DANIEL PANE

SELAMAT DATANG DAN MENIKMATI YANG TELAH DISAJIKAN

Kamis, 12 Juli 2012

bahan Jamita/ Khotbah 30 September 2012


BAHAN JAMITA
MINGGU XVII DUNG TRINITATIS
MINGGU, 30 SEPTEMBER 2012
EV. PSALMEN 19 : 7 – 14; EP. MARKUS 9: 38 – 50
CPdt. Daniel Bonardo Pane, S.Th.


HALOMOHON MA ANGKA PATIK 
MANANG HATA NI JAHOWA
Patujolo
                 Sian hata ni ende boi do tangkas taboto aha do poda manang aha na masa tu parende dohot na mambahen ende i. Jala  di tingki mangendehon ende I pe tangkas do lam taboto suasana marhite ekspresi mangendehon. Molo ende i ende las ni roha, tontu do si parende pe ingkon berekspresi marlas ni roha mangendehon i. Torop do ende na ditujuhon tu sasahalak alamat ni ende I songon ungkapan hati yang tidak dapat dikatakan, tetapi dinyanyikan.
                Turpuk jamita on, ima sada ende pujipujian sian parpsalmen taringot huaso dohot gogo ni Jahowa marhite angka na tinompa ni Jahowa dohot habadiaonni Jahowa. Diparhatopot parpsalmen do gogo dohot huaso nang habadiaon ni Jahowa na so hatudosan I marhite angka ulaon panompaion dohot angka patik na sian Jahowa. Diparhatopot do patik ni Jahowa ima patik sipalas ni roha dohot mangalehon hatangkason dohot parbinotoan di parngoluan. Nang pe ditontuhon sahat tu ayat 14, alai hupatolhas ma tu ayat 15.

Haotorangan ni turpuk
                Andoran so di turpuk jamita on, diparhatopot do ianggo hamuliaon ni Jahowa tarido I sian angka ulaon panompaionNa. Turpuk jamita bindu 19 on ima sada ende na so boi antusan secara harafiah. Alai na mansai ringkot dipaboa sude angka na jinadihon ni Jahowa rap marende mamuji dohot pasangaphon Jahowa na sun gogo I jala na so hatudosan di portibi on jala dohot do mambaritahon angka hamuliaon ni Jahowa. Arian dohot borngin, dohot angka pangisi ni tano on ingkon do marsomba tu Jahowa songon I pe tu sude jolma. Alani I, aha be sipangasahon ni jolma di ngoluna, jala aha be angka alus ni jolma laho paginjanghon rohana? (ay. 1 – 7).
                Di ayat 8 – 10, parpsalmen pabotohon panandaionna dibagasan haporseaonna taringot Jahowa. Panandaionna ndang holan sian na tinompana alai dohot do sian angka patik ni Jahowa. Singkop do hata manang patik ni Jahowa jala mamboan tu hangoluan manang na dihalomohon ni Jahowa (Psalmen 119: 128; 2 Timoteus 3: 16). Jala hata ni Jahowa do na mangalehon habisuhon, habisuhon dibagasan patik tu haluaon marhitehite haunduhon tu patik ni Jahowa (2 Timoteus 3: 15). Marasing situtu do hata ni Jahowa tu hata ni jolma. Molo hata ni jolma boi do molengoleng, alai molo hata ni Jahowa ima hata hangoluan na hot, manongtong salelengna. Marhitehite hata ni Jahowa do taboto dia do dihalomohon ni Jahowa, jala pita jala hata I ma patiurhon parnidaan ni angka jolma umboto dia do siulahonhon laho mambahen las ni roha ni Jahowa, dang las ni rohana manang jolma (ay. 10).
                Di ayat 11 diparhatopot do mansai arga situtu do patik ni Jahowa. Ummarga do hata ni Jahowa sian hamoraon na adong di portibi on, dohot tumonggi sian na tonggi di portibi on. Diparhatop parpsalmen do hata ni Jahowa na so boi do tartuhor marhitehite angka hamoraon na adong diportibi on. Hata ni Jahowa do na mangalehon sipaingot tu ganup na manghalomohon dohot na mangaradoti angka patik dohot hata ni Jahowa di ngoluna (ay. 12). Manghalomohon dohot mangaradoti patik dohot hata ni Jahowa tarida ma I sian manghangoluhon patik I marhitehite parangena.
                Sian dia do taboto angka ulaon na sala manang ulaon na so dihalomohon ni Jahowa molo so marhitehite angka hata manang patik ni Jahowa (ay. 13)? Sarupa do I sian dia diboto hita melanggar sada peraturan molo so adong aturan na ditetaphon? Berarti hata ni Jahowa I do songon sada tali rambu n marpungga di ngolu ni jolma. Marhitehite hata ni Jahowa ma hita malua hita sian dalan manang ulaon na boi padaohon hita sian Jahowa (ima angka hata manang ulaon haliluon) jala mandao sian angka na dihagigihon ni Jahowa (dosa).
                Ayat 14 – 15 ima tangiang parpsalmen asa sai marsihohot ibana manghalomohon manang mangaradoti angka patik dohot hata ni Jahowa.  Nang pe torop angka hata ni jolma na mangalehon angka tawaran na tonggi alai boi do gabe mambahen dao sian na dihalomohon ni Jahowa marhitehite hata manang patik. Songon i pe tu angka hata na patubuhon haginjangon ni roha, asa unang dirajai haginjangan ni roha i ibana. Pangidoan ni parpsalmen na unduk dohot toruk ni roha di adopan ni Jahowa hinorhon ni angka hatana. Sai anggiat ma lomo roha ni Jahowa di angka hata na sian pamangan ni parpsalmen I di adopan ni Jahowa. Anggiat ma angka hata na nihatahonna ima hata na marimpola, dang hata songon parhata manggang.

