DANIEL PANE

SELAMAT DATANG DAN MENIKMATI YANG TELAH DISAJIKAN

Sabtu, 29 Oktober 2016

Bahan Jamita/ Khotbah Minggu XXIII Dung Trinitatis, 30 Oktober 2016: Jesaya 1: 10 - 18

BAHAN JAMITA
MINGGU XXIII DUNG TRINITATIS
Minggu, 30 Oktober 2016
Ev.: Jesaya 1: 10 – 18; Ep.: Lukas 19: 1 – 10; Patik: Patik I – X

HOLAN MARHITE ASI NI ROHA DO TARULI JOLMA I DI HAMUBAON NI ROHA
oleh : Pdt. Daniel Bonardo Pane, S.Th.
Patujolo
            Aha do umbahen torop jolma sai olo mian di bagasan dosa? Aut sugari boi rimanganta dohot itarajumi nang dirinta be, aha do umbahen sai songon margogo hita mangulahon dosa. Di pardalanan ni ngolu on sai godang do na mangganggu di ngolu pardagingon tarlumobi di ngolu partondion. Di tingki ro parungkilon manang sitaonon manang ndang dapot na niluluan pintor ragam do angka elaela asa boi manggohi angka pangidoanta, manang malua sian sitaonon nang parungkilon i, jala jotjot do dibahen sada alu laho manutupi saluhutna i sian na mandok: “marbisuk ma songon ulok” manang “boha bahenon diboto Tuhan i do saluhutna, basa do Ibana”. Jala sai dibahen do ritual parugamoan tu Jahowa hape ianggo rohanasida ndang adong tu Jahowa.
            Ima na masa di halak Israel tarlumboi di halak Juda hombar tu turpuk jamita on. Bangso naung dipillit Jahowa sian ragam angka bangso di portibi on, hape ndang marparbuehon songon bangso na tarpillit. Nang pe sai jotjot dipatupanasida sada ulaon parugamoan tu Jahowa jala pamangannasida manghatahon ende pujian hape ianggo roha dohot pingkirannasida ndada laho marsomba tu Jahowa. Asa lam tangkas hita mangantsusi turpuk jamita on, masuk ma hita tu hatorangan ni turpuk.

