DANIEL PANE

SELAMAT DATANG DAN MENIKMATI YANG TELAH DISAJIKAN

Sabtu, 30 Januari 2016

Bahan Jamita/ Khotbah Minggu Sexagesima, 31 Januari 2016; Jeremia 1: 4 - 10

BAHAN JAMITA
MINGGU SEXAGESIMA
Minggu, 31 Januari 2016
Ev.: Jeremia 1: 4 – 10; Ep.: 1 Korint 13: 1 – 13; S. Patik: 1 Kronika 28: 20

Oleh: Pdt. Daniel Bonardo Pane, S.Th.

DISURU MANGHATINDANGHON HASINTONGAN DOHOT HATIGORAN
Patujolo
            Aha do hapatean angka ulaon manang panghobasionta naung itaulahon manang naung itahobasi di portibi on? Torop do halak mangulahon angka ulaon manang manghobasi sada ulaon ala adong na naeng dibuat sian i, jala angka na binuatna i ima tu na denggan holan tu dirina. Maol do jumpang jolma mangulahon sada ulaon na mambahen dirina gabe sada sisogo manang gabe dihosomi hinorhon ni angka na sintong dohot na bonar. Gabe tartutup do na sintong dohot na bonar asa dijalo sada punguan, jala asa aman ngoluna di humaliangna. Tontu mansai maol do manghatindanghon hasintongan dohot habonaron, alai ndang ala ni i gabe adong sidalian laho ndang mangulahon hasintongan dohot habonaron.
            Marpardomuan do hadaulaton dohot hasintongan dohot habonaron (hatigoran). Halak na mangulahon hadaulaton alai ndang mangulahon hasintongan dohot habonaron, marisuang do hadaulatonna i. Songon i do nang mangulahon hasintongan dohot habonaran alai ndang mangulahon hadaulaton, marisuang do nang ulaon hasintongan dohot hadaulaton i. Aha do hadomuan tu turpuk jamita on? Tangkas ma itapaihutihut hatorangan ni turpuk on.