Aplikasi Teologi
                Halomohon jala radoti ma hata manang patik ni Jahowa. Molo manghalomohon manang mangaradoti hata ni Jahowa marlapatan ma I mannghaporseai, manghangoluhon hata ni Jahowa di bagasan parangena. Marhitehite hata ni Jahowa do boi ma tatanda dia do hasintongan manang na dihalomohon ni Jahowa. Molo tarimangrimangi mula ni dosa tu jolma na parjolo i, ndang ala ni kebebasan na pinasahat ni Jahowa nasida mardosa, alai ala ndang unduk maradophon angka hata ni Jahowa di ngoluna.
                Molo tajaha Psalmen 119, mansai tangkas do diparhatopot parpsalmen taringot hata ni Jahowa ima hata hangoluan manang hata manghorhon las ni roha. Jala patar do i dihalunguhon ibana do angka hata ni Jahowa jala dihalomohon sian angka hamoraon dohot na tonggi sian portibi on. Ala marhite hata ni Jahowa do ditanda manang boi ibana mardalan di angka parngoluanna.
                Molo songon I, marhaposan ma tu hata ni Jahowa, marhite Buku Na Badia (Bibel, Alkitab). Sai manontong ma manghalungunhon hata ni Jahowa jala manghalomohon di ganup ari dohot ganup tingki. Ringgas ma hita laho manjaha Bibel ala sian do taantusi manang mananda dia do dalan manang ulaon na dihalomohon Jahowa na naeng taulahon manang tadalani alai unang ma mangalapati hata ni Jahowa sian Bibel i mangasahon pamingkirion dohot secara harafiah. Pangido ma pangurupion sian Tondi Parbadia laho mangalapati angka na tarsurat di Bibel I dohot mangarimangrimangi diuduti mangulahon hata i.  Jala marhitehite hata ni Jahowa ma tatanda taringot hamuliaon dohot hagogoon ni Jahowa na so hatudosan i. Molo songon i, tung na so jadi be jolma i laho paluarhon angka hata na pataridahon haginjangon ni roha tarlumobi di adopan ni Jahowa.
                Hangoluan do hata ni Jahowa, alani haposi, halomohon ma jala radoti ma hata ni Jahowa di ngolum saleleleng mangolu dope di hasiangan on. Amen.






Bahan Jamita 26 Agustus 2012


BAHAN JAMITA
MINGGU, 26 AGUSTUS 2012
 MINGGU XII DUNG TRINITATIS
PSALMEN 34: 15 – 22 (Epistel: Efesus 6: 10 – 20)
 Cal. Pdt. Daniel Bonardo Pane, S.Th.



