DANIEL PANE

SELAMAT DATANG DAN MENIKMATI YANG TELAH DISAJIKAN

Rabu, 16 April 2014

Bahan Jamita Jum'at Agung, 18 April 2014



BAHAN JAMITA
ULAON PARNINGOTAN HAMAMATE NI JESUS KRISTUS
(JUM’AT AGUNG)
Jum’at, 18 April 2014
Ev.: Lukas 23: 33 – 43; Ep.: Psalmen 22: 2 – 12; Hesekiel 33: 11
Pdt. Daniel Bonardo Pane, S.Th.

NUNGA PATAR BE HOLONG NA TUTU I !
Patujolo
            Ise do jolma na olo mate humongkop parjahat asa malua parjahat i sian hamatean? Nunga maol be adong jumpang jolma na olo mangulahon songon i. Nang pe adong jolma olo na olo mangalehon dirina (berkorban) humongkop donganna ala adong do na nihirim sian pangelehonon ni dirina i (berkorban). Jamita on ima taringot ni Anak ni Debata na olo mangalehon diriNa mate di hau pinarsiilang humongkop jolma na mardosa. Jolma na mardosa ima jolma na ingkon marhapatean tu hamagoan dohot hamatean sisaleleng ni lelengna jala disi ndang adong be panghirimon di haheheon tu hangoluan na ra suda. Ndang adong jolma na so mardosa, jala ganup jolma hinorhon ni dosana ingkon marhapatean do ngoluna tu hamagoan dohot hamatean sisalelengna. Ndang adong na boi paluahon jolma i sian hapatean (upa) ni dosana, jala ndang adong jolma na boi mamintori dirina maradophon Debata.
            Alai balga situtu do holong ni roha ni Jahowa, Debata tu jolma na tinompaNa. Mansai arga situtu do ngolunta on di Ibana, ala ampunaNa do angka hita. Holong ni roha ni Debata ndada holan hatahata, alai dipatuduhon jala dipapatarhon do holong ni rohaNa i marhite hamamate ni Jesus Kristus di hau pinarsilang asa malua hita sian dosa i jala malua sian hapatean manang upa ni dosa i. taruli ma hita di panghophop ni hamamate ni Anak ni Debata i, ima hangoluan saleleng ni lelengna. Dihaporseai jala diparhatutu rohanta do i saluhutna di ngolunta?

