DANIEL PANE

SELAMAT DATANG DAN MENIKMATI YANG TELAH DISAJIKAN

Rabu, 18 Juni 2014

Bahan Jamita Minggu I dung Trinitatis, 22 Juni 2014



BAHAN JAMITA
MINGGU I DUNG TRINITATIS
Minggu, 22 Juni 2014
Ev.: Mateus 10: 24 – 38; Ep.: Jeremia 20: 7 – 13 (11, 13); S. Patik: Kolose 3: 16

Pdt. Daniel Bonardo Pane, S.Th.

UNANG MABIAR MARBARITA NA ULI!
Patujolo
            Molo naeng paborhathon sada anak, manang na hinaholongan tu sada luat pasti do natoras manang na manghaholongi mambohali anak manang na hinaholonganna i asa adong tioponna di luat na naeng ditopotna i. Ragam do pambohalion i dipatupa. Adong do pambohalion di bidang bolanjo, nang pambohalion di poda manang tona. Pambohalion i ringkot do i asa diboto na naeng borhat i do aha manang dia do sibahenonna di luat na naeng sitopotonna, jala songon dia do pangalangkaan ni ngoluna di luat i. Asa unang adong kegamangan laho mandalanhon ulaonna di luat na naeng sitopotonna i.            Songon i do turpuk jamita on. Di tingki naeng dipaborhat Jesus angka sisesanNa  laho marbarita na uli, dibohali do angka siseanNa i asa adong bohal ni angka sisean laho marbarita na uli. Mansai borat do mamboan doho mambaritahon barita na uli tarlumobi di tingki panurat ni turpuk on. Sahat do ingkon hamagoan hosa jolma na mamboan jala mambaritahon hosa. Aha do na binaritahon di barita na uli? Barita na uli marimpola do taringot Harajaon ni Debata, Ama i dohot holong ni rohaNa, jala sudena i nunga patar be di bagasan Jesus Kristus. Lapatanna, mambaritahon barita na uli ima mambaritahon taringot Jesus Kristus.