Martua Ma Jolma Na Manghaposi Jahowa !
Patujolo
            Di parngoluan sadari on, ragam do naung tabege manang tatangihon ende sian ragam ni angka na masa manang tona na pinasahat di bagasan ende i. Adong do ende taringot holong, las ni roha, habot ni roha dohot na asing. Boi do diboto aha do lapatan manang tona manang aha na masa tu si pencipta  sian sada ende marhite angka hata na tarsurat di ende i.
            Songon i do turpuk jamita di tingki on. Sada ende sian parpsalmen na marisihon panosoion asa manghabiari Jahowa na tarida sian pos ni roha jala manghirim tu Jahowa. Manghabiari Jahowa ndang na marlapatan mabiar tu na boi patubuhon manang mangkorhon hamagoan manang hamatean (tarsongon manghabiari panangga, ulok, dohot angka na boi parrohon hamatean manang hamagoan). Mangkabiari Jahowa marlapatan adong haundukhon ni roho, saundukunduk na maradophon Jahowa dohot huasoNa. Unduk mangulahon angka na naung dipatikhon ni Jahowa tu ibana.

Hatorangan ni Turpuk
            Songon naung dipatorang taringot turpuk jamita on, ia turpuk on ima sada ende sosososo laho manghabiari Jahowa, Debata pargogo na so hatudosan jala na mangalehon hangoluan tu ganup jolma na manghaposi Ibana. Turpuk on ima udut ni ende pamujion ni si Daud marningot haluaonna sian angka musuna. Dihilala si Daud balga ni pandonganion dohot pangaramotion ni Jahowa di ngoluna maradophon angka musuna. Jala dison ma panindangion ni si Daud taringot huaso ni Jahowa tagan di tongatonga parungkilon maradophon si Abimelek. Dihajonjonghon si Daud do hinadenggan dohot hinauli dohot hinatonggina pangaramotion; denggan basa dohot panggomgomion ni Jahowa di ngoluna (ay. 1 – 9).
            Andorang so di turpuk on, disosoi do laho manghabiari Jahowa. Songon na dipatorang di patujolo, manghabiari Jahowa ndada songon manghabiari angka binatang buas. Alai manghabiari na didok dison ima marhaposan jala adong haserepon dohot haundukhon ni roha maradophon Jahowa. Unang ma dipangasahon gogona, sinamotna, manang pingkiranna, manang marginjang ni roha maradophon Jahowa. Jala adong roha na rade laho manangihon angka pangajarion tu hata ni Jahowa dohot mangulahon angka na denggan, jala na boi mangorom dila maradophon hajahaton, jala bibir maradophon pangkuling sipaotooto (ay. 10 – 14).
            Di ayat 15 adong do pangajarion laho sumurut sian hajahaton, jala mangulahon na denggan, mangalului hasonangan jala mampareaki i. Pasupasu na godang ima roha na sonang. Ganup jolma pasti do mangalului dalan asa boi pasonanghon roha. Di na laho mangalului manang mandapot hasonangan roha i, ragam do dipangke torop jolma dalan manang sangkapnasida, nang sude na i angka hajahaton. Mansai maol do luluan angka jolma na mangalului hasonangan ni roha marhitehite ulaon na denggan. Ulaon na denggan na didok dison ima ulaon na marpardomuan tu hata ni Jahowa nang marhitehite hata nang pambahenan. Mangulahaon na denggan na didok dison dohot do marlapatan laho mangorom angka hata nahaluar sian pamangan. Parungkilon na diadopi si Daud ima parungkilon sian hata na so tutu maradophon ibana sian jolma na mansogohon ibana. Boi do angka na jahat haluar sian pamangan songon i pe angka na denggan. Boi do mansai tangkas dipaingot si Daud di ayat 14, “sai dijaga ma dilam maradophon hajahaton, jala bibirmu maradaophon panghuling sipaotooto.
            Diparhatopot si Daud do di ayat 16-19 dipandonganion ni Jahowa tu angka na partigor. Partigor na didok dison ima partigor mangulahon angka na denggan jala manghagigihon angka hajahaton. Djala tangi do Jahowa di ganup angguknasida. Ayat 16 marlapatan do Jahowa ndang hea manadinghon jolma na marhaposan jala mangulahon na denggan punjung manaon angka sitaonon. Songon dia do dokdok ni Jahowa, anggukhon ma tu Jahowa manang marhaposan tu Ibana huhut manjugulhon laho mangulahon angka ulaon na denggan. Donok do Jahowa tu ganup jolma na bojok marroha, jala ditumahi do angka na pogos tondi (ay. 19) na marlapatan dipargogoi Jahowa do angka partigor dibagasan angka sitaononna. Margogo do jolma si partangiang dohot na marhaposan tu Jahowa ditongatonga parungkilonna.
            Di ayat 20 diparhatutu si Daud do lan manang ragam ni angka parniahapan ni partigor di portibi on. Laos on do na masa sahat tu sadari on. Godang do jolma manghosomi angka na mangulahon angka hatigoran (hatigoran na didok dison na marpardomuan tu lomo roha ni Jahowa ndang hatigoranna sandiri). Boasa? Ala jolma partigor patuduhon manang papatarhon angka pangalaho manang parange ni angka jolma na lipe tu na dihalomohon ni Jahowa. Jala ganup angka naung mamboto manang mananda hatigoran i, torop do na manabuni hatigoran i hinorhon ni biar manang adong na dijagana. Alai halak sisongon i, dang boi didok halak partigor. Nang pe lan manang ragam angka parniahapan ni angka partigor, Jahowa do mangaramoti holiholina sudena, ndang marponggol nanggo sada. Holiholi boi do marlapatan tu hatoguon manang hot. Berarti ayat 21 marlapatan molo Jahowa mandongani manang mangaramoti angka jolma partigor, tung na so olo be partigor i molengoleng haporseaonna.
            Di ayat 22 – 23, dipabotohon do, ai dang marisuang angka hosa ni partigor maradophon Jahowa. Marhapatean do angka parniahapan ni angka partigor tu hasonangan ni roha manang haluaon sian angka parniahapan tu las ni roha. Alai ngolu ni angka parjahat marhapatean do i hamagoan manang hasalpuon songong salpu ni portibi on molo jumpang tingkina.