Hatorangan ni Turpuk
            Ianggo turpuk jamita on, ima sada pangungkapon tu si Jesaya anak ni si Amos (ndada panurirang Amos) taringot Juda dohot Jerusalem uju di ngolu ni si Uzia, Jotam, Ahas dohot si Hiskia, raja di Juda, alai ianggo di turpuk jamita on masa di tingki si uzia dope gabe raja di Juda. Marhite hatorangan on boi ma dohonon parbarita dohot hapanurirangaon ni si Jesaya dimulai hirahira partongaan abad VIII BC (andorang so Kristus). Jala sian i botoonta ianggo panggomgom di Israel Utara uju i ima Jerobeam II. Aha na masa uju partingkian i? Molo diida sekilas mansai sonang do ianggo ngolu ni halak Juda nang Israel Utara uju i, tarlumobi uju si Usia raja di Juda, jala jago nang angka alat-alat perang. Situasi i boi dohonon hinorhon naung gale do harajon ni Aram dohot Assyur na gabe musu utama ni Juda (2 Cronika 26: 22).
            Alai udut ni i, lam ginjang ma roha ni si Usia jala naeng gabe ibana na mambahen aturan di Bagas Joro, dohot do angka ulaon ni angka malim naeng diatur tarmasuk mambangkar pelean situtungon di Bagas Joro. Ditamba muse molo lam tu bagasna idaonta di naung hehe Raja Tiglat-Pilleser III manggomgomi Assyur jala na mambahen margogo harajaon i pola manaluhon Hamat, sada luat di harajaon Aram,  na mambahen adong punguan anti-assyur ima sian Raja Pekah sian Israel Utara dohot Rezin, Raja Aram. Sai diela do nian Ahas naung gabe Raja Juda asa parsidohot di horong i, alai dang olo ianggo si Ahas dang mangoloi i, mabiar ibana hamagoan harajaonna i. Laos i do dalanna Juda gabe negara boneka ni Assyur. Molo didok negara boneka na marlapatan ma i, ndang adong be gogo ni Juda nang diparugamoan dohot di hasomalan maradophon Assyur ala gabe Assyur do na gabe manggomgomi. Laos debata ni Assyur ingkon dohot do disomba halak Juda. Hinorhon ni biar ni Raja Juda dipangke do ragam sibahenon asa boi nian hot harajaonna i nang pe ingkon unduk gabe hatoban ni sada harajaon tarlumobi gabe parsidohot di parsombaon debata sileban.
            Situasi na masa i ma gabe lam torop ma angka dosa binahen ni Juda maradophon Jahowa. Dipatupa nasida do ritual parugamoon hombar na somal diula, alai gabe hasomalan sambing do diulahon i. ndang adong be dihangoluhonhon sude angka ende pujian, nang panombaon i. ndang marparbue hadaulaton (kesalehan/ peribadahan) nasida di ngolu nasida. Nunga marsibon lomona be di punguan i, jala nunga dihagigihon nasida angka na denggan; marhapal songon batu do sipareonnasida manangihon hata ni Jahowa. Dia na boi pasonang roha dohot boi manggohi na di rohana ido dilului jala dibahen nang pe maralo tu na hinalomohon ni Jahowa.
            Molo di bagas joro pamangannasida manjou jala mangendehon Goar ni Jahowa, hape gok bisa (sorop) do ianggo pamangannasida siganup ari, hata gabus, panginsahi, dohot asupasup na so ture do dihatahon sian pamangannasida; dipaherbangnasida do tangannasida martangiang tu Jahowa, alai di siganup ari sai diulahon nasida do songon i laho marsomba jala martangiang tu debata sileban, laos tanganna i do dipangke manggosagosa angka na pogos, angka na mabalu dohot na so pot  marama so pot marina. Ditangihonnasida hata ni Jahowa, alai ndang adong ianggo dipeop, alai molo hata ni malim ni debata sileban sai ido dipeop manang ditangihon. Dipelehonnasida pelean, ndada laho manghamauliatehon angka pasupasu Jahowa alai dipangke do i laho manutupi hajahatonnasida asa tung marpangulahi roha ni Jahowa mida hajahotonnasida, alai sai dihajotjothon do mangulahon na jahat (ay. 10 – 15).
            Tudia nama ujungna dosa i? dosa mamboan jolma mabiar manang ganggu di ngoluna; dosa mamboan jolma i paraloan, ianakhon maralo tu natorasna, suami maralo tu inantana, parhalado maralo tu ruasna, uluan maralo tu naposona, dohot lan paraloan na asing, jala paraloaan i ndada paraloan na denggan alai paraloan holan manggohi hisap dohot tahi na jahat di roha dohot dipingkiranna; dosa mambahen jolma i loja jala sorat laho mamingkiri boha jala tudia nama ngolu on; laos ujungna dosa i mamboan jolma i tu hamagoan dohot hamatean saleleng ni lelengna. Hamagoan di parsaoran na denggan, hamagoan di dame na sumurung, hamagoan di sonang ni roha dohot tondi, hamagoan di holong ni roha dohot di hasadaon.
           Diuduti di ayt 16 – 18 majou hita asa malua sian dosa i. aha do sibahenonta? Ingkon jumolo ma tangkas idaonta marhite haporseaonta nang naung tarsurat di Buku na Badia, holan ala ni asi ni roha ni Jahowa sambing do na maungkap pintu haimbaruon dohot hamubaon ni roha. Ndada ala naung itapangido i masa, alai dilehon jala diungkap Jahowa do ala asi ni rohaNa sambing. Di na laho manjalo jala taruli di asi ni roha i, jumolo asa mamburi, mangurasi diri (ay. 16) asa ias dang adong be dapot nanggo saotik hajahaton manang pingkiran dohot roha na jat di ngoluna, jala pasohothon laho manjahati. Mangguruhon mambahen na denggan, mangalului uhum, mamintori na nirupa, patingkoshon uhum tu na sopot so marama, jala mangondi angka na mabalu (ay. 17). Marhite ayat on, diajarhon do hita laho mangurupi dongan na gale jala na patut urupon. Unang pasiding uhum tu angka paradongan jala pasintong uhum tu halak na pogos. Dungi ro tu Ibana asa mardabudabu (berperkara) (ay. 18). Di ayat 18 digombarhon songon sada paruhuman, jala Jahowa sandiri Panguhum. Ibana do Panguhum na sasintongna, jala Panguhum na so boi tuhoron marhitehite hepeng manang pelean. Ibana do patupahon hasesaan ni dosa tu ganup na manolsoli dosana jala olo marhamubaon ni roha jala manghangoluhon panobusionNa di na mandalani ngolu on. Abit bunga dapdap dohot abit hasumba, ima 2 ragam na paboahon gombaran dosa. Marhite asi ni roha, na rara dibahen ias songon itak (Terj. Indonesia: menjadi Salju) manang hapas (terj. Indonesia: menjadi bulu domba). Nang pe marasing terjemahan, alai sada do pangantusionna ima: “haiashon, kesucian, tak bernoda sedikit pun, putih memiliki sifat tenang, damai, dan penuh sukacita). Ndada ala ni pambahenanta umbahen na boi hita ias, alai holan ala asi ni rohaNa sambing na manjou hita tu haimbaruon taruli di ngolu na gok dame, sonang di partondion nang di pardagingon, jala margogo mandalani ngolu siganup ari.

