DANIEL PANE

SELAMAT DATANG DAN MENIKMATI YANG TELAH DISAJIKAN

Senin, 05 April 2021

Bahan Jamita Epistel Paskah II: 1 Korin/ 1 Korintus 15: 1 - 11

 

BAHAN JAMITA EPISTEL
PASKAH II
Senin, 05 April 2021
1 Korin 15: 1 - 11

MANDOK MAULIATE SIALA HALUAON NA SIAN DEBATA

Patujolo

            Horas...Horas...Horas... ganup taon do halak Kristen manghalashon ulaon Paskah, ima ulaon Haheheon ni Tuhan Jesus Kristus. Ragam do na binahen ni huria laho manghalashon ulaon paskah sian angka dakdanak Singkola Minggu sahat tu na matua. Dungo sian podomanna di buhabuha ijuk, borhat tu Gareja laho manghalashon ulaon i (nang pe adong na deba dung sidung ulaon buhabuha ijuk sian Gareja borhat ma tu udean). Na gabe sungkunsungkun boha do pangantusionta di bagasan haporseaon taringot tu hahehehon ni Jesus Kristus i naung dihalashon ganup taon? Andorang so masa hahehehon ni Jesus Kristus, nunga adong hea masa angka haheheon sian naung mate (1 Rajaraja 17: 17 - 24; 2 Rajaraja 4: 32 – 36; 2 Rajaraja 13: 21; Lukas 7: 11 – 17; 8: 49 – 56;  Johannes 11) jala adong do di padan na robi (PL) taringot panghirimon haheheon (Daniel 12). Alai ndada sarupa sarupa manang dang na gabe dos pangalapatan haheheon ni na mate songon naung masa i tu hahehehon ni na mate ni Jesus Kristus. Antong aha do na boi idaonta manang antusanta taringot haheheon ni Jesus Kristus na gabe paposhon rohanta taringot tu haheheonta muse sian hamatean di ari haheheon na balga i. Antong masuhanta ma jolo hatorangan ni turpuk jamitanta sadari on.

 

Hatorangan Ni Turpuk

            Huta Korint ima huta na mansai maju jala huta partigatigaan (kota perdagangan) na mansai balga di harajaon Rom. Torop jala ragam do jolma na ro tu luat on sian desa na ualu, nang pe holan laho maradi manang martigatiga manang di ragam ulaon na asing. Hinorhon ni na marragam angka halak na ro, marragam ma nang angka pangantusion na masa, marragam angka parbinotoan, parngoluan nang songon i di ugamo. Adong parugamo Jahudi, adong na Kristen, adong ugamo Gorik dohot lan na asing. Masa ma nang angka ragam horong ni ugamo nang songon i di parbinotoan manang pangantusion.

            Ugamo Kristen ima ugamo na imbaru dope di huta Korint ala adong do andorang so ro dope haKristenon masuk tu huta Korint nunga marragam ugamo na adong disi, isarana ugamo Jahudi, ugamo Gorik nang songon i ugamo sian Persia dohot lan na asing. Somal do molo adong na imbaru pintor ragam do ro angka naeng mamboto na imbaru i, jala songon dia parturena i. Ragam do pangantusion dipangke laho mangantusi taringot ugamo Kristen, tarlumobi barita taringot haheheon ni Jesus Kristus, ima na gabe marhiras ni roha angka apostel laho marbarita na uli. Molo na so tutu do Jesus i hehe, marisuang do angka barita na uli na pinasahat angka apostel i. Saduse, ima sada horong ugamo Jahudi na so porsea tu hahehean ni angka naung mate (ida: Mateus 22:23-34; Markus 12: 18 – 28; Lukas 20: 27 – 39). Molo horong i, mansai maol do manjalo hasintongan taringot haheheon ni angka naung mate songon i nang haheheon ni Jesus Kristus. Songon i do nang horong Gnostik na so mamparhatutu haheheon pamatang. Diantusi horong gnostik do ianggo haheheon ni Jesus ima hahehehon tondi (kebangkitan secara spirit atau roh, yang mana kebangkitan itu tampak dari semangat para rasul dalam memberitakan ajaran Kristen ke berbagai bangsa). Torop ma halak Kristen na ganggu haporseaonna hinorhon ni pangantusion ni angka horong na so mamparhatutu haheheon pamatang ni Jesus Kristus i.