Refleksi – Teologi
            Torop do jolma maol mangulahon ulaon hatigoran di portibi on, jala maol do jumpang angka jolma na mangulahon hatigoran. Marpardomuan do mangulahon hatigoran tu mangulahon na denggan. Ragam do angka alus na binahen ni angka jolma na sasintong na mangambati jolma i laho mangulahon angka hatigoran. Parungkilon ni angka partigor boi do marharoroan sian hata na tutu na pinasahat angka jolma tu ibana, na boi mambahen ibana songon marisuang jala ganggu laho manguduti ulaon hatigoran.
            Tung na so hea do dibagabagahon hasonangan na salelengna sian portibion tu angka jolma partigor, alai na dibagabagahon do las ni roha manang hasonangan salelengna sian Jahowa molo jumpang tingki naung ditontuhon Jahowa. Molo mansai hansit manang dokdok situtu parniahapan i, tongtong ma martangiang huhut pasahathon sude anka parniahapanna i huhut marpos ni roha.
            Ulahon ma ulaon hatigoran, nang pe torop jolma manghosomi ho ala ulaon hatigoran i jugulhon ma tongtong mangulahon hatigoran, ai ditatap Jahowa do ulaonmu na tigor i. Alualuhon ma angka parniahapanmu tu Jahowa huhut haposi ma Ibana. Ditatap do angka parngoluanmu huhut ditangihon do angka anggukanggukmu. Tongtong jala sahat ma i di hahajumpang ni tingkina. Ndang dipaloas Jahowa angka jolma partigor i punjung di parniahapanna.
            Halak na marhaposan tu Jahowa tontu do boi ibana manahan molo ro pe angka hata sian dila ni angka parjahat dohot bibir ni angka sipaotooto. Martua ma jolma molo dibahen Jahowa gabe haposanna jala manahan di ujungna. Ai ndang marisuang angka ulaon hatigoran i maradophon Jahowa molo dibagasan uduk dohot serep ni roha tu adopan Jahowa. Dipargogoi Jahowa ma hita laho manghagigihon angka hajahaton huhut laho manghangoluhon angka ulaon na denggan. Martua ma jolma na marhaposan tu Jahowa dibagasan ngoluna sahat ro di ujungna. Amen.