DANIEL PANE

SELAMAT DATANG DAN MENIKMATI YANG TELAH DISAJIKAN

Sabtu, 27 Oktober 2012

Jamita Minggu Adven I, 2 Desember 2012


BAHAN JAMITA
2 DESEMBER 2012
MINGGU ADVENT I
JEREMIA 33: 14 – 16 (Epistel: Lukas 21: 25 – 33)
oleh: Cal.Pdt. Daniel Bonardo Pane, S.Th.



JANGKON MA BAGABAGA NA SIAN JAHOWA
UNANG bagabaga NA SIAN JOLMA
Patojolo
            “Didia do uhum dohot hatiogoran?” On ma na sai jotjot dihatahon torop jolma, patuduhon nungnga mapeol uhum dohot hatigoran i. Torop do jolma mangalului uhum dohot hatigoran holan tu hasonangan manang tu dirina sambing. Dilului pe uhum dohot hatigoran ndang na laho mambahen hademakhon tu humaliangna, nang pe adong pigapiga jolma dibahen do alus tu hademakhon tu humaliang, alai sasintongna tu dirina do. On ma na masa tu halak Israel, songon sada bangso na pinillit (chosen people/nation) sian bangso na humaliangna. Masa do tu nasida uhum ni Jahowa, ala dang olo nasida mangoloi angka pinsangpinsang na naung disuriranghon Jeremia uju so tarbuang nasida.
            Dung masa paruhuman i di nasida, pintor mangangguhi do nasida di angka sitaononnasida. Torop do halak Israel manghilalahon parsitaonan na mansai dokdok na masa tu nasida. Nang pe torop halak Israel na di Babel denggan parngoluanna, alai tongtong do nasida manghilalahon parsitaonan na mansai dokdok ala dang boi mulak nasida dohot paulihon bonapasogitna, ai mansai arga do di halak Israel bonapasogitna. Dihasiholi do laho mulak tu bonapasogitna. Deba halak Israel mansai dokdok do parsitaonan na diadopi alani haraparon na mansai bolon masa tu nasida, tarlumobi angka halak Israel na tading di Israel. Antong didia do hatigoran tu bangso i? songon na naung hupabotohon, dilului pe hatigoran i, laho tu dirina sandiri do.
            Antong, aha do hatigoran i? Marhite si Jeremia dipabotohon Jahowa do bagabagana na martumbur ma hatigoran sian pinompar ni si Daud. Boasa sian pinompar ni si Daud? Daud di halak Israel ima sada gombaran sahalak uluan na boi pasadahon bangso i muse. Sahalak raja na pistar di parporangan jala na unduk maradophon Jahowa uju di harajaonna. Jala sian pinomparna i ma muse dibagabagahon martumbur hatigoran songon na dihasiholnasida, na boi muse padomuhon bangso i (Jehuda (Israel Selatan) dohot Efraim (Israel Utara)), jala na unduk maradophon Jahowa. Laos on ma turpuk jamita di minggu on, na tolhas do jamita on sahat tu hita na mangolu di sadari on. Boha do hahonaan ni jamita on di ngolunta sadari on? Tapaihuihut ma hatorangan ni jamita on.