Hatorangan ni Turpuk
            Turpuk jamita on ima partording ni parsilangan ni Jesus Kristus. Dung sahat Jesus sian dalan na dokdok i (via dolorosa = jalan penderitaan) tu Golgatha, ima sada dolokdolok na margoar partangkurakan, diparsilanghon ma Jesus rap dohot dua halak nari parjahat sipamateon (32 – 33). Golgatha ima inganan ni halak na didabu paruhuman mate (hukuman mati), ima halak na mangulahon hajahaton jala ulaonna i na so boi be disesa (dimaafkan/ diampuni). Inganan ni angka na sai jotjot mangaloalo pamarenta (pemberontak), diparsilanghon jala dibaen do i atas dolok asa sude marnida aha do upa ni halak parjahat manang na sai jotjot mangaloalo tu pamarenta (pemberontak), asa unang adong be na maniru na sisongon i. Diparsilanghon jala diharhari paheanna di hau silang i asa pailahon parjahat i. didok partangkurahan ala dolok i jonok tu dolok batu na mansai balga jala rupa ni batu i marrupahon songon tanghurak.
            Alai Jesus ndada songon pangantusionnasida mate diparsilanghon di Golgatha. Jesus ima korban politik dohot korban ketidakadilan; korban pemuasan nafsu angka jolma; korban ketidakbenaran ni portibi on. Sude pangajarion ni Jesus ima hasintongan jala hatigoran, alai mansai sogo do jolma di portibi on molo adong halak na barani manghatindanghon hasintongan dohot hatigoran (ukuran ni hasintongan dohot hatigoran ima hata ni Debata). Di ginjang i saluhuna, panghorhon ni hamamate ni Jesus Kristus ima haluaon tu sude jolma na sai jotjot mangasahon gogona; jolma mangasahon parbinotoan; na sai olo mangoloi hisaphisap ni daging dohot portibi on. Hamamate ni Jesus Kristus ima mangungkap pintu dohot dalan tu haluaon i, asa boi jolma i ro manopot Ama i, Silehon haluaon dohot hangoluan na so ra suda. Jesus diparsilanghon di Golgatha singkat ni jolma manaon i saluhutna.
            Nang pe nunga mangurbak pardompakhoNa, ngilut nang dagingna ala ni angka lasaklasak dohot tinjutinju i, maniak ugak ni dagingNa, gok tijur simanjujungna,marlajak labang tu sibuk ni tanganNa i dohot simanjojak i, jala durus mudarNa sian bohiNa sahat tu simanjojakNa hinorhon ni pangalaho ni angka jolma dohot soldadu di Jesus, alai lambok do soaraNa: “Ale Amang! Marpamuati ma rohaM mida nasida, ai ndang diboto nasida na binahennasida i” (ay. 34). Sada pandohoan na mansai lambok alai mansai marimpola. Nang pe ragam naung dibaen jolma i tu Jesus, alai sai dipangidohon do marpamuati roha ni Debata. Diondihon Jesus do na mamunu Ibana, nang pe di bagasan daging naung malangke, dohot di tingki ni ngoluNa tong do marpamuati rohaNa tu na mamunu Ibana.
            Parange na sisongon on mansai maol dope jumpang di ngolu ni halak Kristen nuaeng. Hatop rimas, dendam, jala marsangkap angka na roa maradophon na manjahati ibana. Uju na mangajari dope Jesus diajarhon Jesus do asa marsiseaan dosa dohot manghaholongi halak na manjahati hita (ida. Mat. 5: 46 – 48; 6: 14 – 15; Luk. 6: 27 – 28). Jesus ndada na holan mandok pangajarion i alai diulahon jala dihangoluhon do pangajarionNa i. “Ale Amang”, panjouon na mansai jonok Ibana tu Jahowa, Debata, Ama na marsuru Ibana. “marpamuati ma rohaM”, suara holong na sian Jesus, holong na manongtong, jala holong hangoluan do na pinapatarNa i.
            Ndada marnaso pambahenan ni jolma i tu Jesus. Dibagi angka soldadu do ulosna (jubah), jala manjomput na sinurat (undi) ma nasida (ay.34; pat. Psalmen 22: 19; Jesaya 53: 12). Somalna, pengundian jubah dibaen do i tu jubah na na arga asa diundi. Alai molo di ayat on, pambahenan ni solda ima sada insakinsak (ejekan/ hinaan) tu harajaon ni Jesus. Ndada holan i, diuduti muse insakinsak ni jolma na torop. Balik do pangalaho ni halak Jerusalem dung diida nasida Jesus naung manaon na hansit i. uju ro Jesus manopot Jerusalem marsurak do pangisi ni huta i “Hosianna” alai anggo nuaeng “Parsilanghon Ibana” (nang pe disosoi sintua ni malim angka natorop i (ida. Mat. 27: 20)). Naeng do diujinasida Jesus asa marnida halongangan na binahen ni Jesus. Ndang na so boi Jesus tuat sian silang i, alai ndang na lao papuashon manang pasauthon songon na sangkap ni jolma i Jesus alai asa jumpang do sude angka hata na pinasahat angka panurirang jala pasauthon lomo ni roha ni Ama na Marsuru Ibana.
            Ndang puas angka soldadu manginsakhi Jesus, marhite na binahen nasida asom tu Ibana (ay. 36). Molo itaida di turpuk na asing dibaen angka soldadu songon i ala na mauas do Jesus di hau silang i (Johannes 19: 28). Pambahenan ni soldadu i ndada laho pasombu uas ni Jesus, alai mambahen lam tu maniak panghilalaan ni Jesus hinorhon ni bugang di dagingNa. Ditambai muse na tarsurat di Silang ni Jesus, “Raja ni Jahudi do on” (INRI: Iesus Nazareus Rex Ioudarium; Yesus orang Nazaret Raja orang Yahudi). Alai na tarsurat on ndang na papatarhon hadirion ni Jesus  gabe raja, alai dibahen do i gabe insakinsak (ejekan/ hinaan) tu Jesus, na patandahon DiriNa Raja (alai harajaonNa ndada sian portibi on, alai sian Ama na marsuru Ibana).
            Parjahat na dihambirangNa pe dohot do manginsahi dohot manguji Ibana marhite tanda halongangan na binahenNa marhite na tuat Ibana sian silang i. parange na songon on ma na sai jotjot adong di roha ni jolma manguji Tuhan tu kebutuhanNa sandiri. Ndang na gabe sangkap ni Tuhan i na ingkon saut di ibana, alai sangkap ni jolma i do dipaksahon di bagasan sangkap ni Tuhan. Alai na di siamunNa mananda dirina jala mamelehon dirina tu Ibana paima so mate. Adong tingki parasian, tingki na arga di na siaumun ni Jesus laos dipangke do i mananda dirina maradophon Jesus jala pasahathon dirina tu Jesus di harajaonNa. “O Jesus, ingot ahu ia dung sahat Ho tu harajaonMi” (ay. 42). Tingki na mansai arga jala taruli  ma bagabaga sian Jesus tu ibana: “Situtu do hatangKon tu ho, sadari on do ho rap dohot Ahu di Paradeso”. Paradeso ndada mandok tu surgo, alai paradeso ima sada inganan ni angka na mate na adong hasongan di inganan i, marassing tu “gehena” inganan ni angka na mate jala disi do masa haparirion, jala laut api paima na mate i rap diuhum saluhutna di paruhuman parpudi.
           
