DANIEL PANE

SELAMAT DATANG DAN MENIKMATI YANG TELAH DISAJIKAN

Senin, 24 Agustus 2020

Bahan Jamita Minggu, 30 Agustus 2020: 5 Musa/ Ulangan 18: 9 – 14

BAHAN JAMITA

Minggu XII Dung Trinitatis

Minggu, 30 Agustus 2020

Ev.: 5 Musa 18: 9 – 14; Ep.: Ulaon ni Apostel 19: 13 – 20; Patik: Patik I – X

 

UNANG ULAOHON ULAON HAHOLOMON I (OKULTISME)

Pdt. Daniel Bonardo Pane, S.Th.

Patujolo

            Di hamajuon partingkian sinuaeng torop dope halak na porsea tu ragam pangajarion na sian ulaon hagolapon. Ragam ni angka panjaha taringot ngolu na naeng ro, angka primbon, zodiak, ramalan nasib dohot ragam ulaon hagolapon na asing. Nang pe sai didok nunga lam tu majuna partingkian sinuaeng marhite lam torop angka pangantusion dohot hamajuon tekhnologi, alai sai adong dope na manghaposi angka gogo ni ulaon hagolapon marhite na maniop partahanan ni daging, parmanisan, manjalo sahala manang sumangot sian angka naung mate, martondung, manitiari dohot na suman tusi. Boto hamu ma, dihagigihon Jahowa do angka jolma na manghaposi jala mangulahon ulaon sisongon i. Laos ido turpuk jamitanta di ari Minggu, 30 Agustus 2020 on asa unang be hita parsidohot di angka ulaon okultisme manang ulaon na mangasahon angka gogo ni sibolis na adong di portibi on. Asa boi lam antusan dia do pangajarion ni Jahowa marhite hataNa di 5 Musa 18: 9 – 14 on, masuk ma hita tu hatorangan ni turpuk.

 

Hatorangan Ni Turpuk

            Torop do na bisuk mandok anggo buku 5 Musa on ima na ginurithon ni si Musa, alai pangantusion angka na bisuk mandok ndang na gabe si Musa na manggurithon buku on na marsiala do i di buku 5 Musa on disurathon taringot hamatean ni si Musa (bindu 34), jala dang tarjalo pingkiran si Musa manurathon taringot hamateanna. Molo manat hita manjaha 5 Musa 1: 1: “On do hata, angka na pinaboa ni si Musa tu sandok Israel...”. tangkas do na so si Musa manurathon buku on, alai sahalak na manusun angka hata/ jamita ni si Musa tu bangso Israel. Di hata na asing didok buku on deutronomis sian hata Gorik deutrouomiou. Hata on tubu sian pamarentaon ni si Josia marhite pamarentaonna patupahon reformasi di pamarentaonna nang songon i reformasi parugamoon ni bangso i (taon 632 – 631 sM). Di ulaon reformasi parugamoon na pinatupa ni si Josia didapot nasida ma sada buku na gabe aturan harajaon (undang – undang pemerintahan) jala disusun ma denggan (diredaksikan) songon na adong sinuaeng dibahen ma Deutronoumis (artinya: Kitab Ulangan Torah/ Kitab Ulangan)

            Dijamitahon jala dihatahon si Musa do di buku 5 Musa on taringot aturan na ingkon diulahon bangso Israel andorang so masuk manang dung masuk nasida tu tano Kanaan. Jala ingkon mananda do bangso i di huaso dohot hagogoon ni Jahowa Debata na so jadi boi dipatudos tu angka gogo pardebataon dohot partondungon na adong di humaliang pardalanan ni bangso i. Andorang so malua dope halak Heber (dalam pengertian suku disebut suku Ibrani, dan setelah dibebaskan atau dimerdekakan dari perbudakan Mesir, suku Ibrani menjadi satu bangsa, yaitu bangsa Israel) sian tano Misir masa do adong partontangan huaso ni Jahowa Debata maralohon huaso debata  harajaon ni bangso Misir marhite tungkot ni si Aron na gabe ulok manaluhon ulok na sian tungkot ni angka partondung harajaon ni Misir (ida 2 Musa 7) jala masa do pangantusion ni parporangan angka debata (divine war) marhite angka suruan ni pardebataon ni sada bangso. Dang boi malua parsombaon tu hagogoon ni harajaon ni sada harajaon, jala molo pe marporang manang maralo sada bangso, ima hataridaan ni parporangan ni debata harajaon i maralohon debata harajaon na gabe alona i. Hadirion (identitas) bangso i tarida do i sian parsombaonna jala ise na disomba dohot huaso na disombana i.