Hatorangan ni Turpuk
            Turpuk jamita on ima sada panjouon ni Jahowa, Debata tu si Jeremia. Jerima, anak ni malim Hilkia na sian Anatot, ima huta Betlehem. Hatiha i Jehuda digomgomi Yosia anak ni si Amon di taon 627 sM. Uju i masa do reformasi manang haimbaruon na binahen ni Raja Josia taringot tu parugamoon halak Juda. Alai nang pe naung dibahen Raja Josia haimbaruon di ruhutruhtu parugamoon, alai molo angka parange na jat ndang marhamubaon dope. Dung sidung pamarentaon ni si Josia, diuduti ma si Joahas, sahat tu si Joyakim sian pompbaran ni Yosia, sai jotjot do dipangke manang diulahon ruhutruhut parugamoon, ndada laho patuduhon jala papatarhon hasintongan dohot hatigoran, alai holan formalitas do parugamoon i dibahen. Tarlumbi dung sidung pamarentaon ni si Josia, lam mandao do halak Juda sian lomo ni roha ni Jahowa. Lam tu mandatdati do halak Juda mangulahon na jat, sai marsomba do nasida tu ganaganaan dohot angka debaat portibi on. Sai dipapeol do hasintongan dohot hatigoran, jala holan di hata do mandok manghaposi Jahowa, alai di pambahenan ndang adong na patandahon songon halak na marhaposan tu Jahowa. Torop do angka panurirang pargapgap na mandok panurirang alai gapgap do jamitana. Boha asa dame na mian, alai dame sipaotooto do na adong.
            Di tingki na masa i, ro ma hata ni Jahowa mamanghulingi si Jeremia. Ganup panurirang na mandapot hata ni Jahowa, didapot do sian pangungkaponna. Di ayat 4 – 5, tangkas do jahonta taringot pamiliton manang panodohon ni Jahowa tu si Jeremia. Andorang so di bortian dohot naung dibortian inana pe si Jeremia, nunga ditanda Jahowa ianggo ibana, jala nunga diparbadiai Jahowa hian ibana. Jala dipabangkit ma ibana gabe panurirang tu angka bangso. Di ayat 4 on tangkas do idaonta, ditanda Jahowa do sude angka na tinompaNa i. Marhuaso do Jahowa mananda saluhutna, jala guru tu Ibana do saluhut angka na tinompa. Di jou do si Jeremia gabe sada panuriangNa laho manuriranghon tu halak Juda taringot angka na naeng masa, ndada holan tu halak Juda, dohot do tu sude angka bangso (na uju i, bangso na didok dison ima Juda, Assyur, Mesir, dohot Babel, ima bangso na mansai gogo hatiha i). Nunga ditanda jala nunga diparbadiai Jahowa si Jeremia gabe sada panurirang. Marhite on marlapatan ma i, molo nunga ditanda Jahowa na tinompa jala dijou gabe sada ulaulaNa, ndang hea ditadinghon di ngoluna; nang pe torop halak na gabe mansogohon na pinilit ni Jahowa, alai mansai lomo do roha ni Jahowa tu na pinilitNa i, molo diulahon do ulaon hombar tu na jinalona sian Jahowa.
            Uju i, poso dope si Jeremia. Umur haposoon ima sada umur na so pola dibege halak dope hatana alani habajaronna (ay. 6). Ndang pola dipaboahon sadia godang umur ni si Jeremia, alai haposoon i do dihatahon di turpuk jamita on. Apostel Paulus mandok tu si Timoteus di 1 Timoteus 4: 12, asa unang ma hu roha ni halak mida si Timoteus, siala haposoona. Umur haposoon ndang gabe penentu di panjouon dohot tu parsuruon ni Jahowa. Ndang ala ni haposoon gabe ndang dijou, manang ndang ala ni hatuaon gabe parsidohot di panjouon di hapanurirangon. Mansai borat do nian ulaon hapanurirangon, tarlumobi di haposoon. Ai gabe haleaon do jambar ni angka panurirang binahen ni portibi on. Dibahen si Jeremia do ala ni haposoona i gabe sidalian mangalusi hata ni Jahowa i.
            Alai dipinsang Jahowa do Ibana, unang dok: na bajar dope ibana. Na ringkot, manang tudia disuru Jahowa ibana, tusi ma ibana laho; jala manang aha pe tona ni Jahowa tu ibana, ingkon i do ditonahon (ay. 7). Ndang adong be sidalian: aha sihataanku, songon dia dohononku, alai na ringkot ima haradeon diri ni panurirang mangulahon jala pabotohon dia do na nilomohon ni Jahowa di ngolunta on. Mamereng angka na masa uju di ngolu ni si Jeremia pasti adong jala godang do na gabe sihabiaran. Mabiar dihurunghon, mabiar nang mate di pardagingon, jala mabiar disogohon. Alai dilehon Jahowa do jaminan, manang aha pe na masa sai didongani Jahowa do ibana, jala paluahon ibana, ninna Jahowa (ay. 8). On ma bagabaga ni Jahowa tu angka na pinilitna laho paboahon hataNa tu saluhut bangso, “sai dongananKu do ho”.  Pandonganion ni Jahowa ima pos ni roha, jala ndang mian be adong biar di bagasna. Molo pe ingkon mangadopi hamatean di pardagingon, alai guru Jahowa do ianggo tondi ni ganup na tinompaNa. Dung i, diida si Jeremia marhite pangungkaponna i, dipatoltol Jahowa tanganNa manjama pamanganna, jala ido hataridaan nunga dilehon Jahowa be hata na ingkon sipasahathon ni si Jeremia di hapanurirangonna i (ay. 9).
            Dungi i, sahat ma tohonan hapanurirangon ni si Jeremia na sian Jahowa, Debata Ama i. Aha do ulaonna? Ima mangaranapi angka bangso dohot angka harajaon, laho mangurati dohot maniaphon, mangago dohot mangaloha, paulihon dohot manuan” (ay. 10). Marhite ayat on, boi do dianalogihon halak Israel ima songon tano di ladang, na gok duhutduhut, angka sugasuga manang angka suansuanan na so hasea. Ingkon jumolo do i di rambas suansuan i, dungi diombak ma tano i, laos dipadenggan ma asa boi ditanom angka suansuanan na marparbehon na denggan jala na tonggi. Songon i do halak Israel nang angka harajaon di humaliang, angka hajahaton nang angka pingkiran na jungkat ima gabe suansuanan na so hasea jala angka sugasuga. Ingkon do dirambas jala tano i diombak, asa boi muse inganan hatubuan ni parbue na denggan dohot na tonggi. Alai ndada si Jeremia na patupahon i, alai Jahowa sandiri do na patupahon i. Ai dihagigihon Jahowa do angka parange na jat, alai dihalomohon do angka parange na denggan hombar tu hata-Na. Sian ayat 10 on, tangkas do dipaboahon sude angka huaso di portibi on, adong do i di toru pat ni Jahowa ala ni huasoNa na so hatudosan i.
            Dung i, diida si Jeremia muse sada pangungkapon taringot sada “dangka ni hau na rata” (sebatang dahan pohon badam) (ay. 11), na paboahon saut jala ingkon saut do sude angka na dihatahonNa i tu si Jeremia, jala hasatiaon ni Jahowa tu angka hata na didokNa i tu si Jeremia (ay. 12). Laos di ayat 13 muse diida si Jeremia sada pangungkapon taringot sada “hudon na gurgur”, na paboahon na adong sada harajaon tungkan utara pul jea tu sandok isi ni tano on (ay. 14). Ayat 14 on paboahon, na ro sada harajaon marhite angka hagogoon ni harajaonna i, dohot hagogoon ni parporanganna i maniaphon sude angka bangso, termasuk bangso Juda. Ndang pola dipabotohon harajaon dia do na didok dison. Alai molo itapaihutihut sejarah ngolu ni Israel taringot harajaon na manggomgomi i boi ma dohonon harajaon dison ima harajoan ni Junani nang harajaon ni Rom. Alana uju di harajaon na dua i, mansai hansit do parngoluon ni halak Israel (Jahudi) sahat tu parngoluan ni Kristus nang huria na parjolo i. Alai dipaloas Jahowa do masa sisongon i. Ndang na mandok na so margogo Jahowa asa unang masa i. Boi do ndang pola masa sisongon i, alai dipaloas Jahowa do asa masa. Boasa? Ai mansai jungkat do angka pangalaho ni bangso ni Jahowa on, ndang adong be roha biar mida Ibana. Marsiboan lomona be, jala ndang na sintong be hadaulatonnasida i (ay. 15 – 16).