Refleksi – Teologi
            Ganup taon do halak Kristen manaringoti ari na bolon, hamamate ni Jesus Kristus humonghop hita na mardosa jala na patut ingkon masuk tu hamatean sisalelengna (gehena). Torop do na manaringoti on holan formalitas sambing, molo dung sidung parningotan on mulak ma muse songon halak sipelebegu, nang arga binahenna mudar ni Kristus di ngoluna. Marhite turpuk jamita on adong do na ringkot siputihonta:
  1. Haundukhon, nang pe nunga diboto Jesus hansit dohot bernit nang dokdok ni sitaononNa alai ndang olo Ibana manundati sangkap ni Ama na marsuru Ibana. Alai mansai ringkot idaonta di haundukon ni Jesus, dipargogo Ama i do Ibana marhite surusuruanNa uju martangiang Jesus di Getsemane. HaundukhonNa i manghorhon do tu haluaon dohot hangoluon na diungkap asa boi hita sahat tu Ama i, ala nunga marsirang be jolma i tu Debata hinorhon ni dosa na marhapatean tu hamagoan dohot hamatean salelengna. Ndang na laho mangulahon manang mamuashon sangkap ni jolma i haroro ni Jesus tu portibi on, alai papatarhon hasintongan dohot hatigoran ni uhum ni Debata.
  2. Holong, Jesus Kristus ima hapapatar ni holong ni Debata. Ndang dihalomohon ni Debata jolma i  mate jala mago hinorhon ni dosa. Alai hamumulak ni parjahat (jolma pardosa) i tumadinghon dalanna na jahat i asa mangolu ibana. On ma na papatarhon holong ni Debata. Tung na so boi do jolma i paluahon dohot mamintori dirina sandiri sian upa ni dosa. Holan ala holong dohot asi ni roha ni Debata sambing do boi jolma i malua. Lambok soara ni Jesus mangidohon asa Debata marparmuati roha mida ganup jolma na mambahen na jahat i. dihangoluhon do sude pangajarionNa i saluhutna.
  3. Haluaon dohot hangoluan, na hasit, na dokdok, jala na bernit na tinaon dohot hamamate ni Jesus singkatta do i saluhutna asa malua jala mangolu hita on. Jala saluhutna i hinorhon ni dosanta do; ndada holan dosanta, dosa ni ompungta na parjolo marujung ngolu dohot do di sesa jala dilehon bagabaga, ala Jesus do Tuhan ni nasa na mangolu nang na mate (Rom. 14: 9) Manang ise na mambahen Jesus gabe Tuhanna ido taruli tu bagabaga hangoluan i.
  4. Hamonangan, silang di halak na oto hailaan bolon do i, alai tu halak na naung ditobus, ima hamonangan na mansai balga ala naung dipamonang hita manaluhon dosa. Unang be olo hita diparhatoban dosa dohot portibi on hita. Toho do hita mangolu di portibi on hita, alai ringkot do botoonta, ise do tuanta: portibi on manang Debata marhite Jesus Kristus? Halak naung dipamonang ingkon boi do mambahen Jahowa, gabe Debatana marhite Jesus Kristus, jala halak naung dipamonang pasti do manaon na porsuk manang hansit dohot hamaolon tarlumobi mangulahon hata ni Debata. Alai unang ma i gabe sidalian di ngolunta. Alai boha do pahothon naung dipamonang hita, naeng ma muse mangudut monang ro diujungna, jala adong tumpal manang upa ni saluhutna.
  5. Tingki parasian, adong do tingki parasian tu dua halak parjahat na di hambirang dohot siamun ni Jesus. Alai dipangke na disiamuNa i do tingki parasian i gabe mananda dirina dohot pasahathon dirina gabe rap dohot Jesus Kristus, laos adong ma bagabaga na pasti tu ibana sian Tuhan. Antong hita naung diehon tingki parasian, binsan dilehon tu hita tingki parasian saonari, itapasahat ngolunta on tu Jesus Kristus. Ai ndang adong jolma na umboto sadiari salpu tingki parasian on. Mulak ma tu Jahowa, unang be asahon parbinotoan, gogo, hamoraon, pangkat di ngolu on. Binsan dilehon tingki parasian on, itaparhaseang ma i mangulahon na denggan. Amen.




Tidak ada komentar:

Posting Komentar