Hatorangan Turpuk.
            Di tongatonga parsorion na diadopi bangso Israel, sai tongtong do adong sosososo laho mangaringkoti hasonangan ni huta habuangonnasida jala asa ditangianghon tu Jahowa. Laos diuduti do, molo marhasonangan huta i, marhasonangan ma dohot nasida (ida Jeremia 29: 7). Hasonangan, ima sada sian hapapatar ni angka uhum dohot hatigoran ni Jahowa, laos dipabotohon do dia do sangkap ni Jahowa di tongatonga na masa angka parsorion na dokdok di bangso i (Jeremia 29: 11). Jala laho mangapuli bangso i di ganup parsorionnasida laos dilehon Jahowa do bagabaga-Na taringot tumbur ni uhum dohot hatigoran ni Jahowa (tunas keadilan dan kebenaran TUHAN). Uhum dohot hatigoran ni Jahowa na so boi dipapeol manang dituhor manang aha pe di portibion, termasuk angka sinamot na di jolma. Bagabaga ni Jahowa on patuduhon ndang manongtong rimas ni Jahowa, alai ro di salelenglelengna do molo asi ni roha-Na; bagabaga ni Jahowa patuduhon hapapatar ni Jahowa mangalehon tumpal (upah) tu ganup halak na manahan di angka parsorion i di bagasan hata ni Jahowa, ido na mandapot hajujumpang ni bagabaga i. Molo pe naung ditontuhon turpuk jamita ayat 14-16, alai hutolhashon ma sahat tu ayat 18 turpuk on.
            Ayat 14
            “….na ro do angka ari sogot, ninna Jahowa” Pabotohon Jahowa sandiri do na manghatahon tu si Jeremia. Molo Jahowa do manghatahon, manjadi do. Alani i, turpuk on, Jahowa sandiri do na manghatahon, marlapatan do i, manjadi do songon na didok-Na. Ayat on pabotohon sada panghirimon taringot ari marsogot, adong do na naeng masa. Mula ni ayat on pabotohon mual panghirimon. Molo Jahowa do mual ni panghirimon marhite hata-Na, marlapatan na manjadi do sudena. Diuduti do tu isi ni panghirimon na pinasahat Jahowa marhite Jeremia, “Ahu ma pasintongkon huta na denggan songon naung dibagabagahon di Jeremia 23: 5 – 6 jala dipatangkas di Jeremia 29: 10 taringot tu pinompar ni Israel dohot taringot tu pinompar ni Juda. Sada huta hasonangan, huta na gok dame, jala gok las ni roha. Marhite ayat on, dipabotohon, Jahowa sandiri do na patupahon saluhutNa i. tarida do i sian hamumulak ni bangso i sian angka habuangannasida, mulak tu bonapasogit. Jala disi ma jumpang songon na dihirimnasida uju di habuangan dope nasida (eskhatologi presentris), “jala ari sogot” sai tongtong do berlanjut sahat tu sadari on, jala singkop ma i di ari na parpudi songon na dihaporseai halak Kristen, ima haroro ni Kristus paduahalion (eskhatologi futuris).
            Ayat 15 - 16
            Ayat on ima udut ni na masa di ari sogot songon na dibaritahon di ayat 14. Jahowa sandiri do na patupahon na patabuhon di si Daud, sada tumbur hatigoran”. Tumbur hatigoran on ma na manghajongjonghon uhum dohot hatigoran di tano on. Bagabaga on pabotohon na ro ma sada Raja na manghajongjonghon uhum dohot hatigoran na sian Jahowa, Raja na mambahen jolma na ginomgomanna demak, jala marsonangsonang, jala Raja na unduk dohot pasolhothon diriNa dohot jolma na ginomgomanna solhot tu Jahowa.
            Ayat on ma na na maralo tu parange ni angka raja na diportibi on, raja na holan manggosagosa dohot mambahen susa angka jolma na ginomgomanna asa dapotan hasonangan raja i. Dibahen angka raja na di portibi on pe uhum dohot hatigoranna, holan manarihon dohot tu hasonangan tu dirina dohot tu angka jolma na sahorong tu ibana jala manggomgomi pe ibana holan tu hagiot ni dagingna do dipatupa dohot marsilomolomo, dao sian Jahowa. Dipasiaksiak do angka sidok na sintong, mapeol di dibahen uhum dohot hatigoran ni Debata, jala gabe dipardebatahon do dirina tu jolma na ginomgomanna.
            Molo nungnga jumpang be bagabaga i, dapotan tua ma Juda dohot Efraim, jala marsonangsonang isi ni Jerusalem maringanan (Jerusalem = Yerusalem marlapatan huta na dame). Jala ari i ma goarhonon ma: “Jahowa do parpintoranta”. Sada panghatindanghonon na mansai balga ala dihilala do pangaramotion ni Jahowa uju di parsitaonan manang parungkilon na mansai dokdok. Sian Jahowa do didapot tumpal ni angka na satia jala manahan ro di ujungna, Jahowa sandiri do patupahon haluaon tu halak na sai tongtong manghirim tu Ibana, molo jumpang tingkina, dapotan tua ma jolma na mambahen Jahowa parpintoranna, jala marsonangsonang ma Ibana di sada Huta na dame, na pinauli Jahowa sandiri.
            Ayat 17 – 18
            Ayat on pabotohon tu hita, Jahowa sandiri do na paulihon jala patupahon pardengganan tu pinompar ni si Daud na naeng pajongjonghon uhum dohot hatigoran ni Jahowa. Songon naung dipatorang di patujolo di turpuk on, Raja Daud, ima sada gombaran sahalak uluan na boi pasadahon bangso i muse. Sahalak raja na pistar di parporangan jala na unduk maradophon Jahowa uju di harajaonna. Jala sian pinomparna i ma muse dibagabagahon martumbur hatigoran songon na dihasiholnasida, na boi muse padomuhon bangso i (Jehuda (Israel Selatan) dohot Efraim (Israel Utara)), jala na unduk maradophon Jahowa. Dung marganti ma raja dung si Daud, gabe bola dua ma harajaon. Israel Selatan (Yehuda, bagas joro Yerusalem) dohot Israel Utara (Efraim, bagas joro Betel), jala angka raja na manggantihon ima raja nang sian pinompar ni Daud  na so olo unduk tu Jahowa, songon gombaran ni raja di portibi on naung dipatorang di ayat 15-16. Alai marhite ayat on, sian pinompar ni si Daud do muse ro tumbur ni hatigoran, jala ro di saleleng ni lelengna do jongjong harajaon ni Daud (dynasti Daud).
            Songon i dohot angka malim dohot lepi pe na so tupa tos sian adopan ni Jahowa. Andorang so tarbuang dope bangso Israel (utara dohot selatan) nungnga godang be ulaon ni hamalimon dohot lepi ndang songon naung diaturhon partording ni ulaonnasida. Nungnga godang be angka malim dohot lepi holan asal na adong (formalitas). Alai di ayat on, mulak songon naung diaturhon ma ulaon ni malim dohot lepi, ima patupaon ulaon pamujion dohot panombaon tu Jahowa. Denggan ma muse mardalan parngoluan ni bangso i, laos ido na binagabagahon Jahowa tu bangso i di tongatonga parsorion na mansai dokdok.