Hahonaan ni Turpuk
            Boha do hita angka parhobas di huria (Pandita, Sintua, nang angka Parhalado) manghangoluhon parsuron ni Tuhanta tu hita marhite poda tohonan i? Mansai sangap do idaon jala begeon ditingki mangalusi sungkunsungkun pangoloion di poda tohonan i alai ndang adong roha laho manghangoluhon saluhutna i. Itaingot be ma, parrohon rimas ni Jahowa do sisongon i tu dirina nang tu ngoluna. Itaulahon ma ulaonta i songon naung itaundukhon jala naung itaolohon uju dipabangkit gabe parhobas di huria i. Unang be sai mangalului sangap, sinamot marhite mangulahon tohonan i. Ringkot do sinamot di portibi on jala mansai ringkot. Alai unang holan laho mangalului sinamot gabe tading di tohonan sasintongna.
            Ganup halak na porsea, tongtong do parsidohot hita gabe ampuna ni Jahowa marhite Jesus Kristus. Ala gabe ampuna ni Jahowa angka na porsea i, ndang adong be sidalian laho mangulahon parbaritanaulion. Marbarita na uli marhite hata, pambahenan nang pamikirion. Aut sugari dilehon hita pamiliton, dia do na ringkot sipillitonta, dibursikhon jolma hinorhon ni hasintongan, manang dibursikhon Jahowa hinorhon ni ndang mangulahon hasintongan? Itaingot ma, molo sai itajaga do holan ngolu haportibion gabe tading ngolu partondion, songon alogo sambing ma ngolunta on. Alai naeng ma ringkot hita parsidohot laho mamaaritahon barita na uli, barita hamubaon, barita haluaon tu angka donganta, humaliangta, tu ganup keluarga. Molo pe so ditangihon nasida barita i, Jahowa sandiri do na patupahon angka lomo ni rohaNa tu na so mangoloi hataNa i.
            Nang pe mansai dokdok jala maol, alai ndang na gabe i sidalian laho ndang mangulahonsa. Sai itabaritahon ma barita na uli, barita hasondangan ni ngolu dohot tondi, barita haluaon dohot las ni roha. Ai adong do bagabaga ni Jahowa tu angka na mangulahon hataNa: sai na dongananKu do ho, jala paluahonKu do ho. Amen.

Angka Usulan ni Ende:

  1. 10: 1 – 2 + 4
  2. 246: 3 – 4
  3. 464: 1 + 3
  4. 240: 1 + 3
  5. 666 : 1....
  6. 518: 3 – 4
  7. 807: 1.....

Tidak ada komentar:

Posting Komentar