Hatorangan ni turpuk
            Mambaritahon barita na uli marlapatan do i mambaritahon Harajaon ni Debata. Mambaritahon harajaon pasti do dang malua i sian panggomgomion (raja) jala haundukhon na ginomgomanna. Debata Jahowa marhite Jesus Kristus na gabe Raja di harajaon ni Debata. Alani i, halak naung mian di harajaon ni Debata nang pe mangolu dope di tongatonga harajaon na diportibi on, Debata Jahowa marhite Jesus Kristus ma haundukhon ni ngoluna. Haroro ni Harajaon ni Debata di bagasan Barita na Uli ancaman do i tu harajaon ni portibi on. Alani i, dihasogoon portibi on angka parbarita na uli na mambaritahon harajaon ni Debata. Pola do ingkon hamagoan hosa, gosagosa, jala hadokdokon do tumpal ni parbarita na uli sian portibi on, alai hangoluan na manongtong do tumpalna sian Harajaon ni Debata. Jesus songon hapapatar ni Harajaon ni Debata ingkon do manaon na hansit, jala na bernit nang na dokdok laos pola mate tarsilang hinorhon ni panulak ni portibi on di Harajaon ni Debata. Alai ndada mansohot disi, diuduti do dohot haheheon dohot hamuliaon ni Jesus marhite hananaekNa tu surgo.
            Jesus pe ditulak portibi on alani barita Harajaon ni Debata do na binoanNa, Harajaon hatigoran dohot hasintongan asa sude jolma i mananda hatigoran dohot hasintongan (hombar hata ni Jahowa). Nang angka sisean i pe pasti do mangadopi ragam hamaolon na sibolusonnasida laho marbarita na uli. Ai ndang hea sumurung anak sesisean sian guruna, manang naposo sian indukna (ay. 24). Guru do na mangajari sisean, jala guru gabe tiruan tu angka sisean. Parjolo do pengalaman ni guru adong sian pengalaman ni sisean. Jala mansai ringkot do guru di angka sisean, jala ndang boi dao sisean sian guruna. Posisi on, Jesus gabe guru jala angka apostel gabe sisean. Jesus gabe tiruan tu angka sisean laho mambaritahon taringot Harajaon ni Debata marhite Ibana. Naposo sian tuanna. Tuanna do na boi mamarenta angka naposona (pelayan, hamba), jala naposo unduk do tu hata tuanna. Jesus gabe Tuan, jala angka apostel gabe naposo. Marlapatan ma, Jesus mamarenta angka apostel i laho marbarita na uli, jala angka apostel i pe ingkon unduk do tu panuruon ni Tuanna. Ai molo denggan do guru i, denggan ma siseanna. Songon dia pangajarion ni guruna songon i do na masa tu angka sisean. Molo Jesus do gabe guru, marlapatan songon dia na masa tu Jesus, songon i do na ingkon masa tu angka apostel (parbarita na uli). Alai molo gabe Belsebul do dibaen guruna, songon i ma tartompa ngolu ni sisean ni si Belsebul i rap dohot dongan sajabu ni si Belsebul (ay. 24 – 25). Belsebul ima uluan ni sibolis, na so olo unduk tu hata ni Jahowa, na mangelaela angka jolma i mangalo tu patik dohot uhum ni Jahowa. Antong halak na manulak barita na uli, na so manjanghon barita na uli, jala na so olo unduk tu hata manang patik ni Debata, manggosagosa angka parbaritana uli hinorhon ni barita na uli na binoanna, boi ma goaron dongan sajabu si Belsebul ma ibana.
            Ayat 26 pabotohon tu hamuliaon ni Jahowa na naeng sipapatarhon tu angka sisean dohot angka parbarita na uli, songon tumpal hamonangonna na marbarita na uli. Buni do hamuliaon ni Jahowa binahen ni portibi on dohot hagiotna alai patar ma i di ari marsogot, na martudutudu tu paruhuman na parpudi. Ari paruhuman ni ganup jolma saguru tu na niulana di ari hangolunna uju mangolu ibana. Ndang adong be na buni, nang tumpal hamonangon i pe patar do di ari i.
            Andorang so ditanda angka sisean Jesus, manang andorang so dipillit Jesus angka sisean i, pasti do dang diboto angka sisean i angka na naeng masa, jala ndang diboto nasida hian taringot harajaon na songon dia do impola ni parbarita na ulion i. Alai molo nunga dipatorang jala diajari Jesus nasida, pasti do nunga diboto nasida aha do impola ni barita na uli na naeng sibaritahonnasida. Jala angka hata na diajarhon Jesus jala tu nasida, ido dibaritahon tu partungkoan (ay. 27). Partungkoan, inganan parpunguan angka na tuatua, jala disi ma manghatahon taringot angka na masa di sada huta manang lungguk. Partungkoan, marlapatan do i muse inganan pangajarion ni natoras tu ianakhonna manang inganan parsiajaran tu siseanna. Somal do di Israel jabunasida marloteng, jala loteng i inganan parpunguan ni pangisi ni jabu, jala disi ma pangajarion taringot hata ni Jahowa.
            Nang pe dokdok sitanon di portibi on, nang pe boi dibunu portibi on pamatang ni parbarita na uli, alai molo tondina ndang na boi bunuon ni portibi on. Jahowa do nampuna pamatang dohot tondi ni ganup jolma na tinompaNa, jala Jahowa sandiri do na marhuaso laho dihahua jala tu dia do tondi dohot pamatang i, tu naroko do manang ndang. Molo songon i, ndang portibi on hape sihabiaran, ai molo mate pe binahen ni portibi on, pamatang do mate, alai ia tondi ndang na gabe matee, alai mulak do tu nampunasa, jala marudut ma tu paruhuman na parpudi i (ida. Ay. 28). Manghabiari marlapatan do tu haundukhon dohot pamelehon diri tu Ibana Nampuna hita.
            Ay. 29 – 31 pabotohon unang mbiar jala na mansai arga do hita angka parbarita na uli di adopan ni Debata, Ama i, jala diramoti dohot diparateatehonna hita di portibi on. Jala diboto do na di bagasan rohanta, gariada obuk saluhutna na diulu pe nunga dibilangi. Balga na i antong pangaramotion ni Debata Jahowa tu angka na manghabiari Ibana di ngoluna. Antong unang mabiar marbarita na uli, ima manghatindanghon Jesus di jolo ni jolma, manghatindanghon hatigoran dohot hasintongan di jolo ni jala manghatindanghon Harajaon ni Debata di jolma. Ise do na manghatindanghon Jesus di ngoluna, ido na dihatindanghon Jesus di jolo ni Damang, Jahowa Debata (ay. 32). Parsidohot do hita na manghatindanghon Jesus asa hita dihatindanghon Jesus gabe sabagas, sajabu dohot Jesus di banua ginjang, di Harajaon ni Damang i, di Harajaon hadameon dohot las ni roha na manongtong. Alai ise na mansoadahon Jesus di jolo ni jolma, laos soadahonNa do di jolo ni Damang na di banua ginjang. Halak naung disoadahon Jesus ima halak na so sabagas manang sajabu rap dohot Jesus di banua ginjang, di Harajaon ni Damang. Jala ingananna tu inganan na gok anggukangguk bolon dohot hapariron na manongtong jala boi ma dohonon dongan sabagas manang sajabu ni si Belsebul, ala dung ojak be harajaon ni Damang i, si Belsebul didabu do tu api na so ra mintop rap dohot angka donganna (ida. Pangungkapon 16 – 18).
Ay. 34 – 36, haroro ni Jesus tu portibi on mambahen parsirangan tu angka na porsea tu Ibana sian angka na manulak Ibana. Unang ma hinorhon ni partuturon, keluarga, dongan, aleale gabe mandao hita sian Jesus. Ringkot do na markeluarga, na martutur, na maraleale alai itaingot ma mansohot do i saluhutna di tingkina be, jala so tung hinorhon ni i gabe so partohap gabe dongan sajabu dohot dongan sabagas hita di harajaon ni Damang rap dohot Jesus Kristus.
Gabe sisean ni Kristus ndada marlapatan mandapot hasonangan sian portibi on. Disogohon portibi on do angka sisean ni Kristus. Angka sisean ni Kristus ima halak na marbarita na uli, manghatindanghon Jesus di ngoluna, jala rade mamorsan silang di ngoluna (ay.38). Silang didok dison ndang ingkon manghunti hau silang, alai mananhan mamorsan angka na dokdok sian portibion, angka hatahata na so tutu maradophon hita sian portibi on, angka panggosagosa ni portibi on, dohot ragam hasusaan na asing. Alai na ringkot botoonta, ndang hea diampehon Debata silang i lobi sian na boi itaporsan. Manahan ma ro di ujungna, na pe hansit gabe siihuthon Kristus di portibion, alai martua ma hita gabe siihuthon Kristus di Harajaon ni Damang.