Hahonaan ni Turpuk
            Tolhas do bagabaga on sahat tu hita na mangolu nuaeng jala hona tu parngoluan sadari on. Masuk ma hitadi Minggu Advent I (Adventus = minggu panomunomuon). Torop do halak Kristen gabe asing pangantusionna taringot minggu Advent, alana di toropan halak Kristen minggu Advent di parngoluanna (secara praktek) ima minggu hasibukhon, sibuk do halak Kristen laho paradehon ganup angka ulaon isaranana, natal, dohot mambahen angka gabagaba. Ingkos tangkas do botoonta ise do na sitomutomuon?
            Di minggu Advent I on, na ditomutomu ima haroro ni Kristus na paduahalihon i. Nungnga boha hita paradehon dirinta dohot angka rohanta? Tolhas do bagabaga on tu hita na mangolu di portibi on dope, sai tongtong do hita paimahon hajujumpang ni bagabaga i. Na martumbur ma hatigoran na pajongjonghon uhum dohot hatigoran ni Jahowa. Antong molo songon i, taruli tumpal do sude jolma hombar tu na naung diulana di hangoluanna di bagasan uhum dohot hatigoran ni Jahowa. Tung na so boi do dipapeol dohot dituhor uhum dohot hatigoranNa, ala patar do angka parange dohot pangalaosionta di adopanNa.
            Jahowa sandiri do na patupahon hangoluan salelenglelengNa, dohot patupahon hadameon tu ganup halak na sai tongtong marhaposan di Ibana, jala na so olo manundalhon angka uhum dohot hatigoran ni Jahowa. Sai tongtong do hita paimaimahon dohot managam haroroni Kristus, Raja silehon Dame na sumurung dohot uas ni angka na tahalungunhon adong do di Ibana. Hita na mangolu dope di portibi on, parsidohot do hita taruli gabe panean bagabaga i, na patuduhon parsidohot do hita taruli di angka pangaramoti dohot pandonganion ni Jahowa nang pe ragam angka hasusaan dohot ragam ni angka parsorion na tadopi.
            Molo songon i, aha be alusta laho sai tahuton manang haporseaonta sai olengoleng? Sai olo dope hita ganggu taringot pandonganion ni Jahowa. Antong aha ma na ringkot patupaonta?
  1. Parade dirim managam haroro ni Kristus na paduahalihon i, Ibana ma tumbur hatigoran songon naung dibagabagahon di turpuk on.
  2. Tajangkon ma bagabaga i na sian Jahowa, unang ma bagabaga na sian jolma. Molo nungnga Jahowa na mandok, manjadi do sudeNa jala taruli las ni roha ma jolma na manjangkon bagabaga i. Alai jolma na manjangkon bagabaga sian jolma, gabe tubu ma disi hansit ni roha (kekecewaan) ala so jumpang na binagabagahon ni jolma.
  3. Molo tajangkon do bagabaga i, ngolunta pe ingkon boi do papatarhon hita naung manjangkon bagabaga i marhitehite hata, nang ulaon.
                                                                           

Tidak ada komentar:

Posting Komentar