            Turpuk jamita on ima sada sian jamita/ hata na pinasahat si Musa tu bangso Israel andorang so masuk dope bangso i tu tano Kanaan (ay. 9): “ia dung masuk ho tu tano silehonon ni Jahowa Debatam.” Tano Kanaan, ndada ala ni gogo ni bangso i umbahen na boi tolhas bangso i tu tano Kanaan, ndada ala ni parsaoran umbahen gabe mian bangso Israel di tano Kanaan, alai tano na nilehon, ima Jahowa, Debata ni Israel. Jahowa, ima Debata ni Israel, IBANA do na mangalehon tano i gabe parmianan ni bangso Israel, tano na tarpasupasu inganan ni habaoran ni susu dohot situakniloba (madu). Ndang jadi ho marsiajar mangulahon maniru biasbias na niulahon ni angka bangso on (ima bangso na adong di humaliangna dohot bangso naung dibolus nasida). Aha na masa?

1.       Masa pabolushon anakna sian api (mempersembahkan anak laki – laki atau perempuan sebagai korban). Molo balik hita tu ngolu ni si Abraham ima na naeng pasahothon ibana anakna si Ishak gabe pelean situtungan tu Jahowa (1 Musa 22), dung i si Jepta (Panguhum 11: 29 – 40) masa do pabolushon anakna sian api nang pe konteks na dua i marasing. Molo si Abaraham, Jahowa do marsuru ibana laho pasahathon si Ishak gabe pelean situtungon, alai anggo si Jepta sian bagabagana tu Jahowa (nazar) tontu adong paraloan na mansai tangkas masa sian pandohan ni si Musa. Pabolushon jolma sian api (pengorbanan seseorang menjadi korban bakaran) ima hasomalan na dipangke humaliang bangso Mesopotamia. Jala hasomolan i marudut do di tingki si Musa pasahathon hatana on (ima bangso Penesia, Amon, Kanaan dipatupa bangso i do mamelehon jolma gabe pelean situtungon tu Molokh/ Milkom, ima debata na disomba bangso na mangulahon i). Sada sitioponta ima: dihagigihon Jahowa do masa angka pabolushon anakna sian api (mempersembahkan anak (manusia) menjadi korban bakaran kepada dewa/ ilah yang disembah) (bdk. 3 Musa 18: 21), nang pe disuru Jahowa si Abraham mamelehon anakna si Ishak gabe pelean situtungon, ima sada ujian na pinamasa Jahowa tu si Abraham, jala sundat do masa si Abraham mambahen si Ishak gabe pelean situtungon ala Jahowa sandiri do patuduhon singkat ni i ima anak birubiru. Songon i do nang si Jepta, boruna i na ingkon dipelehon gabe pelean situtungon disingkat ma i tu borhat tu atas dolok laho tumatangis taringot tu habajuonna jala sian i gabe hidup membiara/ selibat/ pengabdian di kemah suci.

2.       Parunding manang sijujur ari, sitabasi ulok manang parsibalik mata, sibahen panutupi, partondung manang manungkun begu ni na mate (ay. 10 – 11). Angka ulaon i torop do masa di humaliang bangso Israel jala mandapot bagian di harajaon do halak songon i di harajaon mamangke halak sisonon i (biasanya dipakai dalam hal: penasehat raja, pengawal pribadi raja, pelindung kerajaan). Laos dison ma ingkon adong do hatandion manang parasingan ni halak Israel sian angka bangso na di humaliangna, jala tangkas dohot andap hadirionnasida (identitas) bangso i na mardebatahon JAHOWA (YHWH).