Hahonaan ni Turpuk
            Di taon 1517, masa do pangajarion na mangajari hita asa lam tu godangna hita pasahathon pelean (marhite perak) asa boi malua dosanta dohot tondinta nang angka tondi ni donganta nang keluarganta naung marujung sian api penyiksaan (Purgatori). Dung i ro ma sahalak Pastor ima Ps. Dr. Martin Luther na barani ibana manghatindanghon na sintong taringot tu haluaon nang pe godang angka donganna na mansogohon songon i nang Paus na manggomgom uju i. dipaluar do Martin Luther sian Kepastoran. Alai ndang na gabe mansohot ibana manghatindanghon na sintong i, asa lam mananda jolma i, ndada ala ni gogonta manang pambahenanta na denggan i boi malua hita sian paruhuman manang malua sian parhatobanon ni dosa, alai holan ala asi ni roha ni Jahowa sambing do.
            Antong, di tingki sadari on, ro do joujou tu hita angka na loja jala na sorat binahen ni dosa, asa ro hita tu Jahowa marhite Jesus Kristus. Ibana manjou hita asa tubu di hita hiras ni roha, tubu dame, tubu hasadaon, tubu sonang ni roha nang di partondion, jala ndang tahuton mandalani ngolu siganup ari. Mardame ianakhon tu amana, gok dame saluhut pangisi ni keluarga, na bermasyarakat, na marnegara tarlumobi na marhuria. Sahat tu sadari on nang di tingki on, binsan boi dope itaida mataniari dohot manghilalahon alogo na mangullus nang boi hita marhosa, ima tingki parasian jala joujou i pe masa do sahat tu nuaeng. Ro ma hita tu Ibana, ai holan di Ibana do adong hasesaan ni dosa. Sai tu Ibana ma hita ro, ndang be tu angka debata manang manghaposi angka sumbia ni angka ulpuhan ni hadatuon, manungkun jala manghaposi sumangot dohot sahala ni ompu, martondung dohot maniti ari di ulaon hasipelebeguon holan laho mangalului sonang di pardagingon manang mandapot songon na di bagasan roha, hape gabe tu hamagoan do ujungna i.
            Nunga patar be holong dohot asi ni roha ni Jahowa tu hita marhitehite Jesus Kristus naung mate humonghop hita angka pardosa, ala marhite mudarNa na durus di Golgata, mambahen pita dohot ias hita sian dosa. Mudar ni Jesus i do na mamburi dohot paiashon hita asa taruli hita di hangoluan na sasintongna. Molo nunga taruli hita di hasesaan ni dosa udutan ma mambahen na denggan tu saluhutna, nang tu angka jolma dohot sude angka na tinompa. Parulaon na denggan ima sada tanda hamauliateon ni rohanta tu Ibana naung manobus hita. Antong, songon naung pinalua ni Jahowa hita marhite Jesus Kristus, itapangke ma tingki on laho pasangphon Debata Ama, dohot AnakNa Tuhan Jesus Kristus dohot Tondi Parbadia, amen. Soli Deo gloria ( holan di Debata ma hamuliaon).


Tidak ada komentar:

Posting Komentar