            Marhite surat na disurathon jala na ditongoshon si Paulus on ma mangalusi angka horong na so mamparhatutu haheheon ni pamatang ni Jesus Kritus, uju na di luat Efesus ma ibana di taon 55 Masehi. Di ay. 1 – 4m Haheheon pamatang ni Jesus Kristus i do na gabe dasor barita na uli (dasar Injil) na binaritahon ni si Paulus jala i do na gabe haluaon. Nunga patar be haluaon dohot panobusion na pinatupa ni Jahowa Debata di bagasan Jesus Kristus. Marhite hamamate dohot haheheonNa patar do haluaon dohot hangoluan nang songon i hapintoran tu ganup jolma. Jala i do na gabe asi ni roha (khesed) ni Jahowa tu ganup jolma nang tu sude na tinompaNa. Marhite hamamate ni Jesus Kristus na gabe Mesias songon naung disuriranghon di Padan Na Robi (bdk. Jesaya 53), jala ditanom ma Ibana sahat tu hehe muse saluhutna i nunga dipaboa hian di Padan Na Robi (bdk. Psalmen 16: 8 – 10) jala Jesus sandiri pe nunga dipaboa hian taringot hamamateNa nang songon i di haheheonNa sian hamatean i (bdk. Mat. 12: 40; Mark. 8: 31; 9: 31; Luk. 9: 22; 24: 7).

            Laos diuduti muse di ay. 5 – 9, na mandok tutu do haheheon ni Jesus ima haheheon ni pamatang ndada haheheon ni tondi songon na diantusi horong gnostik di luat i. Mansai tangkas na tutu ibana hehe di pamatangna. Dipatuduhon do dirina si Kefas (ima Simon Petrus), tu angka siseanna (tarlumboi si Tomas na manurdukhon jarijarina marnida bogas ni labang di pamatang ni Jesus), tu torop halak jala adong do deba sian na marnida i mangolu dope sahat tu panurat ni surat ni si Paulus on (ida Mat. 28; Mark. 16; Luk. 24; Joh. 20 – 21). Sahat ma tu na dipatudu Jesus hadirionNa dibagasan hamuliaonNa tu si Paulus andorang borhat ibana laho mamusa halak Kristen di luat na mardonokhon Damaskus (Ul. Apostel 9). Jala ido na gabe dibahen si Paulus angka bukti na tutu do haheheon ni Jesus ima haheheon ni pamatang ndada haheheon ni tondi.

            Di ay. 10 – 11, Mamparkorhon do haheheon ni Jesus i tu haimbaruon songon na masa tu si Paulus (andorang so dipataridahon Jesus hadirionNa tu si Paulus, margoar do si Paulus si Saulus, jala ibana ma sada sian horong Parise na mansai mansogohon taringot barita haheheon ni Jesus Kristus, jala na marsangkap laho mamusa halak Kristen. Ragam do na masa tu si Saulus dungkon diida ibana hadirion ni Jesus Kristus di bagasan hamuliaonNa sahat tu na marguru jala rap dohot si Annanias (ndada Annanias panggadis tano tu si Petrus) jala gabe diganti ma goarna sian Saulus gabe Paulus). Haimbaruon na masa ima haimbaruon dibagasan asi ni roha ni Jahowa marhite Jesus Kristus, jala dihataridaon ma i parange holong. Asi ni roha ni Jahowa na so marhaujungan i ma na gabe mangaramoti pardalanan ni si Paulus. Asi ni roha i do na mambahen ibana marhiras ni roha, barani jala parholong nang songon i marhasatiaon laho mambaritahon barita nauli na tutu do Jesus hehe sian hamatean, jala haheheonNa i ima hangoluan di hita. Tutu do Jesus i hangoluan jala haheheon, na so boi marhamonangan hamatean (thanatos) i maradophon Ibana, alai talu do hamatean i dibahen Jesus i. Molo pe molo pe mangadopi hamatean (apothensko) angka na porsea i, marudut do i tu haheheon na naeng dipapatar di ari haheheon na balga i. Songon Ibana naung hehe i, songon i ma hita on muse dipahehe di bagasan hamuliaonna. Buruk ma pamatang na sian tano on, taruli ma di pamatang na sian surgo. Pamatang i ma na gabe hahehonta tu hangoluan na so ra suda. I do na binaritahon angka apostel nang songon i si Paulus asa tung porsea sude jolma na parsidohot do sude jolma taruli di asi ni roha i. Naeng ma ditanda jolma i dosana jala disolsoli. Dung i, ro ma ibana tu Jesus Krsitus marhitehite pandidion na badia asa tung gabe ampuna ni Debata ngoluna marhite Jesus Kristus naung mate jala naung hehe, jala manaek tu banua ginjang.

