 8 – 9). Ndada holan na manompa Jahowa di angka na tinompaNa i, alai disarihon jala diparmudumudu, diparorot Jahowa do saluhutna songon i angka jolma (bdk. Psalmen 104: 14 – 35).

Ndang dihalomohon Jahowa gogo ni hoda jala ndang lomo roana mida haehae ni baoa (ay. 10). Ayat on pabotohon tung na so hinalomohon Jahowa do gogo ni porang jala bangso na mangasahon botohonna. Molo pe adong bangso na laho marporang dompak bangso na pinillit ni Jahowa, Jahowa sandiri do na marporang dompak bangso i (pat. 2 Musa 14: 14). Hadameon, hademakhon, jala hasonangan di bagasan hasintongan dohot hatigoran do do na nihalomohon ni Jahowa masa tu bangsoNa. Dihalomohon Jahowa Debata do angka na manghabiari Ibana, angka na manghalungunhon asi ni rohaNa i (ay. 11 bdk. Mikha 7: 7).

 

Refleksi Teologis

            Barita Natal ima barita taringot habalgaon, hahomion dohot barita hamuliaon ni Jahowa Debatanta. Dipatupa Jahowa Debata do angka pambahenanNa na gok hahomion dohot na marmulia i marhitehite Jesus Kristus naung tubu di bara ni pinahan, di huta Betlehem. Di hatutubuNa i, marende do angka surusuruan dohot parangan na di surgo mamuji Jahowa Debata, Gloria in excelsis Deo, ende hamulioan ni Jahowa, ende hasangapon di Jahowa. Hatutubu ni Jesus patubuhon las ni roha dohot parolopolopon tu sude angka bangso dohot sude na tinompa. Marhite hatutubu ni Jesus Kristus patar ma holong ni roha ni Jahowa tu na tinompaNa i. hatutubu ni Jesus pabotohon haserepon ni roha, situasi tenang dan damai laos on ma na binoan Jesus Kristus patuduhon haserepon ni rohaNa, Anak Sasada ni Jahowa Debata, Panondang na so ra mintop jala Raja hadameon.

            Alai ndang sude jolma na olo marolopolop marhitehite hatutubu ni Jesus laos marsangkap do ibana laho mamunu Jesus, ala biar ni rohana Jesus manggantihon ibana gabe raja (isarana Herodes). Dang sundat haluaon dohot parolopolopon i molo pe ndang sude jolma manjalo parolopolopon i. boha do hita nuaeng? Songon si Herodes i do nuaeng hita na so tarjalo roha parolopolopon i hinorhon ni rimas, pangiburuon, tahitahi na jat, hosom, dohot angka ulaon na jat na mian dope di pingkiran dohot di parngoluonta?

            Marhite jamita on, diarahon do hita asa parsidohot hita mar”Haleluya” mamuji Jahowa Debata na songkal jala na marmulia. Molo mar”haleluya” tarida ma i sian ngolu na roha dohot pingkiranna holan tu Jahowa, manghalungunhon haluaon dohot pambahenan ni Jahowa Debata di ngoluna huhut na mangaradoit angka hata manang patikNa. Nunga tubu be Jesus Kristus, ima Hata ni Jahowa na gabe daging, saor tu jolma. Marhitehite hatutubuNa pamagohon angka biar ni roha manang hatahuton laho mandalani ngolu on. Ndang jumpang be biar manang bohaboha on di ngoluna. Togu ibana manghirim dihaporseonNa jala marhasatiaon mangulahon lomo ni rohaNa. Molo songon i do ngolunta, porsea ma hita haholongan ni Jahowa ma hita jala gabe hasianNa ma hita. Unang so diboto hamu, marhasurungan do dibahen Jahowa angka hasianNa, matua ditangihon Jahowa do molo tajou Ibana (bdk. Psalmen 4:4). Antong, tasomba ma Ibana naung tubu i, tasomba ma Ibana Raja na Hadameon. Rap ma hita mangendehon ende hamuliaon ni Jahowa Debata songon ende pardisurgo i. itaendehon ma Jahowa marhite adatta sandiri, alat musikta sandiri dohot pakean adatta. Marolopolop ma ita manghalashon Raja na serep jala sipardame i. Amen. Haleluya

 

Ginurithon ni: Pdt. Daniel Bonardo Pane, S.Th.

            Pandita ni HKI na marsingkola muse

 

 

Tidak ada komentar:

Posting Komentar