 

Dihagigihon Jahowa do halak angka na mangulahon sisongon i jala ulaon sisongon i biasbias situtu (kekejian) do i tu Jahowa, jala Jahowa sandiri do na pabalihon na mangulahon songon i. Hata pabalihon (menghalau) ima martudutudu tu pandonganion, pangondian jala na so tupa songgop angka panghorhon ni huaso na mangulahon sisongon i tu bangso i ai Jahowa do pangondian ni bangso i. Nang pe angka bangso na humaliangnasida mangulahon i, alai anggo bangso Israel dang jadi mangulahon i (ay. 14). Laos marhite ay. 14 on ma tangkas dipaadap anggo Israel, ima bangso na pinillit i na so jadi parsidohot di ulaon i ala angka ulaon na marisuang do ulaon sisongon i, jala na so jadi boi hot partahanan ala martingki be do saluhutna sude angka gogo nang huaso na dipangke angka mangulahon ulaon haholomon manang hasipelebeguon. Alai anggo Jahowa, Debata, manongtong do ianggo gogo dohot huasoNa jala na so marpasohotan.

 

Refleksi Teologi

      Di hamajuon na masa nuaeng tongtong dope adong ulaon haholomon (okultisme). Ragam do angka ulaon okultisme na masa nuaeng, jala boi do i di rumang haKristenon, isarana manitiari laho marulaon, jumolo binereng almanak, dia do hirahira ayat na suman, nda sude ari do ari tarpasupasu? Na mambahen Bibel manang silang gabe panangkal angka sorop ni ulaon hasipelebeguon. Adong muse na paloashon pamatangna manang pamatang ni keluargana gabe inganan hasandaran (nang pe didok laho mangubati). Malo do sibolis i mambahen lilu jolma i marhite na manuman soara, panghataion ni angka keluarga naung monding boha ma asa porsea jolma i na ro do tondi manang begu ni keluarga naung monding i asa jaloon ma pasupasu jala sahala sian i.

      Tarlumobi molo adong keluarga na siarsiaron, jumolo do dijou datu laho pamalumhon keluargana i. Molo so marnamalu, i pe dijou Parhalado/ Pandita manang baliksa. Boasa boi siarsiaron? Ala adong do dalan ni sibolis i umbahen boi jolma i siarsiaron. Boi do i marhite panjagaan ni daging (paitok, simbora, dohot na asing), adong marhite luka batin/ tekanan psikologi. Sude na i ima dalan manang pintu masuk ni sibolis laho manegai jolma i. Molo adong na manimpan angka ajiajian, ingkon ro do muse ajiajian na umgogo laho pataluhon ajiajian na ditiop i, sahat tu matena.

      Laos marhite turpuk jamita on ma hita dijamitahon asa unang dilehon rohanta tu angka ulaon haholomon i (okultisme) molo so olo hita gabe biasbias di adopon ni Jahowa. Ingot ma hita 1 Petrus 5: 8 – 9: “Torang ma rohamuna, dungo ma hamu; na maotaot do alomuna, sibolis i, songon babiat na marauang, mangalului sibondutonna. Gomos ma hamu mangalo ibana marhitehite haporseaon; ingot hamu ma: Ndang tarbahen so songgop angka haporsuhon sisongon i, nang tu angka hahaanggimuna na di portibi on.” Di turpuk jamita di Minggu, 23 Agustus 2020 na salpu didok si Paulus do marhite suratna 1 Korint 6: 19 anggo dagingta on bagas joro ni Tondi Parbadia, ndada inganan tondi manang begu manang inganan ni sibolison. Antong, unang be hita talu hinorhon ni angka ulaon hasipelebeguon na binahen ni jolma pe. Tongtong ma hita marhaporseaon jala manghaposi Jahowa, na tongtong do Jahowa mamasumasu hita jala mangondingi hita sian angka sisongon i. Amen.

 


 

 

         

           

 


Tidak ada komentar:

Posting Komentar