 

Hahonaan ni Turpuk/ Refleksi Teologis

            Sahat tu tingki on, barita haheheon ni Jesus Kristus ima na gabe sihataan jala diteliti angka torop na bisuk hombar tu pangantusionna manang parbinotoanna be. Ragam angka penelitian sian angka arekeolog laho marnida na tutu do Jesus i hehe, jala  haheheonna haheheon ni pamatang manang haheheon ni tondi? Prof. Wismoady S. Wahono sahalak na malo mandok ianggo haheheon ni Jesus Kristus ima haheheon ni tondi (sarupa tu horong gnostik) ndada haheheon ni pamatang. Tabor, sahalak na bisuk pe mandok ndang na tutu hehe Jesus ala adong do sahat tu penelitianna i tanoman na di bagasna adong osuari (tempat penyimpanan tulang belulang) di udean Talpiot na margoar Jesus. Hape ndada holan Jesus na naung hehe i na margoar Jesus. Adong do 3 goar na margoar Jesus di osuari i, alai ndada adong sian i na gabe saringsaring ni Jesus Kristus.

            Nunga tung mansai tangkas taringot na tutu do Jesus hehe sian hamatean marhite angka na masa uju di ari haehehonNa i jala on ma na gabe mangalusi angka pandapot manang pangantusion na so mamparhatutu taringot haheheon ni Jesus ima haheheon pamatang ndada haheheon ni tondi. Tomas na manurdukhon tanganna tu bogas labang pamatang ni Jesus. Anggo tondi ndada marholiholi jala ndada mardaging songon na jinama si Tomas; Jesus na rap mangan dohot siseanna di Emaus manang di tao Galilea. Dipangan Jesus do dengke, molo tondi ndada boi manganlang dengke songon na binahen ni Jesus. Torop jolma marnida haheheon ni Jesus, tontu na niidana ndada gombaran, ndada tondi, ndada sorminan alai tontu pamatang ni Jesus naung hehe i.

            Haheheon pamatang ni Jesus marasing do sian haheheon ni angka naung hehe andorang so masa haheheon ni Jesus Kristus. Molo haheheon na masa andorang so masa dope haheheon ni Jesus ima mulak mate do muse pamatangnasida. Alai ianggo haheheon ni Jesus Kristus, ima hahehon ni pamatangna paboahon hangoluan jala hamonanganta. Haheheon ni Jesus Kristus mamboan haimbaruon ma i tu dirinta jala di ngolunta. haheheonNa i do hangoluanta, jala na so hahuaon hamatean be ngolunta. Molo pe ingkon mate hita, alai taruli do hita haheheonta ala naung mian hita rap dohot Jesus Kristus naung hehe i. Ido umbahen ndang tarsirang hita sian asi ni roha ni Jahowa Debatanta nang binahen hamatean pe. Ndang be sihabiaran hamatean, ai Kristus do hangoluanta jala hamatean ima sada hauntungon di hita. Hamatean do parhitean laho taruli di haheheon jala tu hangoluan na so ra suda. Antong haimbaruon na marhite haheheon ni Jesus ima haimbaruon di parange manang ulaonta.

            Itabaritahon ma naung hehe Jesus Kristus i, ima hamonanganta. Ringgas ma hita mambaritahon hamonanganta. Unang be ganggu taringot haheheon ni Jesus Kristus, tutu do Ibana hehe jala mansai tutu jala haheheonNa i ima haheheon pamatang ndada haheheon ni tondi. Songon hata ni Ende di BE. No 515: 1: “Ringgas ma ta paboa naung monang Kristus i, Rade do hasesaan ni angka dosa i. Di goar ni Tuhanta i do hamonangan i! Ringgas ma tapaboa naung monang Kristus i.” Amen.

           

           

Ginurithon: Pdt. Daniel Bonardo Pane, S.Th.

HKI Resort Khusus Sei Semayang (08126563572)

 

Tidak ada komentar:

Posting Komentar