Refleksi Teologis
            Angka ise do nuaeng parbarita na uli? Ima halak na marhatopot dirina Kristen, siihuthon Kristus manang sisean ni Kristus. Marbarita na uli na marlapatan manghatindanghon holong ni roha ni Debata tu portibi on marhite Jesus Kristus, manghatindanghon barita hamubaon ni roha, manghatindanghon barita haluaon, jala manghatindanghon Jesus gabe panggomgomi di ngoluna dohot di rumatanggana. Marbarita na uli adong do dua parhiteanna:
  • Marbarita na uli marhite hata: manghatahon denggan ni basa ni Debata marhite Jesus Kristus di bagasan ngoluna, hata na gok pujipujian, ende psalmen, hata na marimpola songon na siniraan. Ndada hata na roa, hata gabus, hata gasip, manang manghatahatahon donganna.
  • Marbarita na uli marhite parange: boha do parangenta mambaritahon naung ginomgoman ni Jesus do ngolunta. Tanda ma i sian parange na so olo mangotootoi donganna, parange na so mambahen susah, parange na gok haundukhon di hata ni Debata, mangulahon ulaonna gok biar mida Debata.

Ragam do hamaolon na diadopi angka parbarita na uli. Adong ma i marhitehite angka elaela ni portibi on, hagiot ni daging, keluarga, tutur, aleale, nang angka arta dohot sangap sian portibi on. Boi do hinorhon ni i, gabe lupa hita na Kristen do hita manang sisean ni Kristus, jala adong na gabe mansoadahon Jesus asa dapot saluhut angka elaela ni portibi on, hagiot ni daging, keluarga, tutur, aleale, nang angka arta dohot sangap sian portibi on. Hinorhon ni hansit ni ngolu pe boi do mambahen halak Kristen i lupa na Kristen ibana, manang ndang diperdulihon Kristen ibana. Jala adong do halak na marhamaol ngoluna hape laos mago do ngoluna di ari marsogot.
Adong do 3 na ingkon adong di halak Kristen:
  • Marbarita na uli dohot manghatindanghon Jesus di ngoluna
  • Rade gabe sisean, na marlapatan rade ditopa (ditempah/ didisiplinkan) Jesus
  • Mansoadahon diri dohot mamorsan silang

Jala unang itarimpu molo gabe sisean ni Kristus manang gabe parhalado di tonga ni huria lam sonang ngolunta diportibi on, jala unang hita holan laho mangalului sangap, hamoraon sian portibi on gabe sahalak Kristen manang gabe parhalado. Sipata olo do hita ditulak, manang disogohon keluarga, tutur, aleale, hinorhon ni parbaritaulionta, alai unang ma alani i gabe so partohap hita gabe dongan sajabu manang dongan sabagas ni Kristus hita di harajaon ni Damang. Lam itahatindanghon hita Kristen manang lam ringgas mangula di huria i, olo do lam rarat angka parungkilon, sipingkiron, na hansit, pangeleleion sian portibi on, alai manahan ma hita saluhutna, unang gabe mansohot hita gabe Kristen manang gabe pangula di huria i. Dung jumpang ari na balga i, patar ma idaonta hamuliaon ni Debata jala jaloonta ma tumpal hamonanganta i.
Unang mabiar Marbarita na uli didia pe hita mian jala mangula. Nang marhitehite hata dohot marhitehite parange. Sai diramoti Debata Jahowa jala didongani Jesus Kristus nang parsaoran ni Tondi Parbadia do ganup parbarita na uli, nang ngoluna dohot tondina. Ganup na mangula adong do upana i. Alani i halak parbarita na uli adong do upana i (ndada holan na rumang manang rupa ni perak, hepeng, arta). Sai didongani Jahowa, Ama i ma hita marhite Jesus Kristus dohot parsaoran ni Tondi Parbadi ma hita na marmbarita na uli on. Amen.

Ende huria
15: 1 – 2, 8
116: 1 – 2
111: 1 – 2
113: 1, 3
238: 1.....
512: 1, 4
515: 1.........

Tidak ada komentar:

Posting Komentar